Erindi sr. Jóns Magnússonar til sr. Guðmundar Erlendssonar og konu hans | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Erindi sr. Jóns Magnússonar til sr. Guðmundar Erlendssonar og konu hans

Fyrsta ljóðlína:Systkin sæl í Guði
bls.203–212
Viðm.ártal:≈ 1650
Flokkur:Huggunarkvæði

Skýringar

Kvæði þetta er huggunarkvæði til sr. Guðmundar Erlendssonar í Felli og konu hans, Guðrúnar Guðmundsdóttur, vegna missis sonar þeirra, séra Jóns Guðmundssonar, sem drukknaði í Eyjafjarðará 1649.
Kvæðið er hér tekið eftir útgáfu Þórunnar Sigurðardóttur í bók hennar Heiður og huggun þar sem það „er prentað eftir ÍB 816 8vo, 79r–82r. Erindi 15–23 eru uppskrifuð sem sérstakt kvæði í SÁM 14, 24r–v.“ Lesbrigði úr því handriti eru hér birt neðanmáls.
1.
Systkin sæl í Guði
er sonar þreyið lát,
firrt ykkar fögnuði,
full með sorg og grát,
unið vel við orðinn hag,
þreyjandi af í þögn og von
þennan hryggðardag.
2.
Það er satt að segja,
sjálf það vitið best,
dauðlegur verður að deyja,
dregst það ei á frest,
þegar kemur að þeirri stund
herrann lífsins heimtar menn
héðan á sinn fund.
3.
Lífs í veikri veru
valtan höfum sess;
tíðir og takmörk eru
í tignarhendi þess
sem allt gott má, og einninn vill,
skírðum engum skapar hann
skaða né forlög ill.
4.
Ykkar elsku barni
allt gott vilduð þið.
Hvað mun hinn gæskugjarni
Guð þá sínum við?
Veiklegt er vort eðli og ást
en elska drottins alúðlig
aldrei sínum brást.
5.
Æ og alla vega
hann annast sinna kjör,
við ástmenn undarlega
oft þó breyti hér,
voru áliti virðist það,
en tilgang hefur góðan Guð
ef glöggt er athugað.
6.
Aumlegan afgang fengu
í mannanna | sjón
þeir sem Guðs veg gengu,
gætið að, elsku hjón:
Abel myrtur á akri var,
Arons brunnu arfar tveir
eins og kertisskar.
7.
Jobs börn, játa eg, furðu
jafnskjótt deyðu öll;
húshruni undir urðu
og einninn sveit gjörvöll
sem á hrapaði Silóturn;
býsna margra brákaðist þar
hið breiska lífsins skurn.
8.
Svæfði Samson sterka
sinna óvina þak;
og guðsmanninn merka
meinligt dauðablak,
sem honum veitti leon leið.
Elí fékk svo óhægt fall
af því dauðann beið.
9.
Jósías, jöfurinn góði,
og Jónatas, Davíðs vin,
helltu út báðir blóði,
bölvað manna kyn,
í stríði skæðu steypti þeim.
Abner skildi og Amasa
álíka við heim.
10.
Ussa örk Guðs fylgdi,
andaðist þar hann stóð.
Úrías skjótt við skildi,
skyldalaust mannsblóð
lagaði út og lífið með.
Í augsýn vorri andlát slík
undarlega skeð.
11.
Hugboð heimskra manna
heldur kvöl og mein
afgang góðra granna,
en Guðs ummæli hrein
tala svo um slík tilfelli:
Dauði heilagra er dýrmætur
í drottins augliti.
12.
Þó sá hinn sannréttláti
sofni snemma á tíð,
Guðs börn ei það gráti,
gefst þeim rósemd blíð;
öndverðlega algjörður varð,
hans skammlífi honum er ei
hryggð eða æviskarð.
13.
Fljótt varð hann fulllærður
með flekklaust æviblóm;
í hjartanu vel hærður,
hlaut þann aldurdóm
sem þrennum Guði þóknast best,
af því var honum á burt kippt
fyrir utan langan frest.
14.
Drottinn önd hans unni
af því burt tók hann
frá ljótum lastabrunni
er lokkar einfaldan
út á glötunar glæplegt skeið;
vildi Guð hann svikist síst
af sannleiks réttri leið.
15.
Og að ólukkuna
ekki þyrfti að sjá
er oft vill yfir duna
oss hér jörðu á.
Hvað er nú sælla happ en það
sviptur vera synd og eymd
en settur í gleðistað?
16.
En hvörn má helgan teikna
herrans í augsjón
eða réttlátan reikna;
reynist hér á Frón
enginn hreinn af allri synd,
nema hann sem helgaður er
í hreinni skírnarlind.
17.
Ykkar endurfæddur
arfi í skírnarsá
trú varð góðri gæddur,
Guðs náð meðtók þá,
reiknaðist þar af réttlátur;
kjörinn síðan til kennimanns
og kallaður heilagur.
18.
Sagðan hefur því sóma
sonur ykkar hreppt,
hafinn í hæstan blóma
en hrelling allri sleppt.
Samfagnið hans sælum hag:
Hann| öðlaðist það æðsta hnoss
og eilífan gleðidag.
19.
Og þó að vatn og vessi
væri hans banasæng,
ykkar hug það hressi
undir væng
sofnað hefur í sætri ró,
allmargt saklaust Ísraelsbarn
í ánni Nílus dó.
20.
Af drukknan dáið hefur
drottins margur vin,
í vatni vært er sefur
veglegt andlátskyn,
svo sem mann krjúpi að Kedrons bekk;
sjálfur Guð yfir síkið það
til sinnar pínu gekk.
21.
Tign sem á trénu ríkti
tók sér þann málstað,
dauðanum lausnarinn líkti
ljúfur við vatnsbað:
„Með skírn“, sagði hann, „eg skírast hlýt“;
að son ykkar hafi sama hent
svo eg það á lít.
22.
Allur vatna voði
víst er oss helgað flóð,
sem og sjávarboði
ef sálast kristin þjóð.
Í þeim háska, er mín trú,
holdlegs dauða háleit skírn
megi heimför reiknast sú.
23.
Og fyrst hann greftran góða
Guðs í akri fékk,
við skilinn allan voða,
veg þann besta gekk,
sem lifanda Guðs legáti trúr,
Móses má nú heita hann
hafinn vatni úr.
24.
Verið með góðu geði,
grátið ei liðinn son,
Guð hefur ykk|ur gleði
gefið í sælli von;
eflaust munið hann aftur sjá
hreinan kominn úr lífláts laug
lifandi mönnum hjá.
25.
Til ykkar hann ekki kemur
aftur í sorgarkrans,
hinu fagnið fremur
fara munuð til hans.
Í drottni hafið nú Davíðs geð;
á allri kaun hins unga manns
ending hafið þið séð.
26.
Lof sé lífsins herra
er leysti hann burt frá neyð,
svo hann ei henti verra
en holdlegan kanna deyð,
sem eiga fyrir höndum allir menn;
eflaust prýddu andlát hans
eðla gæðin tvenn.
27.
Hann lést með góðu geði
í Guðs og manna sátt,
af því hann öllum téði
erlegan lífsins hátt,
með heilli rænu og hjartans ró,
ágætt mannorð eftir lét,
ástsæll mörgum dó.
28.
Í sannleika má segja
sá sem lifir vel
illa ei kann deyja,
eg það sannreynt tel,
því andinn talar á þá lund:
Sá Guðs yfir ótta bljúgur býr
fær blessaða dauðastund.
29.
Annars hann og átti
andláts stutta kvöl,
en þó eflaust mátti
um þá litlu dvöl
Guði afhenda sína | sál,
sem hans hefur sannlega hugurinn gjört
þó hindrað væri mál.
30.
Svo er hann þá sofnaður,
sætri Guðs að vild,
ungur og óflekkaður,
öldungis prúðri snilld
auðgaður í æskutíð,
þar kallaður var til kennimanns
Krists að fræða lýð.
31.
Sannur Guðs sjáandi,
síra frægur Jón,
frið var fram berandi,
frelsarans kjörinn þjón;
sefur nú þar söng hann fyrr
friðsamlega í fögrum reit
framan við kirkjudyr.
32.
Hvíli í helgum friði
hans örend bein,
á signuðu sælumiði
sálin ljómi hrein,
þar til dýri drottins þjón
Guðs með fólki glaður upprís,
Guðmunds sonur Jón.
33.
Unun í æðstum drottni
ykkur foreldrum hans
óska eg aldrei þrotni;
elska skaparans
umfaðmi ykkur alla stund,
allt þar til þið öðlist sæl
ykkar sonar fund.
34.
Sálugs systkin kæru,
og sérhvör góður vin,
lifi með ást og æru
og allt hans fróma kyn;
Kristur blessi kynstaf þann,
það veit sá sem þekkir geð
þeim ættlið eg ann.
35.
Salve, sæll meðbróðir,
síra Guðmundur minn,
og blíð þín barna móðir,
blessuð í hvört eitt sinn,
fáið á öllu böli bót,
andarfrið og eilífa heill,
óska eg þess af rót.
36.
Sonar missirinn sára
sjálfur bæti Guð,
efnið ykkar tára
og aftur lífs fögnuð
láti fá, en linna óp,
af því kominn er hann víst
í Guðs barna hóp.


Athugagreinar

Lesbrigði:
16.6 sem] + þveginn og 14.
20.3 í] sem í 14.
er] nú 14.
23.4 besta] beinasta 14.