Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3128)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
GrýlukvæðiFyrsta ljóðlína:Hér er komin Grýla
Höfundur:Guðmundur Erlendsson í Felli
bls.111—118
Viðm.ártal:≈ 1650
Flokkur:Grýlukvæði
1. Hér er komin Grýla og gægist um hól. Hún mun vilja hvíla sig hér um öll jól. 2. Hún mun vilja hvíla sig,því hér eru börn; hún er grá um hálsinn og hlakkar eins og örn. 3. Hún er grá um hálsinnog hleypur ofan í fjós. Hún vill ekki horfa í það hátíða ljós. 4. Hún vill ekki heyraþann hátíðasöng; kvartar hún um ketleysi og kveðst vera svöng. 5. Kvartar hún um ketleysiog kjökrar við þá: bað hún mig um barnið mitt í belginn sinn grá. 6. Bað hún mig um barnið eitt,sem brekin hefði nóg, sem ýlunum og ærslunum ekki koma í lóg. 7. Sem ýlur hefðu og ærslinog æpi svo þrátt, syngi ei sín fræði sífelt og hátt. 8. Er syngi ei sín fræðisífellt og vel. Bíta kvaðst hún börnin og blæða láta í skel. 9. Bíta kvaðst hún börnin,bað hún mig um eitt. Svo gegndi ég henni Grýlu, ég gæti það ei veitt. 10. Svo gegndi' ég henni Grýlu:„góð börn á ég; ekki hafa þau ærslin, né ýlurnar mjeg. 11. Ekki hafa þau ærslin.Og ekkert þeirra hrín; kostulega kunna þau kvöldfræðin sín. 12. Kostulega kunna þaukyrlæti og spekt". Reiddist hún Grýla sem rumsvínið frekt. 13. Reiddist hún Grýlaog rumdi við hás: „Hér ætla ég að hvíla í heitum moðbás. 14. Hér ætla ég að hvíla,að hlusta til þess, hvort ekki hrín hún Herdís né hin dóttir prests." 5. „Ekki hrín hún Herdís,hátt sagði ég þá. Vel syngur hún Valgerður, víktu þér frá. 16. Vel syngur hún Valgerðurog víktu þér út". Beit hún mig í brjóstið, batt ég þar um klút. 17. Beit hún mig í brjóstið,bað ég hana um grið. Ég gaf henni silung og selbita við. 18. Ég gaf henni silungog síldrekasporð, tölti hún suður að Tjörnum og talaði ekki orð. 19. Tölti hún að Tjörnumog talaði við hann Stein: „Eru hér ekki afgangs ungbörnin nein? 20. „Ekki hefi ég þau aflögu,"ansar hann Steinn. „Syngja þau hér öll sálminn sinn einn. 21. Sitja þær og saumaog syngja versin vönd. far þú út að Felli og finndu hann séra Gvönd. 22. far þú út að Felliog finndu hann um leið." Þá varð hún Grýla svo grimmlega reið. 23. Þá varð hún Grýlasvo grimmlega ær, hún beit hann Stein í brjóstið og blóðgaði nær. 24. Hún beit hann Stein í brjóstið,bað hann þá um grið. Hann gaf henni fisk einn og flotbita við. 25. Hann gaf henni fisk einnog fæddi auman gest, komst hún út á kórbak og kallaði' á prest. 26. Kastaði hún á kórbaki kjánkyrðum þeim: „Seldu mér hana Sólveigu, ég sæki þig heim. 27. Seldu mér hana Sólveigu,svöng er ég nú, ekki hef ég ástæðu nema einspena kú. 28. Ekki hefi ég ástæðunema einspena geit, skert er mitt skökuhorn sem Skeggi minn veit. 29. Skert er mitt skökuhornog skenktu mér barn. Þú átt að vera svo gustukagjarn. 30. Þú átt að gjöraþað gustukaverk. Varla er þér vorkennandi, vel metnum klerk. 31. Varla er þér vorkennandi,veit ég þú átt keipótta dóttur, hún kveinar svo hátt. 32. Keipótta dóttur,þá komstu hér með; sá ég hana í Sandvík með sviplundað geð. 33. „Sástu hana í Sandvík?"svaraði ég þá. „Við sungum þar bæði sálmversin smá. 34. Sungum við í Sandvíksálma fögur vess. Þú hefir heyrt í Hólana hljóðin til þess. 35. „Þú hefir heyrt í Hólana;höltraðu á stað. Skundaðu yfir að Skálá. Ég skipa þér það. 36. Skundaðu yfir Skálá,skrímslið forblakt. Ekki færðu ungbörnin, af þér sagt. 37. Ekki færðu ungbörninaf mér um sinn." Grenjaði hún Grýla, sem gauðrifið skinn. 38. Grenjaði hún Grýla,greip þá í prest. Hann var kominn í hökulinn, og hjálpaði best. 39. Hræddist hún þá hökulinnog hátíðasöng; skenkti hann henni hann Skeggja hún skaust inn í göng. 40. Skenkti hann henni hann Skeggjaog skaust hún þá á stað, yfir um til hans Egils, vér athuguðum það. 41. Yfir um til hans Egils.Úti þar hann stóð, dregið hafði hún drenginn og drukkið hans blóð. 42. Dregið hafði hún drenginní dökkum bjargserk; óttaðist hann Egill þau ódáðaverk. 43. Óttaðist hann Egillaugun helblá, hafði hún þau í hnakkanum, horfði ég þar á. 44. Hafði hún í hnakkanumhorn eins og geit; eyrun lágu á öxlunum, Egill það veit. 45. Eyrun lágu í öxlunum,áföst við nef. Svo var hár um hökuna sem hnýtt garn um vef. 46. Svo var hár um hökunaog hangdi við bót; eins voru tennur og ofnbrunnið grjót. 47. Eins voru tennurí óhreinum kjapt. Óttaðist hann Egill hennar járnskapt. 48. Hræddur varð hann Egillog hljóp inn í dyr; aldrei veik sér undan af óttanum fyr. 49. Aldrei veik sér undanódýri því. Bað hún hann um barnkorn að beina sér í. 50. Bað hún hann um barnkornað beina sér í sekk. „Sjáðu", sagði' hann Egill, „þau sitja innar í bekk". 51. „Sjáðu„ sagði' hann Egill,„þau sitja við ull; lítt eru þau í látunum leiðindafull. 52. Lítt eru þau í látunum,leggja þau ei af." Reiddi þá hún Grýla sinn rauðbrota staf. 53. Reiddi þá hún Grýlasína rauðbrota stöng, höggið kom í Hnúkinn, því hún var svo löng. 54. Höggið kom í Hnúkinn,hrökk þar úr skarð, átján stóru steinarnir stukku ofan í garð. 55. Átján stóru steinarnirstukku ofan í tún, en þau fóru að yrðast hann Egill og hún. 56. En þau fóru' að yrðast,upp reif hún gin; gaf sig fram að gleypa þann góðlynda vin. 57. Gaf sig til að gleypaþann góðlynda mann; feitan átti hann færleikinn, fékk hann henni hann. 58. Þennan feita færleikinnfeldi hún og skar, og svo alla átuna á öxlunum bar. 59. Og með alla átunaæddi hún á burt, yfir um stökk hún ána og upp á þurrt. 60. Yfir um stökk hún ána,ófæra þó. Hennar kaldi hláturinn heyrðist út á sjó. 61. Hennar kaldi hláturinnheyrðist út á braut. Barði' hún þá á Bræðrá sem beljandi naut. 62. Barði' hún þar á Bræðrásvo börnin urðu hrædd; hún var þá af hlaupunum svo hræðilega mædd. 63. Hún var þá af hlaupunumsvo hræðilega þyrst. Bað hún þá hann Nikulás að beina sér vist. 64. Bað hún þá hann Nikulásum börnin hans þrjú. Öllum hennar ókvæði ógnuðu nú. 65. Öllum hennar ókvæðumafhenti' hann svar: „ Lærðu bæn í baðstofu af börnunum þar." 66. „Enga bæn í baðstofubuldra ég syng. Hlýt ég fyrst að hugsa um þau Höfðhóla þing. 67. Hlýt ég fyrst að hugsa' um þaðhverju mér er beint. Betra þykir mér barnaket blóðugt en hreint". 68. Bið þú ei um barnaketá bænum hjá mér. Farðu", segir hann Nikulás „því framorðið er. 69. Farðu „segir hann Nikulás,„til fjandans á burt." Hrein hún þá svo hvalirnir hlupu upp á þurrt. 70. Hrein hún þá svo hvalirnirhræddust þann róm; blóðgaði' hún þá hann Nikulás með biksvörtum góm. 71. Blóðgaði hún hann Nikulásog börnin hans fimm af því hún var orðin svo ódáða grimm. 72. Af því hún var orðinsvo uppfyllt með dramb Hann gaf henni hrútskrof og hálfvættar lamb. 73. Hann gaf henni hrútsmörsvo hún yrði fyllt. Reikaði hún til Róðhóls með ráðlagið spillt. 74. Reikaði hún til Róðhólsrétt heim á hlað. Foxið það hann Eirík finna sig bað. 75. Foxið bað hann Eiríkað fylgja sér heim. Ekki eru nú búin brögðin öll með þeim. 76. Ekki' eru nú búinbrögðin þeirra öll; hann gekk á stað með gaglinu Gægis að höll. 77. Hann gekk á stað með gaglinu,gaf hann henni mjöð; virtist honum hún verða þá svo viðbrigða glöð. 78. Virtist honum hún verða þásvo viðbrigða kát, bauð hún honum í hólinn, að borða með sér át. 79. Bauð hún honum í hólinn,bar hún hann svo inn. Ekki var sá orðmargur Eiríkur minn. 80. Ekki var þá orðmargur,út vill hann gá. Hún vill ei slyng í slægðunum sleppa honum' þá. 81. Hún vill ei slyng í slægðunum,sleppa honum út, nema' hann vilji beina henni brennivínskút. 82. Nema' hann vilji beina' hennibjórtunnu með. Þessu lofar Eiríkur þvert um sitt geð. 83. Þessu lofar Eiríkur,þá varð hún hýr, en hún lagðist afvelta allt eins og kýr. 84. En hún lagðist afveltaaf því hún drakk. Hafði sig þá Eiríkur hvatlega' á flakk. 85. Hafði sig þá Eiríkurhvatlega' á fót, byrgði hann aftur hólinn og bar fyrir grjót. 86. Byrgði hann aftur hólinnog bar fyrir við. Reykur varð í hólnum, hún rumdi sinn kvið. 87. Reykur varð í hólnum,hún rumdi ekki smátt. Best er fyrir börnin að breka ekki hátt. 88. Best er fyrir börninað byrgja sín hljóð. Varist þau að vekja' hana, hún verður þá óð. 89. Varist þau að vekja' hanaog veri heldur sett, syngi hvern dag fræðin og signi sig rétt. 90. Syngi hvern dag fræðin;og svo endum vér diktin hennar Grýlu sem dragmæltur er. |
