Boðunarvísur | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Boðunarvísur

Fyrsta ljóðlína:Ave dýrust drósa
bls.29–30
Bragarháttur:Sjö línur (tvíliður) þríkvætt AABBCCC
Viðm.ártal:≈ 1300–1550
Flokkur:Helgikvæði

Skýringar

Kvæðið er varðveitt í AM 713 4to, s. 41–43 og tekur Jón Helgason það eftir því handriti í Íslenzk Miðaldakvæði, 

Fyrstu tvær vísur kvæðisins eru með forklifun.
1.
Ave, dýrust drósa,
ave, dagsbrún ljósa,
Ave, engla prýði,
ave, krafturinn þýði.
Ave, líknin ljúfa,
ava, lífsins *frúva.
Ave, Drottins dúfa.
2.
Heyrðu himna prýði,
heyrðu er frelsar lýði.
Heyrðu hjálpar stræti,
heyrðu kraftur hinn mæti.
Heyrðu ljósker landa,
heyrðu flos ilmanda
og höllinn heilags anda.
3.
Hefi eg í hugsan minni,
hræddur að lítið vinni,
blessuð brúðurin skæra,
bragsmíð yður að færa
því grimma glæpastalla
gengið hefi eg alla,
að þú munir þiggja valla.
4.
Lofa mér, líknarstræti,
lífsins brunnurinn mæti,
vísur fram að færa,
frú Máría en skæra,
fyrir mæta mildi þína
mýk þú tungu mína
þín helgust tákn að tína.
5.
Mín eru föllin fleiri
en fást megi djúpt í leiri,
sandur á sjávargrunni
eða segjast megi með munni,
sem gras eða grjót á láði.
Guð drottinn mig náði
með hæstu hjálparráði.
6.
Þú bjarg mér, brúðurin skæra
og blessuð himna kæra,
lífsins ljósið hreina
og lækning allra meina.
Láttu mig löstu þreyja,
lofsælust meyja,
áður en eg skal deyja.
7.
Adam féll, enn fyrsti,
sem flærðarsmiðinn til lysti,
Eva og allar þjóðir,
eigi voru kostir góðir,
urðu í eldi að brenna
um heimsaldra tvenna
og harðar kvalir að kenna.
8.
Skínandi skaparans prýði
skildi sína lýði,
flærðar fjötrum setta,
fullvel kunni *rétta.
Hann skapaði mey svo mæta,
merkiliga ágæta,
sú kann siðuna að bæta.
9.
Sjálfur Drottinn sendi
og sætum orðum vendi
út af himnahöllu
heilsan fljóði snjöllu:
Þig gjörði Gabríel finna
sem guðspjalls orðin inna
og bar þér boðan svo stinna.
10.
Í Galíleam eru góðar sveitir
og garður sá að Nasaret heitir.
Dýr í Davíðs ranni
var dyggðarfullur svanni.
Þig nam Gabríel gleðja
og guðdóms krafti að seðja,
sú var kærust kveðja.
11.
Ave Máría móðir,
þig mekta allar þjóðir,
gracia plena en góða,
gimsteinn allra fljóða,
dominus tecum drósa,
Drottins móðirin ljósa,
að helst má heiðri hrósa.
12.
Joachims barn og Önnu
ansar þá með sönnu:
Gabríel, grein af létta
hve gjörast má táknið þetta,
að voru visku ráði
varð eg aldri á láði
kreinkt af karlmanns sáði?
13.
Engillinn ansa náði:
Einn Guð trúi eg því ráði
að beint fyrir brjósti þínu
býr með valdi sínu
hjálparinn himins og landa,
heimsins bætir vanda
og leysir lýð frá fjanda.
14.
Gjörist það Guðs að vilja,
gracia, máttu skilja
út af orðum hreinum
allt var sett með greinum.
Þig í gegnum skein hinn glæsti
guðdómsmátturinn stærsti.
Það kallast krafturinn hæsti.
15.
Eigi skal, afbragð kvenna,
óttast boðskap þenna,
signuð soninn skal fæða
en sóttir öngvar mæða.
Þig hylur enn helgi andi
heims frá öllu grandi.
Svo trúi eg síðan standi.
16.
Fæddi föður vorn kæra
frú Máría en skæra,
siðug að sínum vanda,
son og helgan anda.
Þá lyftust loft og geimar,
lönd og allir heimar,
fögnuð fundu beimar.
17.
Hann var í heimi héðra
og herjaði í myrkrið neðra,
allt Helvíti eyddi
og öllu sínu sneyddi.
Glaður með guðdóms anda
grimman batt hann Fjanda
í krönkum kvölum að standa.
18.
Fékkst þá friður á löndum
og frelsaðist lýður af böndum,
leiddur lífs frá myrkri
með lausnarans hendi styrkri.
Fór til himnahallar
hann með þjóðir snjallar
og sínar sveitir allar.
19.
Hann kom af Himnaríki
hingað í dúfulíki
þar Pétur og postular standa,
prýddi þá helgum anda.
Lét hann lærisveina
ljósliga kunna að greina
tungu hverja og eina.
20.
Þeir tólf hafa trúna setta
og tendrað upp svo rétta.
Þeir buðu oss credo kunna
og Christe þannveg unna.
Þeir skiptust land af landi
að leysa lýð frá grandi
og sáru syndabandi.
21.
Hugsi hölda sveitir
hvað eru lífsins reitir,
elska af öllu hjarta
yfirkonunginn bjarta
og falla honum til fóta,
forðast löstu að brjóta,
munu vær miskunn hljóta.
22.
Fir skapan og skírn með prýði
og skynsemi góð fyrir lýði,
fyrir <.....> mál og minni
og mæta heyrn, sem eg inni,
fyrir heiður og hvers kyns gæði
<.....>s makt og fræði,
til launa lýðum stæði.
23.
<Á>s<t>gjafir að slíkt heita,
einn Guð má þær veita,
sá blessuðu blóði sínu
bragna leysti af pínu.
Vær megum Máríu kenna
mætan sigurinn þenna,
sú æðst er allra kvenna.
24.
Orðin Guðs að gjörðu
glæstan stöpul á jörðu,
fruktaðan fegurstum blóma
en fögur sem plantin plóma,
létt fyrir lýði snjalla
líknarveguna alla.
Vær megum það Máríu kalla.
25.
Hver fékk hæstan blóma?
Heilög Máría en fróma.
Hver er lækning lýða?
Lofsæl Máría en þýða.
Hver er dýrust drósa?
Drottins móðirin ljósa
að helst má heiðri hrósa.
26.
Öndin aum mun kvíða
eftir dauðann stríða
með sáru syndagjaldi
sett með púkans valdi,
borin í bálið svarta,
brennd og sundur í parta.
Það óttast æ mitt hjarta.
27.
Hver mun hjálpir veita
nema himnabrúðurin teita
mitt vili málið greiða
og mína sál burt leiða
úr því dauðans díki
fyrir Drottinn í Himnaríki
og verndum fyrir mig víki.
28.
Svo mega skatnar skilja
skíran Drottins vilja,
bæði konur og kallar
og kristnar þjóðir allar,
hann vill heiðra láta
hana í allan máta.
Því skulu þegnar játa.
29.
Fegin og fús eg beiði
að fái eg ei þína reiði,
dýrst, fyrir djörfung þessa
eg dirfunst um þig versa
heldur láttu mig hljóta
hjálp og miskunn fljóta
svo megi eg nafns þíns njóta.
30.
Mig og mína niðja,
Máría, vil eg þig biðja
þú frelsa af fári og pínu,
frúin, með valdi þínu
og geym oss Guði til handa,
geislinn himins og landa,
við neyð ens forna fjanda.
31.
Undir umsjá þína,
önd og sálu mína,
frelsir með fullu hjarta,
fagnaðarljósið bjarta.
Veittu mér bæn svo bráða
ef, blessuð, máttu ráða
við herrann himna náða.
32.
Versið af Máríu mætri,
móður Drottins sætri,
segi nú seggir þýðir
sannlega hver er hlýðir.
Bið eg um bragna snjalla
Boðunarvísur kalla.
Græðarinn geymi oss alla.
33.
Mildur meistarinn þjóða,
má hann oss allt ið góða,
sínum sauðum, veita
ef seggir eftir leita,
alls kyns andar gæði
og þið Máría bæði.
Amen, endast kvæði.


Athugagreinar

1. *frúva] < frua leiðrétt vegna rímsins.