Um Uppreistar eður Viðréttingar Bækling Íslands*b

Um Uppreistar eður Viðréttingar
Bækling Íslands
eru þessar vísur kveðnar
ár 1769

Vænir Vídalínar
Valg* og Balle Hagla
ágæt eft sig létu
um Ísland rit og Gísli.
Becker borinn til lukku
og barón svensku af fróni
Hastfer hingað reisti,
Horrebow og son Snorra.

Duldust horskra hölda
hér flestum rit bestu,
sumir sinnt þeim naumast,
svo gengi margt, lengi.
Eiríks sonur almæri
útgefið nú þau hefur,
öllum hag og heillir
hálærður svo færði.

Uppvekur hinn allspaki
oss hér vinarkossi,
sýnir dáð þeim dauðu
dýr-kenndur og lifendum.
Vöknum án einþykkni
örvænting burt hörfi;
vel má við ei dyljast,
vitringar hvað rita.

Hér er mergur margrar
marglitskaðrar visku,
hunangssafn af hreinum
hagblómum læknisdóma.
Auðlegð Íslands skoðum
og lærum þeim á mæri.
Guð og kóng til kveðjum
og kring um hann stórhöfðingja.

Hafi mikið mistekist,
má létt bætast þetta:
harðindi, og fleiri, affærðu
fjár-pest þó hið mesta.
Hér eru ráð til reiðu,
ráð ein, það eg meina.
Fær síst firða leysta
forsómun og barlómur.

Ef skortir hug og hjarta,
hvað kann takast manni?
Skorti ei hug eður hjarta,
hvatt finnum margt vinnast?
Úrtölur engan fæli
ei samheldisleysi;
stendur víst með vanda
vor bót á þeim fótum.

Hvað skal hér um mæla?
Hrósa þarf ei ljósi.
Hugvekjur hollar tökum,
hér nefnast slík efni.
Þökk af þegni og sprakka
þjóðkunnur fyrir haf sunnan
hafi landi vor ljúfur!
Læring hans ávöxt færi!
_______________

Appendix

Þjóðir margar það hafa hrós,
að þrátt af öðrum læri;
en vitnisburður vor er ljós
að við því enginn hræri.

Vér höfum dregið dönskum af
dáminn hégómanna,
en hvað betra Guð þeim gaf,
get eg færri kanna.

Hálf eru ráð í hendi manns
að hafna og taka góðu;
lendir við það lánið hans
á lífs og andar slóðu.

Þá erum loksins verðir vér
vorra fyrri niðja;
dugnað þeirra ef drýgjum hér,
drjúgum þarft að iðja!

Hefði ritað þetta þeir,
þeir ei forsmáð hefði,
krefðist enginn af þeim meir
og engin skylda krefði.

Margt er niður nytsamt fellt
en nýjung óþörf tekin,
fyrir það er frosin og svelt
í fátækt þjóð vor rekin.

Látast menn þó vilja við
venjur fornar halda;
en misviturt er mannfólkið,
margir oft þess gjalda.

Vorkunn stór er ýmsu á,
um það kverið getur.
En lags við slíku leita á
líka hver sem getur.

Gott er að halda gömlum sið,
er gjörir öngvu spilla;
en betra taka ei vilja við
vegnar löngum illa.

Óska eg þess og einlægt bið,
að afleggist sú villa,
en biðjum Guð oss leggja lið
og langar þrautir stilla.
__________

Eitt orð til útgefarans

Patrioti og prýði lands
og prýði Sóreyinga!
ei þinn fyrnis ærukrans
um aldir sólarhringa.

Þú hefur ekki þinni gleymt
þar í hefðarstandi
fósturjörðu, er fékk þig geymt
fyrrmeir uppvaxandi.

Ef allir stríddu eins og þér
með orði, huga og verki;
Íslands gagn, þess yrðu hér
ágæt lengi merki.

Lifðu bæði lengi og vel,
lausnarinn æ þig geymi,
hönum þig á hönd eg fel,
hann þér aldrei gleymi.

Lifðu bæði lengi og vel,
{lukku rata slóðir,}
{lær sem flestar þjóðir,}
hálærður með hugljúft þel,
hjarta vin og bróðir!

Lifðu bæði lengi og vel,
lengi skal þig kveðja,
óskir bæði og orð þér vel,
af því mig namst gleðja.

Lifðu bæði lengi og vel,
líkist þér sem flestir.
Og af því nú af anda gel,
Ísland þá eg heppið tel.

*1.2 Valg: Mattías Jochumson Vagel
*Pr. Kh. 1770.
[2] NB. pr. svo. Vagl = Mattias Jochumsen Vagel.
[3] -un.