A 062 - Sálmur út af pínunni Kristí. Af fjórum guðspjallamönnum saman tekinn

Sálmur út af pínunni Kristí
Af fjórum guðspjallamönnum saman tekinn
[Hér eru nótur fléttaðar í textann]

Adams barn, synd þín so var stór,
sökum hennar að Jesús fór
af faðmi föðurs til jarðar.
Hreinust María hann hingað bar,
heimi til lausnar sendur var,
sátta við Guð oss gjörði.
Sitt líf í dauða lagði hann,
leið eymd vora sem veikur mann,
þar til að vildi verða.
Son Guðs fyrir oss sætleiks fórn
og syndaþunga bera vorn,
hafinn á krossinn harða.

Byrjaði sætra brauða tíð,
birti það Jesús sínum lýð:
Son manns mun svikum mæta,
hann slá, kvelja og hrækja þeir,
háðugliga á krossi deyr,
upprís þó yðar að gæta.
Í Simeons húsi sat við borð,
smyrsl hefur kona þangað færð,
Herrans höfuð réð væta.
Ágjarn Júdas það eyðslu kvað,
en ástverk Drottinn sér virti það,
kvinnu bauð kyrra að láta.

Kristí hollustu fallinn frá,
falsari Júdas silfur þá.
Fyrir það son Guðs seldi.
Í fyrr tilbúna salnum sat,
með sínum páskalambið át
og endaði á því kvöldi.
Nýtt testament hefur síðan sett,
svo hans dauða æ minnust rétt;
þeirra fætur þvo vildi.
Ástardæmin þau dýrust bauð,
dapra lærisveina af nauð
fræddi svo huggan héldi.

Drottinn fór þá í fjallið út,
fylgdarmönnum bauð með sút
við freistni biðja og vaka.
Skammt í garðinn þeim gekk hann frá,
grandvar féll til jarðar þá,
föður bað frá sér taka
þennan kaleik, því ekkert er
ómöguligt að vinnist þér,
þinn vilja þó ei forsaka.
Þrisvar sinnum um þetta bað,
þess í milli gekk sínum að,
af svefni sig ei ómaka.

Ekka ber eg, þér sofið samt,
svíkjandi mig er burtu skammt.
Nú er sú stund, upp standið.
Mannsins mun verða seldur son
í syndugra hönd, þá gjörið bón,
að freistni yður ei grandi.
Sjá þar Júdas með söfnuð manns
með sverðum, stöngum, kom til hans
með lyktum og logbrandi.
Þetta merki gaf þegnum hljótt:
Þann sem eg kyssi fangið fljótt.
Meðför menn vel þó vandi.

Fyrr vissi allt sem fram kom hér,
frelsarinn spyr: „Hvers leitið þér?“
„Jesús naðverska“ votta.
Játaði Drottinn: „Eg er sá,“
Júðasveitir sem sóktu á,
jafnskjótt til jarðar detta.
Júdas heilsaði Krist með koss.
„Komst þú, vinur, að svíkja oss?“
Herinn þá heyrði þetta,
Herrann grípa og halda fast,
hvert ei skulu með sverðum slást.
Fylgdarmenn Jesúm frétta.

Gramdist Pétur, sitt sverð út dró,
svein yfirkennimannins hjó.
Eyrað þá Malkus missti.
Drottinn bauð þeim: „Ei banið nú,
brugðið sverð aftur slíðra þú,
ætlar þú bón mig bresti?
Þó engla vildi eg fylking fá,
föðurs kaleik eg drekka á.“
Þjón lækning þá af Kristi.
Bundinn til Annas færðu fram,
frá þeim til byskups Kaífam.
Allt ráðið þangað þusti.

Herrans för Pétri hugraun fékk.
Í höll biskups til sveina gekk,
málslok að mætti kanna.
Dyraambáttin önnur brátt
og aðrir því næst lýstu hátt:
„Einn ertu Jesús manna.“
Neitaði Pétur næsta frekt,
nokkru sinni hann hefði þekkt,
sór sig og sárt réð banna.
Haninn galar, sér Herrann snýr,
hann leit, þá mann hvað mælti fyrr,
út gekk með iðran sanna.

Jesús spurður um kenning kvað:
Kenndi eg öllum í hverjum stað?
Þá láttu þar um svara.“
Einn þjón Jesúm í andlit sló.
Áttu biskupi svara svo,
ljúgvitni létu bera.
Biskup sagði: Þig særi eg bert.
Son Guðs blessaður ef þú ert,
oss það nú augljóst gjöra“
Ansaði Drottinn: „Eg em sá.
Upp héðan skuluð son mannsins sjá
við [hönd] Guðs hægri vera“

Kennimann reif sín klæði þá,
klárt hans guðlastan heyra má.
Votta þá virðum nýta.
Allt ráðið spyr: „Hvað yður líst?“
Af lífi strax þeir dæma Krist.
Um hans ásjónu hnýta.
Ýmsir með spotti spyrja svo:
„Spáðu oss Kriste, hver þig sló?“
Á hann með háðung spýta.
Árla kom saman almennt ráð.
Enn spyrja Krist svo fengi náð,
hvar með hann mættu víta.

Landstjórn þá bundinn seldan sér,
svikarinn Júdas aftur ber,
talið fé tuga þriggja.
„Syndgaði eg, því saklaust blóð
sveik eg.“ Þá ansar Júðaþjóð:
„Oss ber ei sú umhyggja.“
Kastar silfri, úr kirkju gekk,
kviður hans brast, í snöru hékk.
Blóðgjald vill Guð ei þiggja.
Leist á stefnu að lóga því
fyrir leirsmiðs akur þeim dauðu í,
útlendingum að liggja.

Meinlausa Jesú jarl við tók,
Júða spyr hverja hefði sök,
ámæli ekki spara.
Skatt oss keisara skipar hann fyrst,
skelfir fólkið, sig heldur Krist.
Oft neyddur einu svarar:
„Mitt vald er ei af veröld hér.
Vottur sannleiks eg fæddur er“
Til Heródes hlaut að fara.
Kátur margs spurði kóngur fljótt,
að Krist þegjandi gjörði spott
sjálfur með sínum skara.

Neitar kóngur, kvað jarl, „og eg
Jesú sekan á nokkurn veg.
Refstum burt bann eg eigi.
Um fanga einn hafið fornan sið,
frjáls sé yður um páskatíð,
annan hvern óska megið.“
Þjóðin áeggjuð þusti fram:
„Þiggjum vér heldur Barabam,
Kristur á krossi deyi.“
Frú hans bauð: „Við þann fróma mann
fást ekkert, mig svo margt um hann,
dreymdi á þessum degi.“

Ósekan strýkti stjórnarmann,
stríðsmenn purpura klæddu hann.
Þyrni hans höfuð krýna,
létu í hönd þá hægri reyr.
„Heill Júðakóngur.“ sögðu þeir,
knéföll og hæðni sýna.
Höfuð og kinnur hnefum slá,
hans ásjónu mjög hræktu á.
Útleiddu hann fyrir hina
með soddan búnað, sár og blóð.
Sveitin kallar sem væri óð.
„Hann skalt á krossi pína.“

Pílatus vill hann verði laus,
villtur lýður hans dauða kaus,
því að sig Guðs son gjörði:
„Keisarans reiði þú fulla fær,
friði lengur ef þessi nær.“
Þá jarlinn þetta heyrði,
handlaug tók, á dómstíl sté,
stórbrotamann þeim lét í té:
„Jesús líflátinn verði.“
Útleiddur kross sinn sjálfur bar,
Símoni þar til nauðgað var,
að gekk undir þá byrði.

Kvinnum bauð: „Aumkið ekki mig.
Um yður og börnin hver um sig
hafið grát og harma stóra.
Sú kemur tíð að segi eg þér:
Sæl óbyrja og barnlaus er.
Fjöll, hyljið oss og vora.
Ef gjört er svo því græna tré,
getið hið visna hvað mun ske?“
Í aftökustað út fara,
Krist negla þeir á krossinn þar.
Kvaldir voru tveir ræningjar,
sinn honum við hönd hvora.

Ræningjum jafn sá sýndist heim,
sagði: „Faðir, fyrirgef þeim,
ei vita hvað þeir vinna.“
Handskrift sök Jesú játa lét:
„Júða kóngur af Nazaret.“
Yfirmenn að því finna,
hans klæðum skiptu hermenn þá.
Við hryggva móður mælti: Sjá,
sá er þinn sonur kvinna!
Síðan Jóhannem sagði við: „Sjá,
þín móðir.“ Frá þeirri tíð
hana tók sá til sinna.

Skapraunir, háðung, hróp og brigsl
heiðnir og Júðar sögðu á vígsl.
Ræningja annars orði
ansar hinn: „Guð skalt óttast nú,
okkar er makleg pín sú,
þessi illt ekkert gjörði.
Í ríki þínu minnstu mín.“
Mildin sór: „Í dag öndin þín
með mér í Paradís verði.“
Sortnaði þá sól og mjög varð myrkt.
„Minn Guð, minn Guð, því frá mér ert?“
Hver mann hann kalla heyrði.

Trúlega allt nú framkvæmt fann,
að fylltist ritningin, talaði hann.
„Þyrstir mig.“ Þar réð standa
ker fullt ediki og ísóp hjá,
af því hann drykkja, sagði þá:
„Allt hefur það nú enda.“
Með hárri röddu hann mælti mjög:
„Minn faðir, nú bífala eg
önd mína þér til handa.“
Síðan hann hefur þetta sagt
og höfuð sitt blessað niður lagt,
upp gaf hann sinn anda.

Varð þá á tjaldi skipting skjót,
skelfur jörðin, en klofnar grjót,
opnast grafir allvíða.
Liðna menn helga lífgar það,
lýstust mörgum í helgum stað
upprisu Jesú síðar.
Höfðinginn stóð með sinni sveit,
sem hans gætti, þau undur leit,
hvar af þeir hræðslu líða.
Guðs son hann vera votta ljóst.
Viðstaddur lýður sló sín brjóst,
það sjá hans vinir þar bíða.

Yfirmenn vilja ekki sé
um hátíð líkin föst á tré.
Stríðsmann bein beggja brýtur.
Litu Jesúm látinn til sanns,
lagði einn spjóti í síðu hans.
Blóð og vatn burtu flýtur.
Ráðsherrann Jósef kom um kvöld,
af krossi að tæki Jesú hold.
Pílati leyfi hlýtur,
Krist með að sveipa keypti lín.
Kom Nikódemus forni vin.
Smyrsl mikil með sér flytur.

Þessir af krossi líkið laust,
líni sveipa og smurðu traust
eftir siðvenju sinni.
Þar stóð og Jósefs steinþró ný
stað þeim ei fjarri, garði í.
Fyrr lá þar enginn inni.
Líkama Jesú lögðu þar,
því leið að hátíð og veltur var
stór steinn að grafarmunni.
Helgar kvinnur þar voru við,
vitja heim, tilreiða smyrslin fríð,
varast um hátíð vinni.

Æðstu menn Júða annars dags,
eggja Pílatus: „Láttu strax
gæta grafar svo lengi.“
Þessa svikara þenkjum tal.
„Á þriðja degi eg upp rísa skal!
Verri þá villa gengi.
Honum ef þeir hvinnska í burt,
hitt að segi mun verða spurt.“
Vakt bauð þeir fulla fengi.
Sett vörn og margur vökusveinn,
var þá innsiglum merktur steinn,
að geyma svo grandi enginn.