Hamförin | Húnaflói – kvæða- og vísnasafn
Húnaflói – kvæða- og vísnasafn

Innskráning ritstjóra

Hamförin

Fyrsta ljóðlína:Hér þrýtur þögul bið
bls.145
Viðm.ártal:≈ 0
1.
Hér þrýtur þögul bið
því nú er á mér gáll!
Hyggnir menn, heyrið þið
Halldór og bróðir Páll:
Eg er uppnuminn orðinn
og skynsamari en nokkur Njáll!
2.
Æ hefir mengi meint
mig vera fróðan lítt
svo varla geti greint
til gagns að svart og hvítt
og við Hornstrandir haldi
að heimsins lykti veldi vítt.
3.
En kæmist út á prent
öll mín lífssaga ný
margt yrði mönnum kennt
sem móti stríðir því:
Nú um tólf ára tíma
hamförum verið hefi eg í.
4.
Blindan mann bar mér að
beislaði hann mig sem jór
eg mátti strax af stað
um storð og ufsa kór
helvíti og himin allan
og Kaos hann í króka fór.
5.
Einneginn eilífð þá
sem áður var en jörð
steinblindur seggur sá
í sinni ráðagjörð;
það hlaut eg gegnum gana
gömlum mannklár var reið sú hörð.
6.
Englanna sterka stríð
staðist eg varla fékk
áköfust orrahríð
yfir mig hreint þá gekk.
Eg hljóp á fjöll af fælni
hinn blindi samt á baki hékk.
7.
En þegar andskotinn
ofan datt kollhnís
hvarf allur hugur minn.
Með hvin og býsna frýs
brá eg upp bakhlut mínum
og byltist niður í Paradís.
8.
Hann hélt sér fast í fax
furðar mig hvað hann sat
eg ekki staðið strax
stirður af falli gat
og mun þess menjar bera:
Fékk eg ólukku í lærið Lat.
9.
Samt hlaut eg langa leið
að lötra, varla fær
uns þessi ringulreið
raktist á enda í gær
hann mér þá slyppum sleppti
og sló í kaup mitt halta lær.
10.
Aldrei hans nafn eg nam
né því rétt eftir tók
fyrr en í felldum ham
fann þessa reisubók:
Maðurinn Milton heitir
þvílíkar sem mér þrautir jók.
11.
Eftir slíkt ferðaflakk
fáks húð nær af mér rann
saman við pappírs pakk
pistil eg nokkurn fann
með sæmdum mínu nafni
þú hafðir ritað, Halldór, hann!
12.
En hvað mér brá í brún
að brotnum lási skrár:
þar geymdar hafði hún
handa mér eina og þrjár
gáfur sem bræðra beggja
sást á manngæsku heiður hár.
13.
En hvernig gat fyrir gjöf
greiðst af mér skyldug þökk
á meðan átti töf
í essi sál mín dökk
og utan heims og innan
eins og hraðfara hryssa stökk?
14.
Burt skal því gantagáll
og gamansmælgin hin:
Hljótið nú, herra Páll
og Halldór, besti vin
blessun og blítt þakklæti
af Bæsár gömlum hempu-hlyn!



Athugagreinar

Ort til bræðranna Páls og Halldórs Hjálmarssona (skv JSig 1843) hinn 22. mars 1805. Hefur Jón þá lokið þýðingu Paradísarmissis daginn áður eftir 12 ára vinnu. Réttara mun þó 14 ár segir útg. bókar Heimir Pálsson.
Skýringar: 2. er. mengi: alþýða manna. 4. er. ufsa kór: sjórinn. Kaos(Chaos) heitir venjulega í þýð. Jóns Óskapnaður. Það segir Milton vera svæðið sem liggur milli Jarðar og Helvítis. 4.-7. er. eru stutt en býsna góð endursögn á öllu meginefni Paradísarmissis. - 8. er. JSig 1843 hefur svofellda neðanmálsgrein: Lat kalla eg mitt halta og seinfæra lær. 12. er. gáfur eina og þrjár: Það voru 4 bankaseðlar 13. er. ess: hestur. (Skýringar Heimis Pálssonar)