Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3139)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Nýársgjöf Guðríðar litlu GísladótturFyrsta ljóðlína:Mér er í sinni, / mær veikaldra
Höfundur:Stefán Ólafsson í Vallanesi
bls.186–200
Viðm.ártal:≈ 1650
1. Mér er í sinni,mær veikaldra, þér boðnar bjór bjóða að gamni þó þess konar að þéni bæði æsku þinni og ellihrukku.
2. Ei hef eg armböndaf unnar ljóma né hlekk handar halli lýstan, bönd gullofin eða brjóstskjöldu, festur fjölbeygðar eða Fróða mél.
3. Ei knapp gullnukvikan laufi eður hátíðlegt hlað til ennis, sem í nýársgjöf nú þér sendi, ættstór brúður, en að aldri barn.
4. Þér skal ljóð, lítillíneik, bjóða, hinir þá stilla háttuna dýra. Bið eg þig, Guðríður Gísladóttir, að þér ljúflingslag leggir í minni.
5. Heilráð skulu þérog hægnumin, þó smakki af leir fyrir smáskáldi. Oft undir vondri er vösk hönd kápu og af karlmanni koma snillin orð.
6. Þegar skilnings örí skýru brjósti dregst þér í þroska og dýrt næmi óttastu drottin og tilbið hann er þig með dauða endurkeypti.
7. Hans þig úr önguhönd skapaði, af öndu og holdi einn mann gjörði, anda og orðs síns upp ljós glæddi. Settu þig við þann sólbjarta kveik.
8. Foreldra þínafremst af mönnum, en guði næst gerðu að elska. Þeir báru þig í þennan heim, blóðstofn báðir að barni *fögru.
9. Þeir fæði fengu þér,föt löguðu ungri meyju og í kristinn reit báru bað undir og blóðfagra laug Krists af dreyra, sú eð kallast skírn.
10. Hlýðni þeim veitir,hér með aldrei gleym lífs eða liðnum langminnug snót, hér með heiðra þú og heitt elska þá í þeirra stað þér eru settir.
11. Synd varastu,sæt er hennar rót en ávöxtur eitri blandinn. Hyl ei óvirðing ósannsögli, föl verður uppgjöf fúsri meðkenning.
12. Á þann einn hlutaugum títt rennir sem þér upphefð sé eftir að breyta. Oft hefur lasta iðin gaumgæfni ungu hugskoti orðið að hneysu.
13. Varastu margmælgi,meyjan siðláta, auðsén er blygðan af orðfárri ræðu. Allmargt heyrðu en mæl um fátt. Tvö eru tól heyrnar, en tunga einsömul.
14. Mýi þér nokkurfyrir misbrot smá legg þökk igjen og lát þína iðju hegðun að hafna er hirting færði að í annað sinn ei ítrekast þurfi.
15. Vin haltu ei þann,er vömm lofar þín, slík blíðmæli börnum spilla. Sá er [ei] aftrar þeim frá æði misjöfnu óvinur reiknast og ekki sá minnsti.
16. Sá í einum hluteinfaldan sveik, aftur mun tæla ef færi gefst. Hvorki öngvum þér eða sérhverjum leyfist að trúa, litfögur snót.
17. Of trúgjarn[a]noft sjáum vér, þó tiginn þyki, á tálar dreginn. Hinn, er á alla jafnt efa lagði, tryggða er verður talinn öngvum.
18. Ef þú gerir það,sem ekki sómir eða til framkvæmda felur í brjósti, þó þú hyljir það hjá hölda sveit, fyrir augum guðs alsbert stendur.
19. Launmœli þínláttu ei uppi, nema fulltrúa og fjölreyndum vin, því, sem aðrir vilt yfir þegi, ber þér ei stinga í barm nokkurs manns.
20. Þeim klámleg orðkoma af muuni lastvör eyru þín ljáðu aldrei. Alla þá skaltu, er elska slíkt, óttast og flýja sem orm hringlagðan.
21. Ef þú geyma vilt*grip dýrmætan lít þú oft þangað, er lagðan hugðir. Oft *þeim hlutur óttast síður þann er heimskuhug hefir í brjósti.
22. Forsmáðu aldreiflíkum vafðan, heldur aumkva þig yfir þurfalýð. Í lófa Krists lögð er ölmusa, því fátæks manns hönd er féhirsla drottins.
23. *Auð og álitillra manna láttu ei hug þinn hræra til furðu, þó sem aldintré út blöð þenji, þeim kemur hefnd sín þegjandi fæti.
24. *Mannkost haltumiklu æðri en Glasis bar og hið gullna lauf. Auðs þeir afla, en auður ei þeirra. Hann forgengur en hinir aldrei.
25. Eik veit eg standaí bláfalli regindigra og ríka að kvistum hver af vovindum vast og knúðist, barðist baðmur en.blöð losnuðu.
26. Kvist leit eg standaí kyrrum dal, lágan og lítinn, laufum grænan. Hann af byl skæðum barðist hvergi en geymdi blóm og bar í blálogni.
27. Svo bera ríkir,þeir eð reisast hátt, hugsótt og hættu hinum meiri, sem við *mundangshaf metin er gæfa. Hún hvíld veitir, hægan svefn og frið.
28. Margt keppstu nematil munns og handa. Ekkert er betra en iðkun í góðu. List af leik framin líður burt sem ryk en námgirni not staðföst ljær.
29. Hvíld hæfileghreifir kröftum manns, en ofmikil allt megn slekkur. Hún er líkama *höfgi þrungin, en skaðsljófgun skynsamri önd.
30. En þó virðist sælven þig erfiði. Þrifin hönd sjálfum þekk er drottni. Iðja nytsamleg í æsku framin verður hvíld og sæng hárrar elli.
31. Ef þitt í skuggsjáandlit skoðar og þyki þér firnum fagurt að líta varastu í hljóði, vel frammynnt sprund, að ei ljótt æði litunum spilli.
32. En ef ásýnd þinei geðjast þér, en fríðari virðast fljóðin önnur, keppstu undan þeim i kristnu framferði svo lastvart líferni um litina bæti.
33. Fyrir ráð framreiðast skyldir ei, réttsýn er ekki reiði þess konar. Allt það að forðast er henni veldur er haldin af hyggnum hin mesta frægð.
34. Hýrt hvarmaskin,hæverskt framferði og skírlífi er skart best kvenna. En samtengd þessu sönn guðhræðsla er sem gimsteinn skær í gull inn lagður.
35. Þetta er fátt eittþér fyrir sjónir sett, sjálegt barn, sökum ungdóms þíns, en ef útþrykkt finnst í framferði skartar skrautlegar en skarlatskápa.
36. Bið eg þér lýsiljós himnanna, sent af sólarsmið þér í sinnu reit. Hann einn tilbið og heitt ákalla þegar skýrast orð og skyn í brjósti,
37. bæði þá höfgi þérí brúnaljós dettur á dýnu draum flytjandi og þá upprunnin í gyltri reið systir mána sýnir ljósan dag.
38. Hann þér atgerviog hugvit sendi, sem ára fjöldanum undan gangi til gleði foreldrum, en guði dýrðar, við alla ástsæli, en hann þó mest.
39. Bið eg þú lærirbestu hannyrðir sem auðar eik ætti að kunna, sitja í sessi með silfurbjarta nál í kvistu góma, og krota allan saum.
40. Falda fannhvítt lín,föt að skera, kraga að krúsa, koma hadd í lag, semja söðlaþing, sessu, áklæði, borða að vefa og bönd spjöldum.
41. Tjöld ljósum litlöng að prýða með furðu *fáránleg farfa skipti; krosssaum og pells kasta í þéttan tvist, augna og refilsaum einnig sprang og glit.
42. Úrskurð, allan vefmeð írskum saum, úrrak og flest flúr við fald að leggja, allt ullarverk og prjónalist, línhærðan lagð lita á margan hátt.
43. Nú hef eg af flestufátt upp talið, bið eg þín auki list það orðin brestur, og að allt hnigi til æru og dýrðar, þeim er þig hefur leyst, en þér til sóma.
44. Honum fel eg þigmeð holdi og beini, blóði, brjóstæðum, böndum liða, sál og sinni, sýn, máli, heyrn, ilmingu, áþreifun og bergingu,
45. allri hræringu,innstu lífs kröftum og aldursauka með árinu nýju. Hann þér sendi sveit sinna engla, sem um alla tíð yfir þér vaki
46. en þá önd skilurvið hið auma hold og lítið lykst ljós veraldar beri þig á höndum í birtu þá sem er eilíf dýrð og ununar ljómi. Athugagreinar
8.8 fögru] fögra í útgáfu.
21.2 grip dýrmætan] dýrmætan grip í hdr. 21.5 þeim hlutur] svo í útgáfu. 23.1 Auð] auður í hdr. 24.1 Mannkost] svo í útgáfu. 27.5 mundangshaf] svo í hdr. 29.6 höfgi þrungin] höfgar þrungin í hdr. 41.3 fáránleg] fárámleg í hdr. |
