Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Síraks rímur 3Síraks rímur –– Þriðja rímaBálkur:Síraks rímur
Fyrsta ljóðlína:Þriðja verður þáttar háttinn þjóð að heyra
bls.368
Viðm.ártal:≈ 1600
Flokkur:Rímur
Skýringar
Ríman er undir braghendum hætti samrímuðum óbreyttum nema fyrsta vísan sem er frumaðalhend (með alrím í þriðju og fjórðu kveðu frumlínu).
Þriðja ríma
1. Þriðja verður þáttar háttinn þjóð að heyra,vera kann þeim veitist meira sem vilja ljá til heyrnar eyra.
2. Enginn hati efnið gott fyrir orðgnótt stirða,þeim er gáfur herrans hirða hæfir slíkt til góðs að virða.
3. Ráði Drottinn ræðu og heyrn með ríkri mildi,læri börnin lærdóms gildi er ljúfur faðirinn kenna vildi. Sjöundi kapituli
4. Gjör ei illt svo annað slíkt þig ekki hendi,þeim er órétt aldrei kenndi óhamingjan fjærri lendi.
5. Rangindum þú hafna helst því höldar finnaá svika akri, ef sáning vinna, sjöföld launin verka sinna.
6. Til iðju Drottins innþrengstu ei ókallaður,hjá kóngi vertu varla hraður að verða fólksins stjórnarmaður.
7. Þeygi skaltu þykjast góður í þanka sléttumné vel fallinn í vanda stéttum af visku þinnar mætti réttum.
8. Ófús vertu yfirdómari illra þegna,öll rangindi máttu ei megna að mýkja rétt sem best kann gegna.
9. Höfðingsmanninn hræðast kynnir hann að styggjaog réttinn niðri láta liggja en lastyrði af mönnum þiggja.
10. Upphlaups valdur vertu ei með vondskaps hætti.Samdráttur sá sjaldan bætti en synd þín tveföld verða mætti.
11. Óhegndur mun enginn sá sem illsku hvetur.Æðstur Guð ei aktar betur offur hans né dýrra metur.
12. Í bænum vertu óefaður og ástúðlegur,til ölmösu ekki tregur, er það hvörjum giftu vegur.
13. Hæð ei þann sem hryggðir ber um hjartans setur,sá er einn sem öllum betur upphafið og lækkað getur.
14. Lygi skaltu ljúfum vin ei ljósta á móti,vömmin sú með verstu hóti vináttu góða hygg eg brjóti.
15. Hjá þeim gömlu hjala margt er heimsku siður,né þrámálugur þá þú biður, það má hinum líka miður.
16. Þó þér verði bágt um brauð og björgin þverlát það ekki lynda ver sem lifanda Drottins skikkan er.
17. Fulltreyst ei á fjölda liðs né færleik handa,þeirra er með þér góðu granda því guðleg hefnd mun nærri standa.
18. Af hjarta þú þig lítillæt og lækka heldurþví ormabit og eisueldur óguðrækum hefndir geldur.
19. Fróman vin þú forlegg ei fyrir fégirnd neinané trúan bróður í táli reyna, þó takir á móti gullið hreina.
20. Húsfrú góðri hafna ekki hvað sem veldur.Skynsöm kvinna kostar heldur en kynja góss og ægis eldur.
21. Haltu vel þinn hollan þjón sem hlýðinn vinnur,unn þú honum ekki að minnur alúð hans ef við þig finnur.
22. Gæt þú vel þíns fengins fjár og föllum ver.Ávöxt góðan ef það ber eiga skaltu og nýta þér.
23. Láttu hvörn þinn ljúfan soninn lærdóm fá,börnum hálsinn beygðu á best á meðan þau eru smá.
24. Lifnað dætra líka geym og lát ei granda,ven þær öngvum illum vanda en æru og dyggð til munns og handa.
25. Þeirra ráð skalt festa fús og freistni svifta,hvað Guð vill þeim velja og skipta og vel skynsömum manni gifta.
26. Hafir þú kvinnu kæra þér af kostum beggjaskaltu ei fyrir óðal leggja ef á það vill þig nökkur eggja.
27. Hollan föður heiðra vel í hjartans inni,minnstu hvörsu móður þinni mjög varst þungur nökkru sinni.
28. Af foreldrunum mun þú fyrst þig fæddan vera,kanntu jafnt þeim gott að gjöra er gjarnan fyrir þér hugsun bera.
29. Til herrans ótta haf þú girnd af huga mestumog presta hans með háttum flestum í heiðri þeim þú kynnir bestum.
30. Skapara þinn þú elska einn af öllum mættiog yfirgef þann með öngvum hætti sem orði Drottins þjóna ætti.
31. Kennimenn þú akta átt en aldrei reita,boðnar skyldur viljugur veita og verkalaun þeim ekki neita.
32. Aumum réttu hjálparhönd af hvörs kyns gróða,nægðar blessun Guðs ens góða gefst þér bæði og vingan þjóða.
33. Velgjörð þína votta þeim er veikir deyja,hugga þá í harmi þreyja og hryggst með þeim er sorgir beygja.
34. Sjúkramanni víst að vitja vertu hraður,sá mun þjóðum þekkur maður til þessa verks er aldrei staður.
35. Hvört það verk sem helst kann þér í hjarta að byggjafyr endalokunum áttu að hyggja, ei mun þig það síðar hryggja. Áttundi kapituli
36. Við ofmenni auktu ekki orðarimmu.Hann er vís í heiftardimmu að hegna þér með afli grimmu.
37. Við höldinn ríkan hættu ei að halda kífi,að hans heift ei á þig drífi og of þungur sé þínu lífi.
38. Féð svo tælir margan mann og maktin ríka,með kappi herðir kempu slíka og kónga hjörtum bregður líka.
39. Þrátta ei við málskapsmann svo miður færi,forsóttur sá varla væri við sem að hans eldi bæri.
40. Orða hjali hirtu ei við heimskan býta.Hann má það af námi nýta næsta sjálfs þíns ætt að líta.
41. Bregð þeim ekki um búna synd er betran gjörði,réttinn ei þó herrann herði, hvör mann trú eg sakaður verði.
42. Forsmá þú ei ellina í æskutíð,hana girnist hvör um síð hún þó lítist fæstum fríð.
43. Helförum þíns heiftarmanns þú hlakka eigi,annar meir þó aldur teygi allir trú eg um síðir deyi.
44. Hyggins ræðu hafna eigi í hag þér færa,þar af máttu mannvit læra hjá mektugum er hentust æra.
45. Gömlum skaltu hrósast ei að hyggju hærri,er mennt af feðrum fengu stærri fordild þín mun þessu nærri.
46. Af þeim heldur hugvit nem og háttu góða,gegndar andsvör greiða og bjóða ef gunnar nökkrir til sína hljóða.
47. Heiftar eldinn ómildra skalt ekki kveikja,soddan kann þér sinni veikja og sjálfan þig með þeim að steikja.
48. Hæðinn mann og illskugjarnan ertu eigisvo ekki snúi hann orða vegi og efnið þér til vonda sveigi.
49. Þér voldugra víst að lána vertu þver,góss það honum greiddir hér glatað máttu reikna þér.
50. Í borgun ganga megni meira máttu vallaella skalt ei heitum halla og hugsa vel um greiðslu alla.
51. Við dómarann vekja mál mun varla tjáþví menn leggja úrskurð á eins og þeir hans viljann sjá.
52. Með fífldjörfum í för að vera forðast skalt,svo dirfska hans og dárið valt dragi þig ekki í klandrið kalt.
53. Við reiðinn dára deil þú ei né drag til ferða,bilar hann ekki blóð að skerða, bjarglaus máttu myrtur verða.
54. Ráðagjörð við heimskan hal þá hafðu síður,alhuga þér öngvan býður, er þér frá þá stundin líður.
55. Fyrir gestum það ei gjörðu neitt sem girnist leyna,þeim þú veittir bestan beina bakmálugan kanntu reyna.
56. Birt þinn ekki hjartans hug fyrir hvörjum mannióþökk kann þér gjörða granni grandvarlega þó hug þinn kanni. Níundi kapituli
57. Að vandlæta um húsfrú holla hæfir lítt,alið hart en ekki blítt ósamþykki veldur títt.
58. Eiginkonuna ekki láttu yfir þig bjóða,halt það ei fyrir hegðun góða að herra þinn sé bauga tróða.
59. Lausakonur forðast frekt svo fallir ekkií snöru þeirra og sneypu hrekki, snotra þó það stundum blekki.
60. Ven þig ei til kveðendiskonu kært að láta,svo á festist í öngvan máta áreitingum hennar játa.
61. Sprokset ekki jungfrú frekt en fýsni spara,helst við hórum vel þig vara ef vilt ei þínu fyrirfara.
62. Gættu lítt að giftra kvenna girndar prýði,hún hefur gabbað löngum lýði og lostann kveikt þann ekki hlýði.
63. Öldrykkjur með annars kvinnu elska eigi,svo hjarta þitt ei víki af vegi og villtan þig til syndar teygi.
64. Gef þú ei frá þér góðan vin er geymdir lengi.Víst er ei að vaxi gengi við þann nýja er síðar fengi.
65. Fersku víni vinurinn nýr hann viðlíkst getur,megi hann eldast margan vetur mun þér síðan smakkast betur.
66. Vonda láttu ei víkja þér með vegsemd sinni,óvíst er hvör afdrif finni um það síðast lokunum linni.
67. Langt sé gjörðir guðlausra frá geðinu þínu,sem inna ei bót á efni sínu uns þeir fara í heljar pínu.
68. Hald frá þeim sem hafa til vald í hel að færa,svo ugglaus megir þig alltíð hræra og enginn þínu lífi bæra.
69. En verðir þú að vera við hann með vilja bestum,varfær sért í verkum flestum, þar veistu þig í háska mestum.
70. Lærðu að þekkja þegna hvörn en þeygi ginna,vanti ráð til verka þinna vísan spyr og muntu finna.
71. Fá þér tal við forsóttan er flest alls gáði,öllu þínu efni á láði orðin Drottins jafnan ráði.
72. Glaðvær vertu góðum hjá með guðrækninni.Herjans verður hróðrar minni hvílast enn í þriðja sinni. (Vísnabók Guðbrands 1612 (útg. 2000), bls. 368–372) |
