Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3128)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Úr Gleðileiknum guðdómlega - Víti 1Fyrsta ljóðlína:Á æviferli minnar miðjum degi
Höfundur:Dante Alighieri
Þýðandi:Einar Thoroddsen*
Viðm.ártal:≈ 0
1. Á æviferli minnar miðjum degi*í myrkri þrungnum skóg ég staddur var og villzt ég hafði burt af beinum vegi. 2. Ég vart fæ orðum lýst hve leiðin þar var loðin, dimm og villt, það veldur beygi er hefst á ný við hugans minningar. 3. Dauðans litlu betri bitur ótti brann í hjarta, samt ég annað vil rekja, sem mér sýnu betra þótti. 4. Á villu minni vart ég geri skil, er værðardrungi höfgur á mig sótti, svo stígsins ranga og rétta mjótt var bil. 5. En þegar kom ég loks að fjallsins fótum, þar sem dalsins dimma endar slóð, og þar sem hafði skelfing skotið rótum, 6. yfir fjallsins tindi stjarnan stóð*er stýrir flestum rétt á vegamótum. Yfir hennar glóði geislaflóð. 7. Hægja loksins tók á óttans öldum, sem ýfðu vötn í hjarta ferðamanns eftir nótt í öngum þúsundföldum. 8. Líkt og sá er kemst í krappan dans við kargan sjó, og sem af dularvöldum með kökk í hálsi kemst til næsta lands, 9. horfir sér um öxl á úfið hafið, og andinn nær á flótta engum frið, leit ég mörk er margan hafði grafið. 10. Þó náði ég að hvíla lúinn lið og lagði upp á dragið hrjóstri vafið, með stöðufótinn ávallt aftan við.* 11. En fyrr en brekku bratta upp ég héldi*sig bældi pardus liðugur og snar með svarta depladreif á gulum feldi. 12. Vendi ég höfði var hann kominn þar, og hvert sem vildi ég fara, frá mig hrelldi. Svo fór um lyktir hverrar tilraunar. 13. En röðull steig að morgni með þeim stjörnum, er máttu fylgja honum alla tíð síðan hans á sínum vegi förnum 14. fagra hluti framdi elskan blíð. Mér fannst sem uppi vonin héldi vörnum og væri dýrsins feldur glaðleg prýð, 15. og stund var sæl í vorsins værri mildi. Þá syrti að og hárið reis á hnakka er birtist ljón sem læðast að mér vildi, 16. með grimman, soltinn svip og reistan makka. Uggur lá í lofti. Síðan fylgdi líkust villtum ámáttlegum rakka 17. ylgur slæg og horuð, harla soltin. Af hennar völdum hafði margur fallið er hún af lævi gráðug glennti skoltinn. 18. Mér var svo þungt með hugarástand hallið.*Af hræðslu einni nær um koll var oltinn með vissu þess að aldrei ynnist fjallið. 19. Líkt og sá, er fé í græðgi græddist, og grætur síðan er það tapast allt, ég í hugarvíli mínu mæddist. 20. Ylgur sú með syndaþelið kalt sóti að, ég hótun þessa hræddist og hraktist oní skuggans ríki svalt. 21. Og sem ég hrökklast hræddur þessar skriður á undirlendi lít ég daufan mann hvers hæsi þögn um langar stundir styður. 22. Með skörpum róm ég hrópaði á hann: „Maður vesæll miskunnar þig biður. Ertu maður? Andi?“ Spurnin brann. 23. „Eitt sinn maður,“ var hans veitta svar, „kominn út af ættum Mantóvana. Foreldrarnir fæddir Langbarðar. 24. Ég fæddist áður fengi Sesar bana. Við falska trú og goð í Róm ég var er Ágústus hinn ljúfi leiddi hana. 25. Skáld ég var og einn ég kveða kann kviðuna þá Eneas um hafið kom frá Tróju þegar borgin brann. 26. En hví er geð þitt ennþá angri vafið? Þú klífa ættir yndishnjúkinn þann er lífgar fjör og leiða getur grafið.“ 27. „Þá ertu Virgill, orðsins ofurmenni*er lætur skáldleg „fljót á flúðum duna“,“ sagði ég og laut í andakt enni. 28. „Ó, þú skáld er skáldin heiðra og muna, sakir alls þess kærleiks er ég kenni þá ég fæ við orðin þín að una, 29. þú, sem ert minn ljóðsins lærifaðir og léðir mér þann stíl sem frægur er. Þú sem verk mín aleinn innsiglaðir, 30. nú bið ég þig sem bezt að hjálpa mér. Ylgurin mig elti þessar traðir. Með ugg ég leita björgunar hjá þér.“ 31. Skáldið sá mín tár og óðar tjáði: „Upp til fjalls er ekki leiðin greið; ef þú fara vilt að mínu ráði. 32. Vargur þessi verja mun þér leið, og sá, er at við óvættina háði, óhjákvæmilega bana beið. 33. Illskeytt mjög, hún gefur engum grið, og græðginni er ekkert takmark sett. Af hungri sáru fær hún aldrei frið. 34. Á öðrum skepnum aldrei verður mett, mörgum gift og margar bætast við unz henni svo með gin af þrautum grett 35. fargað mun af góða greysins snilli,*sem gæðum, ást og mildi nærist á, en moldu ei, með fólkið flóka milli. 36. Það björg mun smárri Ítalíu ljá, en fyrrum létust fyrir hennar stilli hetjur Latium í varnarvá.* 37. Hundelt verður skepnan út um allt og til Heljar, þaðan sem hún kemur af öfund send með völubeinið valt. 38. Að þessu athuguðu finnst mér fremur: Þú fylgja mér um þessa eilífð skalt. Ég leiði þig hvar heljar krumla kremur 39. og örvæntingar vekur kvalakvein, vonum rúna svipi, löngu liðna sem öðru sinni þrá að bera bein. 40. Einnig muntu sjá í eldi sviðna sálir teitar, hverra von er ein: Sæla þegar sálarfrerar þiðna. 41. Ef allan veginn upp þig skyldi langa, ei ég kem, en dreg mig þar í hlé, en æðri sála mun þá með þér ganga* 42. því allsráðandinn um þau helgu vé erfir það er braut ég reglu stranga og inngöngu ég ekki nokkra sé. 43. Honum einum lýtur allur lýður. Háu sæti stýrir öllu á. Andi þess á gott er inn hann býður.“ 44. „Skáldið blessað,“ bað ég Virgil þá, „megi Guð þinn huldi, hjartablíður mér bægja bæði vá og verra frá. 45. Hvert fara nefndir fylgja þér ég skal Péturs grind að sjá er hæðir heftir, og þá er segir þú í táradal.“ Hann fór af stað, ég fylgdi honum eftir. Athugagreinar
1.1 Meðalævilengd var talin 70 ár. Dante var 35 ára árið 1300.
6.1 Sólin var talin vera reikistjarna í heimsmynd miðalda. Sú túlkun byggðist á kenningum gríska fornaldarspekingsins Ptólemaíosar. 10.3 Rétta aðferðin við fjallgöngu. 11.1Pardus, ljón og úlfur eru talin vera tákn fyrir syndir. 18.1 Í huganum var ég hikandi,/ af hræðslu nærri fallinn./ Kattarrófan kvikandi/ kom hér upp á pallinn (hughrif þýðanda). 27.1 Virgill (Vergilius). Rómverskt skáld sem Dante dáir. Gerði Eneasarkviðu. Eneas kom frá Tróju og átti stóran hlut í vexti Rómar. Ekki furða þótt Dante haldi með Trójumönnum á móti Grikkjum. Í 6. þætti kviðunnar stígur Eneas til undirheima, og þaðan sækir Dante að hluta til „sýnir“ sínar. Virgill verður fylgdarmaður hans um Víti og talsverðan hluta Skírnarfjallsins. 35.1 Já, hvaða „tík“ er það? Pólitíkin fræga. Mörgum vöngum hefur verið velt um felt(ro). Ætli hver verði ekki að mynda sér sína skoðun eða bara lesa áfram? 36.3 Persónur úr Eneasarkviðu (taldar upp í frumtextanum, ekki allar í sama liði). 41.3 Beatrísa, æskuást Dantes, tekur við leiðsögninni síðar meir. 46.1 Hliðið að Skírnarfjallinu. |
