Ferskeytt (ferskeytla) | BRAGI

Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska

Íslenska

Borgarfjörður

Haraldur (Svarfdælir)

Þingeyjarsýslur

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Ferskeytt (ferskeytla)

Kennistrengur: 4l:[o]-x[x]:4,3,4,3:aBaB

Bragmynd:

Lýsing: Ferskeytt eða ferskeytla er ferhendur háttur og eru fjórar kveður í frumlínum en þrjár í síðlínum. Frumlínur eru stýfðar en síðlínur óstýfðar. Óbreyttur er hátturinn með víxlrími og án innríms. - Ferskeyttur háttur er jafnan talinn elstur rímnahátta og undir honum er kveðin Ólafs ríma Haraldssonar sem ort mun laust eftir miðja 14. öld. Höfundur hennar er Einar Gilsson lögmaður. Er ríman varðveitt í Flateyjarbók sem rituð er um 1390. Í aldanna rás hefur ferskeyttur háttur verið algengastur rímnahátta og lausavísna og meira hefur verið kveðið undir honum á Íslandi en nokkrum öðrum bragarhætti.

Dæmi

Sólin skín á sundin blá,
senn er mál að rísa.
Við mér blasa víð og há
veldi morgundísa.
Guðfinna Þorsteinsdóttir frá Teigi.

Ljóð undir hættinum

Áns rímur bogsveigis (1–8)

≈ 1400 Höfundur ókunnur

Árna Jónssyni. 1642, 4. Julii.

≈ 1650 Stefán Ólafsson í Vallanesi

Árshátíðarkvæði

≈ 2000 Hjálmar Freysteinsson

≈ 1825 Sveinbjörn Egilsson

Beinakerlingarvísur

≈ 1850–1975 Jón Thoroddsen

Bíleams rímur (1–3)

≈ 1650 Jón Magnússon í Laufási

≈ 1575 Ólafur Guðmundsson í Sauðanesi (þýðandi)

Brávallarímur (1a–10 samtals 10)

≈ 1750 Árni Böðvarsson

Brennu-Njáls rímur (1–5)

≈ 2000 Jón Ingvar Jónsson*

Búrdrífuvísur

≈ 1750 Eggert Ólafsson

≈ 1900 Stephan G. Stephansson

≈ 0 Herdís Andrésdóttir

≈ 1850 Kristján Jónsson Fjallaskáld

≈ 1575 Þórður Magnússon á Strjúgi (á 16. öld)

≈ 1900 Þorsteinn Erlingsson

Fólkið á Bægisá

≈ 1800 Jón Þorláksson

Ésúsarrímur (1–9)

≈ 1950 Tryggvi Magnússon*

≈ 1850 Jón Þorleifsson

Grettisrímur (1–5)

≈ 1450 Höfundur ókunnur

Gríms rímur og Hjálmars (1–4)

≈ 1400–1500 Höfundur ókunnur

Gyllini stafróf Sigurðar Gíslasonar

≈ 1675 Sigurður Gíslason Dalaskáld

≈ 1725 Höfundur ókunnur

≈ 1875 Gísli (Gíslason) Brynjúlfsson

Heilræða ríma (brot)

≈ 1700 M. S. (kona, aðeins fangamark þekkt)

Heilræðavísur

≈ 1650 Hallgrímur Pétursson

Heilræðavísur

≈ 1545–1560 Höfundur ókunnur

Hjálmar skáld Jónsson

≈ 1875 Símon Dalaskáld Bjarnarson

≈ 0 Gunnar Pálsson

≈ 1875 Benedikt Gröndal Sveinbjarnarson

Jón M. Ósmann

≈ 1925 Gísli Ólafsson frá Eiríksstöðum*

Jón S. Bergmann

≈ 0 Sigurður Gíslason*

Jónas Hallgrímsson

≈ 1875 Grímur Thomsen

≈ 1900 Guðmundur Guðmundsson skólaskáld

Konur á Grænlandi

≈ 1825 Sigurður Breiðfjörð

Kristín segir tíðindi

≈ 1825 Sveinbjörn Egilsson

Króka-Refs rímur (1–13)

≈ 1650 Hallgrímur Pétursson

Kveðja Bakkusar

≈ 0 Einar Andrésson í Bólu

Lágur sess hægur

≈ 1825 Benedikt Gröndal eldri

≈ 1925 Friðrik Hansen

Litla skáld á grænni grein

≈ 1900 Þorsteinn Erlingsson

Lítið ávarp til þess, sem tjáist að fjörráð vilji brugga íslenskunni

≈ 1775 Gunnar Pálsson

≈ 1925 Gísli Ólafsson frá Eiríksstöðum*

Móðars rímur (1–2)

≈ 1550–1650 Höfundur ókunnur

≈ 1875 Jón Ólafsson ritstjóri

Mælt fram í skemmtiför

≈ 1900 Hannes Hafstein

Nýja „gleðin“;.

≈ 1900 Höfundur ókunnur

Nýjársgjöf til Margrétar Jónsdóttur 1798

≈ 1800 Jón Þorláksson

Persíus rímur (1–6)

≈ 1650 Guðmundur Andrésson

Pontus rímur (1–13)

≈ 1575 Magnús Jónsson prúði sýslumaður (f. 1531 eða 1532 – d. um 1591)

≈ 1925 Örn Arnarson (Magnús Stefánsson)

Lausavísur undir hættinum

Aberdeen af granít gjörð

Páll Guðmundsson, Hjálmsstöðum

Á eld er best að ausa snjó

Höfundur óviss

Báran hnallar brjóstin fleys

Magnús Jónsson í Vestmannaeyjum (Skáldanafn: Hallfreður)

Daprast hugur hryggist geð

Arnheiður Guðjónsdóttir, Múlahúsum, Jökuldal

Eg fór hálfan hnöttinn kring

Jón Ólafsson ritstjóri

Eins og vorið er hún hýr

Jón Hinriksson frá Helluvaði

Fiskurinn hefur fögur hljóð

Höfundur óviss

Fjöll í austri fagurblá

Sveinbjörn Beinteinsson

Gott mun vera í grafarreit

Jóhann Gunnar Sigurðsson

Hákolla ég hamar má

Höfundur ókunnur

Hátt á lofti svífur sól

Halla Eyjólfsdóttir á Laugabóli

Hefur námsins þunga þreytt

Jakob Jónsson á Varmalæk

Hér þó séu ei háreist hlið

Aðalbjörg Jónsdóttir frá Helgastöðum

Hreyktu þér ei hátt af auð

Jón Hinriksson frá Helluvaði

Hvergi má ég finna frið

Álfur Magnússon

Illa fór það unginn minn

Jón Þorláksson

Íslendingar Davíð dá

Jakob Jónsson á Varmalæk

Kær bið eg ráði Kristur því

Þórður Magnússon á Strjúgi (á 16. öld)

Lastaranum líkar ei neitt

Steingrímur Thorsteinsson

Margt er sumum mönnum léð

Jakob Jónsson á Varmalæk

Meinleg örlög margan hrjá

Þorsteinn Erlingsson

Nú er illra veðra von

Sigurður Jónasson

Rauður minn er sterkur stór

Höfundur ókunnur

Reynir fætur reiða márs

Baldvin Jónsson skáldi

Séð hef ég köttinn syngja á bók

Höfundur óviss

Sumra logar beiskjubál

Arnheiður Guðjónsdóttir, Múlahúsum, Jökuldal

Tækifærið gullna gríp:

Rósberg G. Snædal*

Yfir kaldan eyðisand

Kristján Jónsson Fjallaskáld

Það mér vekur undrun að

Sigurður Norland, Hindisvík*

Þegar eftir liðinn leik

Jóhann Gunnar Sigurðsson

Þótt mér bregðist hyllin hlý

Jón Sigfússon Bergmann