Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3128)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Síraks rímur 4Fjórða ríma [Jesús Síraksbók snúin í rímur]Bálkur:Síraks rímur
Fyrsta ljóðlína:Fjórða sinni ferskan óð
bls.372
Viðm.ártal:≈ 1600
Tímasetning:1612
Flokkur:Rímur
Fjórða ríma
1. Fjórða sinni ferskan óðfæri eg þeim er hlýða til, hafni ei hin horska þjóð heilræðin eg ljóða vil.
2. Skemmtun hvör sem hyggst að fá,hyggindi og lærdóms mennt, Síraks orðin elski sá, af þeim leiðir gagnið tvennt.
3. Hússins skart og skemmtun dýr,skikkun mæt og þarfsamlig, kristin þar sem þjóðin býr þanninn lætur merkja sig.
4. Soddan dikt og dyggðarráðDrottinn skyldi læra flest, heilags anda hjálpi náð að halda því oss gegnir best. Tíundi kapituli
5. Mannsins vinnan vönduð séþví verkið lofar meistarann, margur hygginn höfðingi heiður af sínum gjörðum fann.
6. Í valdstjórn er það óráðs vegurorðmælgi að flytja fram, soddan skraf og skvaldur dregur skýran mann í lasta vamm.
7. Hvör dómari harður erá hyggindum sá er vissi skil. Þar sem valdstjórn visku ber vel mun gjarnan ganga til.
8. Undirmanna er athöfn einaugljóst merki stjórnarans. Illur kóngur eykur mein og allan skaða lýðs og lands.
9. Lýðs og landa stjórnin sterkstendur Guðs í hendi rétt, Drottinn fyr það dýra verk dyggva menn hefur löngum sett.
10. Herrans stoð og sterka valdstjórnaranum lukku lér, þeim hann veitir heiðurshald og hentuglegan kanselier.
11. Um gjörðir manna girnst ei ágrannt að leggja hefnd á allt, né sinni þínu svala þá er sökuðum þú refsa skalt.
12. Dreissugir og drambsamirDrottins reyna lyndið strangt, heimur líka hatar þá hér því hvörjum tveggju gjörðu rangt.
13. Ofríki og ágirnd fjár,ef óréttindin styðja að, þessar kunna kempur þrjár kónga ríkin hræra úr stað.
14. Jörðin aum og öskusaurekki þarf að hreykja sér, sem rjótt er leir og leiður aur lífið meðan að endist hér.
15. Og þótt það lappi læknarinnlyktan svo um síðir fer, kóngur í dag með dýrleik sinn dauður strax á morgun er.
16. En þá maður er fallinn fráfer það um hann svo til sanns, maðka verður maturinn þá og mettar orma holdið hans.
17. Drambsins er sú daufleg rótDrottni sínum falla frá, hvör sem þar í festir fót föllum varla sneiðir hjá.
18. Því hefur jafnan Drottins dáðdrambseminni kollvarpað, lækkað slíka og löngum smáð en lága sett í þeirra stað.
19. Heiðingjanna hefðarrótherrans reiðin sleit upp þrátt, auðmjúka þar aftur á mót inn plantaði á þennan hátt.
20. Herrann lét þau heiðnu láðhrörna mjög og eyddi þeim, umturnað og af hefur máð einninn þeirra nöfn um heim.
21. Drambsemi er drengjum sístaf Drottni sett í hjartans rann. Má það öllum virðast víst að vondan Guð ei gjörði mann.
22. Heldur sá sem hræðist Guðmeð heiðri jafnan gengur fram. Hinn sem brýtur herrans boð hittir beint í last og skamm.
23. Guðhræddir menn vilja vístvaldið heiðra rétt sem ber, þar fyrir Guð þeim gleymir síst, gætir þeirra og föllum ver.
24. Féþurfar og fullríkir,frómur bæði og vesæll mann, hrösun þeirra ei önnur er en ótti Guðs ef geymdu hann.
25. Fremd er ei að forsmá þannfátækan er skynsemd ber en auðugan að akta mann sem óguðrækinn heldur er.
26. Höfðingjar og herrar fáheiðurs lofið vítt um heim, valdsmenn góssi og gengi ná en guðhræddur er æðri þeim.
27. Stundum verður vitrum þjónað veita æru herra hans, sér það ekki telur hann tjón þó tigna bæri skynsemd manns.
28. Valdstjórnari ef þú erteigin þótta styðst ei við, sérgóður þú síður vert þá seggjum þarft að veita lið.
29. Verki því þér vinnur björgværi betra að fylgja framt heldur en fremja og fást við mörg, fátækur þó verða samt.
30. Haf þú, son minn, hógvært geðhvað sem vill þér ganga á mót, embættið það er þér léð á treystanda vinnur bót.
31. Hvör vill akta og auðga mannörvæntinn í sjálfs síns stétt eða í heiðri halda þann handverk sitt er lastar slétt.
32. Helst er haldin fátæks frægðer fremdin visku prýðir hann, auðugum manni aura nægð upphefð stóra veita kann.
33. Voluðum prís ef viskan lérvoldugum þá miklu best, fullríkum það forljótt er fátækum þó langtum best.
34. Lítilmennis visku valtil virðinga hann hefja kann, hjá höfðingjum í háum sal hún mun síðan setja hann.
35. Öngvum hæl þú ofurfastþó ásýnd mikla hefði sá og ekki neinum legg þú last þó langtum minni væri að sjá.
36. Býfluga er fuglinn smárog furðu sætan ávöxt lér, svo kann vera að visku hár sem vesalmennið sýndist þér.
37. Af stórri makt ei stær þú þigné stolt þó bærir klæði manns, Drottins verk eru dásamlig, dylst fyrir oss um ötlun hans.
38. Ofríkið þeir eð efldu frekturðu að setja á foldu víst, kóruna og kóngleg mekt kom þeim oft er varði síst.
39. Stórherrar og stoltir mennstafkarlar þeir urðu um síð, miklir kóngar áður og enn unnir féllu margan tíð.
40. Áfelli dæm öngvum fyrren alla veistu sök um mann, eftir henni áður spyr og þá síðan straffa þann.
41. Öngvan legg þú úrskurð áalla fyrr en veistu sök, lát til lykta tína og tjá, tilfelli og mestu rök.
42. Vefja þig þú ekki áttí annarlegu sakfelli né tefja dag og dvelja þrátt hjá dómi þeim að rangur sé. Ellefti kapituli
43. Ekki skaltu, arfinn kær,iðju marga stunda senn. Þetta sjálfur sannað fær að sjaldan mun það auðga menn.
44. En þó stórum stundir þaðstarfalaunum varla nær, hér og hvar þó hnýsir að hvörgi að heldur lyktað fær.
45. Mörgum verður mikið um flest,mjög til ríkdóms flýtir sér, hvar með sig þó hindrar mest og heillum sjálfs þíns þanninn ver.
46. Hinum sem verður hóft um allthjálpar sá þó þyrfti með, aumt og veikt hans efnið kalt auka mætti sturlað geð.
47. Þann á lítur eilíf náðog eymdinni svo hjálpar frá. Auðgar hann með æru og dáð svo undrast þeir eð soddan sjá.
48. Hamingan og heillabann,hel og lífið manni valt, auðlegð hvört eða armóð fann af einum Guði kemur allt.
49. Góðum mönnum guðleg náðgefur auðinn langgæðan, lánið hans og líknarráð lukkusamlegt verða kann.
50. Margur sínkur, súr og sparsafnar þanninn auranægð, auðugur þá orðinn var ætlar að hafa hvörs kyns hægð.
51. Lítið veit af lögunum þeimað líf er komið til endadags, aðrir taka við auð og seim en eigandinn skal deyja strax.
52. Við herrans orð þig haltu fast,hirtinn vert í þinni stétt, undrast ei þótt aurapast óguðrækum falli slétt.
53. Treystu Guði og gæt að þér,gjör það vel sem vinna bar, almáttugum auðvelt er að auðga þann sem snauður var.
54. Góðra manna góss og féGuð blessar á marga lund, alllítið þótt áður sé eykst það fljótt á heillastund.
55. Mæl ei svo þá missir plóg:Mér til bjargar fátt er veitt. Hugsa eigi þótt hefðir nóg: Hvörnin kann mig vanta neitt?
56. Velgengið þá blæs þér blítt,bústu við það falli ver, vittu þá þér vegnar lítt að vænta góðs er þrautin þver.
57. Drottinn kann á dauðans stunddrengjum endurgjalda rétt, hvað hvör einn á alla lund aðhafðist í sinni stétt.
58. Óstund ein sú angrar mann,allan nemur fögnuð frá, í framför sinni finnur hann það forðum gjörði jörðu á.
59. Af því lofaðu ekki neinnuns hann hnígur jörðu að, hvílíkur að hvör var einn, hans afkvæmi sýnir það.
60. Sendi Guð oss sína náðog sanna trú í dauðans tíð. Hér skal óbreytt orða sáð inni byrgt um litla hríð. (Vísnabók Guðbrands 1612 (útg. 2000), bls. 372–375) |
