Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Um gæfulag Guðs kristni í frá upphafi allt til endaFyrsta ljóðlína:Kristni Guðs skal kvæðasmíðið vanda
Höfundur:Einar Sigurðsson í Eydölum
Viðm.ártal:≈ 1600
Skýringar
Fyrsta erindi er sér um hátt það eð aukalínu er skotið inn í það.
Fimmta lína hefur nokkra sérstöðu. Hún er greind í hættinum sem sérstuðluð en virðist einnig geta tekið þátt í fléttustuðlun, þ.e. borðið síðari stuðul þar sem hinn fyrri er í fjórðu línu þó að hún hefjist á höfuðstaf. 1. Kristni Guðs skal kvæðasmíðið vandasem kostulegast er blómstrið allra handa, sem lifandi rós og lilja skær, leiftrar af henni firr og nær, það fregnum vær. Hennar snilld væri mín vild víst um heim að hrósa, ein skal rósa afbragðsdiktinn kjósa.
2. Svo sem ein rósa þrengd af þyrnum einumþyki mér kristnin stödd í allskyns meinum. Fegrast rós af þyrnum þrátt, við þjáning öll Guðs kristnin brátt fær meira mátt. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
3. Þyrnar ljótu þeir sem að kristni meiða,það eru allir þeir sem í háska leiða, villumenn og herlið hart, hefur þó rósin fegurðarskart og blómið bjart. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
4. Einn þyrnikvisturinn, Kain, rósina meiðirog kristni spillir þá sinn bróður deyðir. Samt var rósin sóma gædd, Set og fleiri Guðsbörn fædd, við herrann hrædd. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
5. Eins er að sjá sem Abels blóðið hreinaaf sér færi liljur fleiri en eina, þar í þann tíð sem Enok var og svo Nói rósin bar sinn blóma þar. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
6. Í flóðinu þá var þyrniviðnum illaá þann veg drekkt að rós ei mátti spilla. Satan ekki hvílist heldur heilög rós að þessa geldur, hann gabbi veldur. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
7. Kam að nýju, kvistinn þyrnirs skæða,kom hann þar til að föður síns lýti hæða. Af sáði því kom soddan þjóð að Sem hans bróður móti stóð, var misjafnt góð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
8. Sú fræga rósa föl varð ei við þetta,fram gekk Sem og kenndi allt hið rétta. Sætan ilm og anga ber sú eðla rós, það kristnin er, svo köllum vér. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
9. Einn liljukvist af rósu rétt með blómareisti drottinn upp í heiður og sóma. Abraham var sem lifanda ljós, þá leiftrar vítt hin skæra rós þó reyni vos. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
10. Abraham leiddur af Úr í Kaldealandi,oft kom hönum að höndum meiri vandi. Ísmael var Ísak stríður, ekki blómgast rós að síður ef sorgir líður. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
11. Þó ekki verði allar limurnar grænarenn ber rósa margar kvíslir vænar. Jakob nefni eg eðlamann, Esaú, Laban sturluðu hann sem heiðurinn vann. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
12. Kvistir tólf þeir komu af Jakobs sæðikostulegir þó misjafnt hefðu æði. Sætleik rótar féllu frá fleiri en einn, þó rósin má ei fölnan fá. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
13. Jósef seldur, yngstur bræðra sinna,á Egyptaland og þar réð blessan finna, þoldi bæði þraut og mein, því var rósin óspillt ein á alla grein. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
14. Lymskur satan leitaði hann að þvingafyrir lostasamrar kvinnu girndarstinga. Í myrkvastofunni mæddist þá, mun þó rósa óspillt fá meir fegurð að ná. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
15. Því hvör kann skýra Jósefs alla æru,er þá rósin prýdd með blómi skæru, kóngleg dýrð á hægri hlið, hefur þó bæði ljúfan sið og fagran frið. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
16. Síður en ekki satan vill það líðaað svo beri lengi rósin blómgan fríða. Þá Jakob bæði og Jósef deyr á Egyptalandi kvistir þeir þá þvingast meir. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
17. Þrengir rósu þyrniviðurinn illimeð þrældóms ok þó blómgast hún með snilli. Í fúlum þrekk við leirverk ljótt lætur drottinn hennar þrótt svo eflast ótt. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
18. Sá sem plantaði rós af réttu sáðireiðist við þann hana svo of mjög þjáði. Yfir Faraónem lét falla mein, fegrast við það rósin hrein í hvörri grein. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
19. Móses leiddi mitt um hafið hið rauðaþann mæta lýð svo öngra kenndi nauða en Faraó þungur þyrniviður, er þjáði rós, þar sökktist niður svo færðist friður. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
20. Hvað öfundarsjúkur ei má satan líðaog á þá rósu jafnan gjörir að stríða, á eyðimörku falskur og flár í fjörutíu samfelld ár þeim eykur fár. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
21. Víngarðsherrann fann þá ráðið frægrasvo falsið satans yrði jafnan lægra; lætur nýja liljurós lifna þá sem skærast ljós, það landið kaus. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
22. Lýðnum yngra landið gaf það fríðalifandi Guð og fyrir þá vildi stríða. Sú plöntuð rós að nýju nær nógleg blóm og yfirmenn fær, svo Kristi kær. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
23. Þar gat satan þessu blóminu skæraá þann veg drekkt er skömm réð yfir að færa, dómara, kónga og dýrstu menn dregið í synd og afbrot þrenn, það er augljóst enn. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
24. Það liljublómið lætur ei drottinn falla,hann lífgar rós um dagana heimsins alla. Í Kanaans landi kónga þá og kennimenn lét lýðinn fá að list var á. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
25. Ólmur satan aldri hvílast náði,Ísraels börn með skurðgoðavillu þjáði svo herleidd varð af heiðnum lýð í heiminn austur rósin fríð í fyrri tíð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
26. Í Babílon þá blómgast rósin kláraþó bæði neyð og ánauð líði sára því Daníel sendi drottinn þá það dýrðarorð fyrir þeim að tjá sem þrautir þjá. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
27. Öfundar þetta óvin drottins barna,um allan heiminn vill þeim sælu varna, þá gulllíkneskju gjöra lét enn, sem göfga skyldu allir senn með átrú menn. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
28. Þóttist satan þá hafa leikinn unniðog þeir mundu allir fá í eldi brunnið sem þá forsmáðu þetta boð og þýddust ei það gyllta goð þeim gjörði ei stoð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
29. Í glóandi ofni gjörðist rósin frægri,þrír göfugir sveinar urðu á einu dægri settir inn í eld í stað, enginn þeirra skurðgoð það sér bjarga bað. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
30. Sonurinn Guðs, hvör sína rósu frægir,sveinum þeim við brunanum öllum vægir, sjálfur í loganum sat þeim hjá svo þar mátti kóngurinn fá þá fjóra að sjá. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
31. Sá lofðung var þá lostinn ótta sönnumog lifandi Guð bauð dýrka öllum mönnum; liljukvisturinn vænsti varð vegleg rós, beið ekkert skarð í öðlings garð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
32. Lít nú á að leirverk hvörgi hið illané ljótir þyrnar kunni rósu að spilla, bruni og ekki bálið heldur, blessaður þessu drottinn veldur er dygðir geldur. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
33. Sem húnabjörninn hvölpum ræntur sínumheljarárinn gramdist samt í pínum, Daníel einn fyrir utan töf í ólmra dýra færði gröf svo fengi köf. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
34. Dagana sjö þar drottinn vildi fæðaDaníel og lét ei leónin hræða, síðan leiddi heilan heim svo heiðrast rós af Guðs vin þeim og táknum tveim. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
35. Prýðir Daníel Persaríkið víða,prettvís satan slíkt má ekki líða, með Aman bruggar illsku ráð að allt skuli verða rósu sáð svo rétt forsmáð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
36. Grimmur Aman Guðs fólk deyða vildi,gekk það ráðið yfir hann mest sem skyldi. Í gálga þeim varð hengdur hann sem hafði hann reist fyrir Gyðing þann sem Guð vel ann. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
37. Mardokkeus og mærin Ester frómamegtast þá svo rósin fær sinn sóma. Guðsbarn hvört það herleitt var í heiminn austur um ríki þar sinn blóma bar. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
38. Magtarkóngar mest á Austurlöndummildir voru þar rós í ráðum vöndum. Kýrus kóngur hjálpar heim úr herleiðingu lýðum þeim með silfur og seim. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
39. Daríus, hvörn þeir handarlangan kalla,hjástoð veitti Gyðingalýðnum alla musteri Guðs að efla aftur og Jórsalaborg, sá mikli kraftur er kóngi skaptur. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
40. Þá aftur náði Ísraelsfólkið góðaoffri Guðs sem Móyses lét þeim bjóða. Að nýju blómgast rósin rétt, hvað raunar féll ei satan létt, hann sýnir prett. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
41. Frá þeim tíma framan til Krists að teljaí fimmhundruð réð ára samt að kvelja drottins rósu satan sá, með svikum og stríði herjar á, svo þungt að þjá. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
42. Þann heimsaldur þraut nam mesta líðaþjáð og mædd í sorgum rósin fríða, nálega grét þá nótt og dag með neyðarþungum sorgarslag sinn harða hag. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
43. Því heiðnir kóngar héldu stjórn í landiog heimtu skatt, af þessu vex þar vandi. Mósis lög í villu vöfð, vegleg trú eg rósin kröfð að háði höfð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
44. Um það talaði Jakob bert til fornaað Ísraels lýður mætti ei við því sporna að yfir þeim ríkti önnur þjóð en ekki Júða kónglegt blóð, kom jómfrúr jóð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
45. Kom því sjálfur Kristur í manndóm sönnum,sem klárt var tjáð af fyrri spádómsmönnum, sinni rósu frelsi að fá, fátækt barn í stalli lá sem letrin tjá. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
46. Hin fræga rósa fékk þá mestu æruað frelsarinn klæddist hennar lífi skæru. Á jörðu var sá flokkurinn fár þá fagnaði engla kóngi klár, sá heiður er hár. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
47. Satan vildi þá til þrautar stríðaog þessum Kristó afla dauðans kvíða, svein hans einn lét svíkja þann, síðan dæmdi Pílatus hann í bölvað bann. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
48. Á krossi vildi Kristur dauðann líðaað kvitta oss en satan afla kvíða. Allt helvíti eyddi hann, uppreis þá með sigurinn þann og víking vann. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
49. Til himna sté og heilagan anda sendihvar með sína rós í raunum vendi sem illur satan angra réð, er því Kristur henni með sem hefur hann téð. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
50. Sendi í löndin sína lærisveinasenn um heim með ljósið sitt hið hreina svo alskínandi eðla rós efldist brátt fyrir þetta ljós sem ljóst er oss. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
51. Í sex hundruð árin frá eg það væriað eðla rósin svo sinn ljóma bæri. Voru þá líka villumenn sem vondir þyrnar margir senn í akri enn. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
52. Allt til þess að eyðslan svívirðingarillur Fóka rósu drottins þvingar og saurgaði þetta blessað blóm, bannsettur með villudóm fékk ráð í Róm. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
53. Fölna varð þá fegurðarblómið skæraþví fjölkunnugur réð satan heiminn æra. En dásamlega lét drottinn þá dýra kristni uppreist fá, það minnast má. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
54. Martinum einn mann í litlu gildimeð sitt orð oss fyrstan senda vildi. Fyrir anda sinn svo efldi hann að Antakrist réð þagga þann sem boðaði bann. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
55. Síðan hefur nú sjálfur græðarinn þjóðasent oss fleiri lærifeðurnar góða með orðið sitt, það lifanda ljós, þá ljómar vítt hin skæra rós, það heilla hnoss. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
56. Gefi það Guð vér gætum þessa sóma,hans guðdómsorð svo fagurt um löndin ljóma um þennan tíma en því er nú miður að þyrnakvista krappur viður þau kefja niður. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
57. Því villumeining mörg og hneykslan illamátalaust því góða sáði spilla. Óðum versnar heimsins hagur en huggar rós vor drottinn fagur og dómsins dagur. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
58. Mér skilst því oss er Skriftin ljós fyrir augumog skjalleg teikn með vitnisburðum nógum að koma mun snart vor Kristur nú ef kynni hann finna nokkra trú og heilög hjú. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
59. Víngarðsherrann vil eg af hjarta biðjaveika rós á þessum tíma styðja í móti satans grimmdar grein sem gjörði fyrr hans miskunn hrein og elskan ein. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
60. Sæti Jesú, sjá til þinna barnaþví satan vill oss slíta frá þér gjarna. Á þig setjum allt vort traust, er því hjartað kvíðalaust og hér með hraust. Kristnin Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast plöntuð rósa.
61. Þín kæra rósa, kristnin, segi eg að gráti,Kriste eleison, trúna þar með játi. Svo skal enda óðarsmíð, einum Guði sé lofgjörð fríð sem veröld er víð. Kristni Guðs skal kraftablóminu hrósa, hún kallast fögur rósa. |
