Deprecated: pg_query(): Automatic fetching of PostgreSQL connection is deprecated in /var/www/bragi/ljod.php on line 28
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3139)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Klögun af þremur sálaróvinum, holdi, heimi og djöfli.Fyrsta ljóðlína:Efni þanka eg mun tjá
Höfundur:Magnús Ólafsson í Laufási
bls.265
Viðm.ártal:≈ 1600
Tímasetning:1612
Skýringar
Með lag sem Hugraun
1. Efni þanka eg mun tjáalvarlega ef skýrt [er] frá, hvörsu harðar hauðri á holdi þrautir stríði. Skal ei hittast skepna ein, skaðvæn undir fleiri mein en aumur maður óðar grein eg vil þar til hlýði. Við sína hvör hefur sorg að tjá, það sanna má sveit um láð og víði.
2. Ýmist þvingar sóttin sár,sviptir vina eða missir fjár, óvirðingar ekki smár yfir stundum detta. Hungur, fátækt, lúi, last, landflæming sem hamingju kast, með böli öðru berst á fast, bagar auðlegð rétta. Maður úlfur manni er og mun ei hér minnst til styggða þetta.
3. Hart ef þvílíkt heilla bannhalur nökkur reyna hann, harmur kremur hyggjurann hófi varla nærri. Vættir aðrar fleiri fást sem fárlegra er við að kl[j]ást. Úrræði þeim aldrei brást, athuga þessar færri. Saman löngum settu ráð og sviptu dáð, sá er voðinn stærri.
4. Fjandmenn sálar finnast þrír,flokkur sá yfir orku býr, áform þessa alla knýr, eitt hún glötun bíði. Skal þá telja hold og heim, hatskur Satan fylgir þeim, helfærendur hafa þann keim, hætta aldrei stríði. Mjög oft fá þeir sigur sótt með sinnið klókt og setja marga úr prýði.
5. Eins og sálin sóma verðaf sannhimnesku efni gjörð, miklu dýrri en mold og jörð mektuð Drottins anda. Mótstand hennar mun þeim er meinsamlegra og horfir verr, en lukkurán sem löngum ber, líkamlegt til handa. Var má heita og vitur hann sem vel þá kann vélara af sér standa.
6. Hold sitt eigið enginn mannútreka né forðast kann. Blífur þar við bundinn hann til bana má ekki lesta. Fóstur að veita og forsjá því finnst hvör skyldur heimi í alið vel það óstillt bý, óvin gjörir sig mesta. Ljóta hugsun leiðir það um lyndis stað og lysting alls hins versta.
7. Heimilisnöðru í barmi beintberum vér sem nú var greint, alloft verður að því meint, hún orkar þungra nauða. Hugrenning sú fæðir flá, fer þar eftir girndin há, síðan vill til vonsku þrá og venjan dyggða snauða. Iðran rænt svo rasar líf, fyrir ráð ósvíf í rauna fullan dauða.
8. Heimur annar óvin fláralla vega til skemmda stár, í iðju þeirri kænn og knár, kergrip vorn að seiða. Hans örvasnæra ógnagrimm, inn ganar um vígskörð fimm, broddaköst þau bitur og dimm beima hrönnum meiða. Skilnings vitin meina eg manns þann skota skans, skaðanum veginn greiða.
9. Augun vakta heimsins hátt,heyra vonsku eyrun þrátt, hugskot af því blindað brátt bugar langt frá vegi. Munnur líka mælir það mest er nam í hjarta stað, hann víkur sömu villu að, vakta kann sig eigi. Allt vill þetta opna dyr sem innt var fyrr, að öndin tapast megi.
10. Ilman líka og átekning,allri góðri hugrenning hindran veitir harðla slyng, hefja grind svo bráða. Hún sem ramleg eiturs art ekki af krafti lætur spart líkamans alla lestir snart limi ef fær að ráða. Sé henni ekki gengið gegn með guðlegt megn, gefst þá fátt til náða.
11. Þriðji er djöfull þrunginn móð,þrásækinn í mannsins blóð, alla að vísu veraldar þjóð vill í afgrunn færa. Starsýnn pílur strengi á stinnar setur í hvörja krá, hæfir sálir helst þar má heljar fleinum særa. Af eigin krafti enginn fann að forðast þann falsvíkinginn æra.
12. Vélar, net og næmleg brögðníðinga verða aldrei sögð, alls staðar af þeim löstum lögð er lund vill sérhvörs rækja. Girndin heims og stundun stærst til starfa völd sem metorð glæst sællífi án sorga kræst, sálu mannsins flækja. Líkt sem fugla snaran snögg, hún sneyðist rögg hátt í himin að sækja.
13. Dramb og hatur með dauðlegt afl,dreissug öfund, reiðiskafl, ofneysla sem drykkju drafl, djöfuls eru þau skeyti. Saurlifnaður, leti ljót, leið ágirnd og flærðarhót sem annað fleira illsku rót er eg kann varla heiti. Öll eru þessi eitri klínd og böli brýnd, beittari hvörjum hneiti.
14. Hvört sem gjörir til lár eða landslíf að flæmast veraldar manns fimir haukar freistarans fram hnara til bráða. Í blund og vöku um veginn verst, voða háski fyrir sest á ófrið lætur aldrei frest armur sviptir dáða. Fylgdin þessi fer sem mý yfir fold og bý, fús á oss að ráða.
15. Höfuðóvinir herja frekthermdir þrír að auka sekt fatlast hvörki flærð né mekt fjörráðs boga að spenna. Hvörn dag flykkist ljóst og leynt, leitar við oss verði meint, skammar liðið skap óhreint, skipað í flokka þrenna. Víkings herinn verðum senn vesælir menn við að kempa þennan.
16. Einkum stundar argur, flár,ófriðsamur vonsku ár, vor Adam gamli æsist þrár í aðsókn þeirri að liggja. Heimilisfasta hatursveit, hentari til skaða veit hinn er á foldu festi reit firnara að byggja. En hönum fylgir hold og blóð af megni og móð, mun það sálu hryggja.
17. Af því þróast iðja ljótandanum stríðir holdið mót, möglandi með heimsku hót höndlan æfir ranga. Umvöndun og aga flýr, öndvert sér að löstum snýr, sómalausa syndadýr í sjálfræði vill ganga. Frá dyggðum kúgar geðið greitt og getur leitt á glæpa venju langa.
18. Stillir heljar styttir frið,styður að enn holdsins lið, þiggur beint og ber á mið sem beittast er að villa. Eigin vopnum oss hann slær, eigum bastið líka vær, slægur með því fjötrað fær, frá eg svo hagast illa. Það herra Guð til hjálpar gaf, þar hittum af hættilegastan kvilla.
19. Óvin mennskum illa felstí einu ef með þér húsi dvelst örðugri að akta telst úlfur christnra sauða. Hann sem leon um hvörja stund hraður, skyggn og ólmur í lund, glefsandi á glötunar sund, glæpir vökusnauða. Augum holdlegum ekki sést, hans valdið verst, vei þeim drekanum rauða.
20. Ef þann vildi vesleg þjóðvega yfir í hyggju slóð hópinn þrungna megni og móð, mundi lítið hirða um líkamans hjá hönum lukku brest en leiða ugg í hjartað mest, að banvæn ferð um sálu sest er svíkja vill og myrða. Gæfist öngvum gleðistund á grænni grund ef grand það kynnum virða.
21. Vor er hyggjan veik og blind,vafin öll í myrkri synd, festum sýst þá fyrir oss mynd að fælast slíkan vanda. Af því bilar bænin heit, veikist hold en gleymir sveit, christins halda riddara reit og rausnarlega að standa. Gekk svo margur úr gæfubraut og girnast hlaut í gaupnir svartra anda.
22. Svo er varið svika þrjót,sé hönum ekki staðið á mót, sterkur finnst sem ljónin ljót leika að stæla þrenna. Þann einn sigrar glettinn gaur er glæpa þekkist með hönum aur, ekki hefur þó afl við maur ef andstæðis skal kenna. Blessað Guðs orð, bæn og trú best vopnin þrjú, bitrum óvin renna.
23. Einn hef eg bundist á þann taum,öngvan gefið að holdi gaum, anað fram við glensi og glaum, gleymt í hófi að stilla. Hafnað bæn en hugsað smátt um herrans vilja og dyggðir fátt, iðkað þrjósku ódýr kátt, að mér gengið hylla, hendur og munn á heimsku fýst, hugað síst að helfærði sú villa.
24. Óvarfærins æskumannser mitt dæmi synda krans, mig leiddi fram í ljótan dans, lítt eg móti sagða. Falsara leit ei farið á fyrir augun huldu brá, óhapp bíði Satan sá, mig sveik á hættu bragði. Þessi hinn vondi véla þjón villir sjón, verri hvörju flagði.
25. Eftir unnin verkin verst,vitkast stundum hugurinn best, þá opin stendur ógnin mest sem áður kunni ei hræða. Nú er mér ljóst um minnis rá hvað mannskammlegt það teiknast má, merkjum Christs að falla frá, fyrir oss lét sér blæða. En fangi verða þremur þeim holdi, heim og heljar árnum skæða.
26. Andi náðar lyndis lautlét í eyði en veik á braut, vonin heilla hér með hlaut að halda frá til síðu. Komin aftur kvíði og pín, kremjast bein en friðurinn dvín, sárt um hjartað syndin hrín af sútar bragði stríðu. Rauna byrði römm er sú, það reyni eg nú, hún rænir sinnið blíðu.
27. Býflugurnar flótta áfærast reiknum löngum frá, vondum dauni dúfur hjá dvelja ekki vilja. Svo veit eg mín sár misgjörð synda lykt og vonsku mergð varðhalds englum víkur á ferð við mig allir skilja. Mitt guðleysi grætur þá sem glöggt þeir sjá, gildir ekki að dylja.
28. Af skiptum þeim eg sjálfur séá síður allar neyð og vé, dómur ekki dregst í hlé, dæmdur slíku æði. Á mínum slysum merki hvör misráð þetta versta er, falla í sið með fölskum her fyrrgreindum í kvæði. Ending fæst svo ill úr því mörg sem mý, mein og guðleg bræði.
29. Aumur finn eg ei annað ráðen aftur leita upp Jesú náð, sá hefur herra hug og dáð úr heljum mig að fanga. Nægri trúi eg sé náðin hans en nökkur synd, hann vill til sanns veltist engi veraldar manns í vítis pínu stranga. Legg því allt mitt lasta gjald í lausnarans vald, lækni sá hið ranga.
30. Bið eg mér drífi brjósti úrblundinn dauða læknir trúr, heitri kunni hyggju múr halda iðran lengi. Visku augu verki hrein vondan ár og holdsins mein, héðan í frá með hreysti grein hatað ríkt eg fengi. Herrann öllum hjálpa lýð, svo helvískt níð hreppi minna gengi. |