Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3139)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Kvæði um Jón biskup Arason og sonu hansFyrsta ljóðlína:Rögnis rósar minni / rekkum að eg inni
Höfundur:Oddur Halldórsson handi
bls.499–507
Viðm.ártal:≈ 1550
Flokkur:Kvæði um biskupa
1. Rögnis rósar minnirekkum að eg inni; beint af biskup einum bragsmíð að vér greinum; norður á Hólum náði nýtr að herrans ráði að stýra stoltu láði.
*2. Kenndi hann kristni fríða,kirkjur reisti víða, fjölda barna fermdi, fólkið mér það hermdi, vaktaði visku palla, vígði klerka snjalla með lestr og lof guðspjalla.
3. Synir hans með sómasannlega prýddir blóma stólinn studdu lengi, stóð þá villan engi; lögbrot urðu í landi sem lýðum komu að grandi, því olli óhreinn andi.
*4. Á föstudaginn fyrðar,fréttir eru það stirðar, kátir kjötsins neyta, kappar illa breyta; seggja dróttin svinna á sunnudögum vill vinna, enginn má að því finna.
*5. Maríu má hjá mengimaðrinn nefna engi; helga menn þeir hata og hyggja sér slíkt til bata; gjöra garpar þetta, þeir gleyma veginum rétta því púkinn vill þá pretta.
6. Bjó einn bóndi ríkur,burgeis var sá líkur, hann vafði víf á armi í vondum sifja karmi; systrungs barn var sæta, svo skal málsins gæta, þess tjáir ekki að þræta.
*7. Um hjónaband hirðir hann ekki,heldur gjörir því hvekki, með peninga plógi röngum plágar hann kotunginn löngum; ýtar ánauð hljóta, ei gjörist margt til bóta, friðarins fáir njóta.
8. Herrann bjóst á Hólumheiman nærri jólum beint fyrir breytni ljóta banni yfir þá skjóta; reið með rekka fína, rausnin tók að dvína; döpur er dauðans pína.
9. Virðar veislu magna,voldugum herra fagna, gera þeir orð úr gulli og gáfu þau vopna Ulli, bjó þó annað í brjósti, bólgnir hörðum þjósti sem stórum steini ljósti.
*10. Þágu þar þegnar náðir,þeir og synir hans báðir, tel eg nú tryggðir varla traustar mega kalla; lýða lúðrinn gelli lék á Sauðafelli með nægðar nógu svelli.
11. Kappar í Dalina kómuog knúðu harða rómu, sveitin Sauðfellinga *sóttu að höggva og stinga; hrottann gjörðu að hnýja, hvorugir vildu flýja, með pansara og plátu nýja.
*12. Biskup bar þann vilja,bragnar máttu skilja, mælti við mennina sína sem mun eg verða tína: „Þá ráðin er róman stranga ráðum til kirkju ganga, frið munum vér þar fanga.“
13. Skatnar skjótt að bragðiskildu hvað biskup sagði, gengu garpar snjallir glaðir til kirkju allir, lagvopn lögðu niður, lengi var það siður, þenktu þar mundi friður.
14. Aðrir eftir hlaupa,ei má af slíku raupa, höggva hart og leggja, heiftin gjörir þá eggja; drepa vilja þeir drengi og dvelja ekki lengi, letr þá lýða mengi.
15. Kotungar kirkjuna brutu,kvalarar byssum skutu, þeir sem spjótin spenna spíkur láta kenna; meiddu mennina marga, mun þá fátt til bjarga; ill eru áhlaup varga.
16. Höldar herrann fangahugar með ánauð stranga og þá bræður báða beint til öngra náða; létu lýði hreina í litlu stofu eina; þá var margt til meina.
*17. Rekkar gjörðu að rænaröskva drengi og væna, höfuðbúning og hnífa hvar sem náði að þrífa, völdu um vænleg klæði, vopn og tygin bæði; það eru þungleg gæði.
18. Gull og gripina fríða,getið er þess svo víða, sessur og söðla breiða, sæmileg beisl og reiða, feita og fagra hesta fyrða þurfti ei bresta; nú er naglhald versta.
19. Einn var allra verstur,af ýtum nefndur prestur; seggir þenna senda suðr á burt að venda; fór hann ferð svo hraða fram til Bessastaða með bréf sem bragna skaða.
20. Danskir dvöldu ei viður,drengrinn þessa biður, ýtar með illsku pali æða vestr í Dali; þangað sem þýðir sitja þundar nöðru fitja grimmir gjörðu að vitja.
*21. Tvennir tíu vöktu,trúi eg þeir víða flöktu, nauða nærri fóru nýtum, þeim inni vóru; bæði börðu grjóti, byssum frá eg þeir skjóti í húsið með hörðu blóti.
22. Þá sonr hans sá nú þetta,seggir mega það frétta, hjálpaði herra sínum, hræddist öngva pínu: tók hann til og svifti, trúi eg það miklu skifti, og öllu af þeim kippti.
23. Virðar vestan búast,vilja til ferðar snúast, fræga með sér fluttu feðga á lífi stuttu; lýðir láta meidda ljótlega tilreidda hesta af höndum greidda.
24. Biskup féll af baki,beinin trúi eg það saki, kallaði kappa mengi og kváðu hann bíða lengi, hótuðu hörðum dauða, horfist það til nauða; tjáir nú ekki að trauða.
25. Ari við ýta sagði,ekki hann lengi þagði, kvaðst ei kvíða dauða þó kenndi sárra nauða: „Herrann á himna pöllum hjálpi sálum öllum nær sem vér feðgar föllum.“
26. Skatnar í Skálholt ríða,skjótt mun tíminn líða, byrgðu bragna í einni baðstofu, þeygi hreinni; var þá allt hið versta valið í húsið gesta; prúðir beiddust presta.
27. Greiða játning glöggvagjörðu, en ekki snöggva, lásu af lausnarans pínu lofið með vörum sínum; ýtar einkis neyta, ekki um það skeyta hvernig höldar breyta.
28. Á föstudaginn fínaþá faðir vor lét sig pína bragnar með bóndann Ara burt af staðnum fara; gekk með glöðu bragði, góða nótt öllum sagði, háls undir höggið lagði.
29. Hart nam hrævar þundurhálsinn taka í sundur; ýtar annan sækja illsku fullir og klækja; seggir sverðin reiða, síra Björn þeir meiða, guð mun veginn hans greiða.
30. Þá var sóttur hinn þriðjiþó þess enginn biðji; skatnar gjörðu að skunda skjótt til biskups funda; lýðr ei laganna gætir, þeir leiddu hann út um stræti, kvaddi hann fólk með kæti.
31. Hélt á helgum krossiherrann prýddur hnossi, fór með flýti og *greislu fagnandi sem til veislu; biskup blessaði alla en bragnar á kné falla, leit eg hans líkann *valla.
32. In manus einatt sagði,orðin fleiri til lagði, hann gaf sig guði með þetta og gjörði hálsinn rétta; þrisvar þrautir gisti af þeim sem öxina hristi en lofðung lífið missti.
33. Einnig guð tók Ara,allvel segi eg það fara, en heilög þrenning herra *hvorgi náði að þverra; þeir er guðspjöllin gjörðu gæskuna öngva spörðu, síra Björn *sóttu að Jörðu.
34. Vetrinn virðum líður,vorið kom ei að síður, bragnar búa til kistu sem biskupinn sinn misstu; heimanferðina hófu, heldur lítið svófu fyr en þá feðga grófu.
35. Skatnar í Skálholt fóruskjótt með angri stóru, ljúfir líkin þvógu og *lérept yfir þá drógu; kappa í kistur lögðu, *commendationes sögðu, þjóðir ekki þögðu.
36. Fluttu úr fornum skólafeðga norðr til Hóla; sálutíðir syngja sumir, og klukkum hringja; prúðir pelli skrýddu, prestar letrið þýddu. – Þeir hafi þökk er hlýddu.
37. Durins dreggjar minnidofnar fyrst að sinni; geymi guð oss alla og gleðji konur og kalla! Hér skal hróðri létta; hirði enginn að frétta þó eg klifaði þetta. |
