Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3139)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
AngurvakaFyrsta ljóðlína:Ó guð allsvaldandi
Höfundur:Jón Steingrímsson
Heimild:ÍBR 127 8vo. bls.112r–115v
Viðm.ártal:≈ 1775–1800
Tímasetning:1783
Fyrirvari:Þarf að bera betur saman við handrit. Skýringar
Í formála fyrir kvæðinu skrifar Jón:
„Kvæði, sem kallast Angurvaka um jarðeldinn, sem upp kom i Skaptafellssýslu 1783. 8. Junii, hans helztu verkanir, þar hann yfir fell og í kringum hann, sérdeilis í Kirkjubæjarklausturs sókn, til útgaungu ársins 1784, með öðrum fleirum umbreytingum, sem framkomu það ár. Kvæðið er sorglegt, en endast með fyrirbæn og þakkargjörð. Ort af þar verandi kennimanni sira Jóni Steingrimssyni.“ Til eru nokkrar fleiri afskriftir þessa kvæðis. Herra Jesús hjálpi mér í heiminum vel að stríða, sendi oss drottinn sigurinn fríða.
1. Ó, Guð allsvaldandi, öllum heim stjórnandi í æðsta einvalds standi, alls kyns gott veitandi, öllu eyðir grandi, allt með sínum krafti hann ber. Herra Jesús hjálpi mér, ljái mér lið þinn andi lítið kvæði að smíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
2. Eg vil þar frá innaog sem flesta áminna, kunnugt gjöra og kynna um kraftinn handa þinna, sá má heita afsinna, er sér ei tyftan þá við ber. Herra Jesús hjálpi mér. Mitt þar má í finna mildi drottins þýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
3. Hér var byggð ein besta,blómgvan veitti flesta, í allsnægt ágirnd mesta, hjá auðugum tíund versta, kirkju og kenning presta kauðar smáðu þráláter. Herra Jesús hjálpi mér, Einn réð ekki bresta ofan hinn að ríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
4. Og svo annað fleira,sem of ljótt er að heyra, hræsni og *heil hóp meira úr hófi gerði að keyra, sú blinda og banvæn leira bjó því mörgum dauðans hver. Herra Jesús hjálpi mér. Allt heyrir Guðs eyra um alla veröld víða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
5. Guð hér marga góða,gætna og þolinmóða átti, er andans gróða æðstan möttu sjóða, veröld æra og óða ei fékk þá í lið með sér. Herra Jesús hjálpi mér. Slíka setti oft hljóða að sjá þar á og hlýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
6. Þreytti hans þolinmæðiþrálegt synda æði, eins og annað flæði yfir oss féll hans bræði, var síst von að stæði volsið, dramb og samdrætter, Herra Jesús hjálpi mér, eiðar og ýms svikræði, er svo frömdust víða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
7. Hér fyrir herrann reiddist,honum — má segja — leiddist, að of sein iðran greiddist, eftir hverri hann beiddist, af því land vort eyddist, eftir stendur foldin ber. Herra Jesús hjálpi mér. Um eigur allra sneyddist, öll hvarf heimsins blíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
8. Af eiðum að oss sendield, sem hingað vendi, fjórtán bæi upp brenndi og blómleg undirlendi, ákaft áfram renndi, eftir skildi hraun og sker. Herra Jesús hjálpi mér. Býsn sú biðja kenndi og betur Guði hlýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
9. Rauð varð sólin sæla,sands féll yfir pæla, brennisteins vatn og bræla, bliknaði fold og dæla, skepnur veina og væla, villtar dóu þar og hér. Herra Jesús hjálpi mér. Soddan sorgargæla sáran jók oss kvíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
10. Bifuðust björg og grundir,brenndust skógalundir, glossuðu glumra fundir, gjörvalt skalf þá undir, þrumaði í þessar mundir, það voru stórar ógnaner. Herra Jesús hjálpi mér. Ó, hvað um þær stundir aumleg varð hún Síða! Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
11. Um sumarið sjaldan sáumsól fyrir mökkum háum, með ódaun ofurþráum, askan sat á stráum, frá sagt varla fáum, hvað fjölguðu ýmsar mannrauner. Herra Jesús hjálpi mér. Eldurinn aurnum gráum yfir oss gerði hýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
12. Má almættið merkja,hvað mikið það kann verkja, að ólga eldsins kverka ekkert kunni oss lerka, en til aungra verka af loftslögum kenndum vér, Herra Jesús hjálpi mér, og sú ógnin sterka eitt hár náði ei svíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
13. Helstríð hörmungannahlutum þvílíkt kanna, segja kann eg hið sanna um sóknar minnar granna, af hálf-fimm hundrað manna hundrað tæpt hér eftir er, Herra Jesús hjálpi mér, Sumir í sælu ranna, sumir komnir víða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
14. Ó, Guðs hús í eyði,autt er land og heiði, verkaði synda seyði soddan drottins reiði, sjötíu og sex í leiði settir þetta ár framliðner. Herra Jesús hjálpi mér, í hungri *heil hóp deyði, þá helið að gekk tíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
15. Sæla má þá segja,sem nú burtu deyja, er ýms réð angist beygja og eftir frelsi þreyja, fúsum réð þeim fleygja að fara í dýrðar tjaldbúðer, Herra Jesús hjálpi mér, þar syngja eilíft eia og sinn skrúða prýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
16. Ó, þann eldsins brunaætíð skyldum muna, þá ógn réð yfir duna með elds og hára funa, sú harða hrauna runa hér til sýnis eftir er. Herra Jesús hjálpi mér. Við eigum þar við una alls kyns böl að líða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
17. Sá hæsti hjálp oss sendiog hlífð með straffsins vendi. Í brjóst um börn sín kenndi svo blessan til vor renndi frá framanda herra hendi, hér með keyptust gripirner. Herra Jesús hjálpi mér, Þar er enginn endi á ástarþeli hans blíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
18. Ýmsir aðstoð veittuog ærlega við oss breyttu. Aðrir okri beittu, um aumleik vorn ei skeyttu, sumir rændu og reyttu, reyndust menn svo misjafner. Herra Jesús hjálpi mér. Heimskir að oss hreyttu, hæðnir gjörðu níða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
19. Svo vér skyldum sannaað slík er aðferð manna, þá herrann himna ranna, heim vill láta oss kanna, völt er hjálp vinanna, voldugir reynast afundner. Herra Jesús hjálpi mér. Best er í ógn eymdanna að Guðs fótum skríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
20. Yfir því enn má gráta,hvað illt vill seint af láta og aktar í öngvan máta það á hefir gjört að bjáta. Margur má síns pláta, mikil eru enn þjófager. Herra Jesús hjálpi mér, Vondir víst ei státa, Vítis milli skíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
21. Þó megum vér ei þreytast,þar við heldur leitast herra biðja heitast, Í hjarta og anda sveitast, eflaust um mun breytast illgerð sú, sem fram úr sker, Herrann Jesús hjálpi mér, og vægð á straffi veitast, sem vill að garði ríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
22. Víst eru allir eigiá þeim Satans vegi, þá særir sárt, þó þegi, sorg og hjartans tregi, þeir hugsa á hvörjum degi að haga ætíð betur sér. Herra Jesús hjálpi mér. Soddan sæla eg segi, sem nú þanninn stríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
23. Vörunst vondra dæmi,sem vitum það alræmi, hversu heimurinn slæmi hefur sitt véla næmi. Hann hatar, hneykslar, flæmir, hnuplar, rænir, ofsæker. Herra Jesús hjálpi mér. Óskum, að því kæmi, það illa mætti af sníða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
24. Biðjum Guð oss geymavið grandi, er nú um sveimar og því að vill streyma, æru og mannorð kleima. Hjá oss á það heima: heppinn er sá drottinn ver. Herra Jesús hjálpi mér. Gefi hann oss ei gleyma, að gott er hans að bíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
25. Framar en frá eg ræðifargast lands vors gæði, æ vort lífs ástæði er sem fugls á flæði, leikur líf á þræði, lukkan fallvölt eins og gler. Herra Jesús hjálpi mér. Hvergi heppnast næði, hvörgi staðföst blíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
26. Oss Guð að sér taki,illra forði blaki, að ekkert upp á saki, yfir oss jafnan vaki bæði að brjósti og baki bevari oss hans engla her. Herra Jesús hjálpi mér. Hygg að harma kvaki, hjartanu vill svíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
27. Herra, í heiðri sönnumhjálpaðu Síðumönnum og sömu sveitar grönnum, er sútar vefjast hrönnum, i allskyns nauð og önnum oss nú veittu rósemder. Herra Jesús hjálpi mér, að vér aftur könnum upprof mæðuhríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
28. Veitlu oss föt og fæði,fargist allt kvalræði, hverfi hugarins mæði, heppnist landsins gæði, að um allt heims svæði aukist þínar dásemder. Herra Jesús hjálpi mér. Öll vor eymsli græði alsærð Jesu síða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
29. Hjálpi oss Guð og hlífi,háskasemd burt drífi, við alls kyns illsku kífi, yfir oss náð þín blífi, svo á sál og lífi sífelt verðum blessaðer. Herra Jesús hjálpi mér. Frá elsku þinni oss rífi engin holds ástríða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
30. Hvörn einn hér á landiaf hærra og lægra standi, sem á er einhvör vandi og angur reyrast bandi, að öllu eyddu grandi innleið þá í dýrð hjá þér, Herra Jesús hjálpi mér, svo lofi þig þar ljómandi með lofgjörð helgra lýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
31. Hér greind hróðrar stakaheiti Angarvaka; þó beri hún bragsmíð laka börn það vel upp taka. Svo nam kveða og kvaka klerkur sá á Bakka er. Herra Jesús hjálpi mér. Minn eg ektamaka missti lyndisþýða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
32. Hún eitt mannval mestamanndyggð hafði flesta, hér með lund vel hressta, þá heimurinn lét hið versta, bæn réð aldrei bresta þá beiskar reyndi mannrauner, Herrann Jesús hjálpi mér, svo varð síðast besta þá sælu gekk til tíða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
33. Einmana eg því þreyieptir feginsdegi. Guð, þó böl mig beygi, bila lát mig eigi. Hulin hryggð og tregi hindra tíðum svefnværðer. Herra Jesús hjálpi mér. Hann minn huga hneigi að hlýða, bíða og líða. Sendi oss drottinn sigurinn fríða.
34. Lofi Guð loft og grundir,lofi hann allar stundir, lofi hans lífs vors undir, lofi hann menn og sprundir, lofi hann lögur, lundir, lofi hann allt hvað með oss er. Herra Jesús hjálpi mér. Fagrir verða fundir þá finnunst allir síðan. Sendi oss drotlinn sigurinn fríða. Athugagreinar
14.8 heil hóp] > heill hóp (leiðrétt frá handriti)
|
