Söfn

Íslenska

Bragi

Íslenska

Kópavogur

Mosfellsbær

Borgarfjörður

Dalasýsla

Húnaflói

Skagafjörður

Haraldur (Svarfdælir)

Þingeyjarsýslur

Árnessýsla

Vestmannaeyjar

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Flokkar

Allt (3128)

Afmæliskvæði (14)

Annálskvæði (1)

Ádeilukveðskapur (1)

Ákvæðaskáldskapur (1)

Ástarljóð (32)

Baráttukvæði (1)

Biblíuljóð (2)

Brúðkaupsljóð (9)

Bæjavísur (2)

Bænir (1)

Bænir og vers (25)

Eddukvæði (30)

Eftirmæli (41)

Ellikvæði (7)

Formannavísur (22)

Fræðsluljóð (3)

Gamankvæði (31)

Grýlukvæði (8)

Harmljóð (3)

Háðkvæði (4)

Hátíðaljóð (6)

Háttatöl / Háttalyklar (1)

Heilræði (10)

Heimsádeilur (8)

Helgikvæði (47)

Hestavísur (1)

Huggunarkvæði (2)

Hyllingarkvæði (2)

Jóðmæli (3)

Jólaljóð (5)

Kappakvæði (5)

Konungalof og fyrirmenna (2)

Kveðið fyrir börn (3)

Kvæði um biskupa (6)

Kvæði um heilaga menn (1)

Leppalúðakvæði (1)

Lífsspeki (5)

Ljóðabréf (18)

Matarvísur (1)

Minningar- og erfiljóð (29)

Náttúruljóð (52)

Rímur (204)

Sagnadansar (52)

Sagnakvæði (4)

Sálmar (417)

Sjóhrakningar (2)

Sorgarljóð (1)

Sónarljóð (14)

Særingar (1)

Söguljóð (13)

Tíðavísur (15)

Tregaljóð (6)

Vetrarkvæði (2)

Vikivakar (13)

Vögguljóð (5)

Ýkjukvæði (5)

Þjóðkvæði (1)

Þorrakvæði (4)

Þululjóð (5)

Þulur (2)

Ættjarðarkvæði (54)

Ævikvæði (6)

Ævintýrakvæði (3)

Jóhönnuraunir 5

Jóhönnuraunir - fimmta ríma

 JÓHÖNNURAUNIR 

Bálkur:Jóhönnuraunir

Fyrsta ljóðlína:Sandhúss grunda svanur járs

Höfundur:Snorri Björnsson, Húsafelli

Heimild:Æfintýrið Jóhönnu raunir snúið af þýðsku undir íslendsk fögur rímnalög af Snorra Bjarnarsyni [...] Önnur útgáfa eptir skáldsins egin handriti..

bls.38–51

Viðm.ártal:≈ 1775

Sandhúss grunda svanur járs

svara-fjöðrum meður

enn vill skunda hlé á Hárs,
hvatur stunda veiði frárs.

Eyða mæði einatt hér

ýta kátu mengi

starblinds flæða straumarner
ef stiklu-ræða kveðin er.

Eddu-greina orðum hér

ekki kem eg niður,

enda neinar að þú sér
eg þær meina horfnar mér.

Örðugan rétta á eg krók

og illan greiða flóka,

efni þetta', er að mér tók,
er samsett á þýskri bók.

Hyggju-láða hugur prófs

hátt sér ætla náði,

eftir ráðum epla-þjófs
ekki náð til meðalhófs.

Bráðni, deyðist, flýi frá,

fúni, réni, dvíni,

hjaðni, meiðist, detti' í dá,
doðni' og eyðist raunaþrá.

Dansi, hljómi, dylli hér,

drýgist, þróist, grói,

glansi, ljómi, lýsi mér
ljóðablómi' og kraftarner.

* * *

Falinn kera Bölverks bjór

beið um hríð og áði

þar reisa gerir randaþór,
rauna-sveru leita fór.

Langar víða rásir rann

reiðar knúður glaður,

kastala fríða kanna vann,
kotin víða og borgir hann.

10.

Njósnir fékk af hverjum hal

hann, sem finna kunni,

um hið þekka vífaval,
var með ekka hans umtal.

11.

Loksins hitti fólk í Frans

funa Ránar hlynur,

leit ei styttist listamanns
lýða mitt um byggðakrans.

12.

Einn þar heitir Akvisgran,

íðilgóður staður,

þangað þeytir gjarða gan
gegnum sveitir Baktrían.

13.

Meyjan bleif þar menntafín,

meiðum klæða réði,

kurteis greifi Karólín'
kunni dreifa glæðum Rín.

14.

Bauð þorngrundu — var þess von —

vænan trúnað hjóna

um þær mundir öðlings son
á allar lundir, frá Pólon.

15.

Karólína neita nam

njóti hneita vitur,

ei vill fínan ástarham
auðgrund sýna þessum gram.

16.

Hafði boðið hennar þjóð

hólmgangs skilmings sálma,

en það stoðar ekki fljóð,
enginn roð við honum stóð.

17.

Einhvern traustan fljóð vill fá

fleina vænan reynir,

sem felli hraustan foldu á
fortakslaust, ef vinnast má.

18.

Neinn ei halur þetta þar

þorir meir að gera;

af því falur enginn var
yggjar-valur brúði skar.

19.

Jóhannes nær frægur fljótt

finnur menn í ranni

þetta fær að fregna skjótt
um fagra mær af lýða drótt.

20.

Ferðalúinn fýsast vann

fría eyju glóa.

Segið frú — hann svara kann —
sá er hér nú sem reynir hann!

21.

Þjóðin færir þessi svör

þráða blíðri tróðu.

Hjalar mærin hyggjuvör,
hverr sá væri stála-bör?

22.

Riddari ungur einn er það

æðis fríður maður,

reiðar-lung hér renndi að,
ræða tungur svo talað.

23.

Hvarmaljósin hefir sá

hrein sem funann Rínar.

Þagnar drósin þýðust þá,
þanka-rósin litum brá.

24.

Þá flagðið dökkva forna féll

fyrir dellings* arfa

jórar hrökkva fleins um fell,
fráir stökkva' í randasmell.

25.

Jóhann enga hafði hnár

Hænirs glens á túni

hlíf né stöng í hrotta fár
hildar söngva æsir klár.

26.

Pólskur herra hleypti þó

hár að stæring svarra;

hinn nam sperra karska kló,
klótið verra af sér sló.

27.

Annarri mundu maðurinn þá

meiðir skíða náði,

eins og hundi fleygði frá
Fjalars sprundið græna á.

28.

Frægðum taptur fljótt upp þó

fýkur vakur hrókur,

fleina raftur dör út dró,
dristugt aftur til hans sló.

29.

Hin réð glöggva hetjan slyng

hjörinn beran gera,

reiðir snöggur randbæsing,
ristir höggið tvíbyrðing.

30.

Lenti sárið læri hjá,

linaðist genju-hlynur,

svo að fári færi frá
fól sig dárinn vald hans á.

31.

Lausnir gefur, líf og frið,

lúraður kjöri' að fara;

en hann tefur ekki við,
ótta hefir manntetrið.

32.

Riddarinn fríði renndi burt

randa-vinds af grundu,

strax frá lýði krýndur kurt,
klár með prýði, svo er spurt.

33.

Yggur knífa eftir það

ötull hvetur gota,

álfur hlífa enn spyr að
öðling vífa í hverjum stað.

34.

Lundur ávallt linna frí

leitina hvatur þreytir

norður allt til Normandí
njósnir galt um staði og bý.

35.

Við svo kannað hyggst nú hann

hætta þreyttur mætti;

foreldranna finnur rann,
fagnaðar sanna ljósið brann.

36.

Erinda sinna efnin ný

einart hjónum greinir,

beiddi hlynna þau að því
ef þetta vinna kynni frí.

37.

Ó! þú kæri — Ibe tér —

og minn fagri mögur!

ekkert færi á því er
að það lærir þú af mér.

38.

Að þér tekið efnin vönd

yfrið gróf þú hefir,

vígs sem sekur víst með grönd
víða rekist einn um lönd.

39.

En einhvern tíma hringa hrund

hefir hér farið nærri,

með sorgar líma' á samri stund,
segir mér ýmu-veðra grund.

40.

Fara næ eg því með þér,

þar um spyrja gjörum

um þá bæi alla hér
er næst lægju skógarner.

41.

Já! — hin snotra kempan kvað —

klæðast söðla-glaðir;

reisa gotar greitt af stað,
geysa kota-bænum að.

42.

Spurnir þuldu' um fagurt fljóð

fallega allavega,

öll þá duldi þessa þjóð,
þagnir guldu svara-jóð.

43.

Koti einu komu að

klæða' um síðir rjóðar;

ekkja hrein þeim stýrði stað,
stígla-reynu spyrja' um það.

44.

Fyrir árum fimmtán nær

fríð um hríð hér áði,

andlits klár og afbragðs skær
með ekka sárum hreinleg mær.

45.

Aftur um haustið hvarf á burt

héðan brúðurin tjáða,

ekki hraust, en eg hefi' spurt
að í klaustur fór nokkurt.

46.

Hefi' eg ei meira henni frá

heyrt um langan tíma;

og ekki fleira' — hún þagnar þá —
þundar geira hlýddu á.

47.

Hérna máttú heyra það

hvað um fríða líður,

lýsi-gátt, sem leita að,
ljúfur áttú — Ibe kvað.

48.

Eg mun aftur hverfa hér

heim svo komi í tíma.

Þar áfram raftur fleina fer,
fylgi kraftur hæða þér!

49.

Síðan skjóma kvistur klár

klaustrið fýstist gista,

meyju óma fetar frár
ferða sóma valur knár.

50.

Klausturs finnur kennilýð,

kýs að þjóna honum,

nú ef kynni nokkra tíð
nema' og minnast lærdóms smíð.

51.

Vel þeim leist á vænan hal,

veittu brátt því þetta;

kærleiks reisti tamur tal
við tjarnar-gneista lofna val.

52.

Hyggja kunni hringa þar

hlíðum að sá maður;

ein var nunna af sem bar
öðrum sunnum mar-glóðar.

53.

Leitar færis listamann

lilju-sól við tala,

annað lærir ekki hann
oft þó hræri mál-þvarann.

54.

Ævintýrum mörgum með

manna og svinnra kvenna,

af borgum dýrum títt fær téð
og tróðunum hýrum segja réð.

55.

Um hauðrið segist hafa vítt

hvervetna þar farið;

geðið hneigist fljóða frítt,
frétta teygist málið blítt.

56.

Svari tærir sváfnis sands

sjöfn við stefni lofnar:

ættir væri hvar helst hans?
Hjaldurs stærir gefur ans:

57.

Þjóð alls konar hyggjuhlý

hreina Jón mig greinir,

beint mig vona' eg birti því
bóndason af Normandí.
58. Metnað fylltur fékk eg far

fríðar þjóðir skoða.

Hrundin milt gaf honum svar:
Hefurðu siglt til Lisbonar?

59.

Kempan slyng með svara þjel:

Satt það jáði; hún tjáði:

Lifir öðling Vilhjálm vel
vanur að pyngja gróttu mél?

60.

Víst lifandi vel hann var,

völdum heldur snilldar.

Í hvaða standi einn er þar
Alexander prýðinnar?

61.

Álfur bráður aftur tér

íguls lagar daga:

Hirðir dáða hilmis er
hæsta ráð og Cansellér'.

62.

Þegar hann sagði þetta hér

þráða blíðri tróðu

roðna' að bragði ristil sér,
ræðan þagði burt hún fer. —

63.

Öðru sinni aftur vann

ennþá nunnu' að finna,

hafið þér kynni haft — kvað hann —
hilmis svinna' í Lisbons rann?

64.

Eg hefi spurt af ýta sveit

áður fróðri þaðan

um hans kurt og herleggheit —
Hlés-elds jurtin mælti teit. —

65.

En mig grunar oft um það

annað finnast kunni —

Ægisbruna yggur kvað —
af yður muni sanntalað.

66.

Ef Jóhanna ein þú ert

öðlings Vilhjálms dóttir

guðs himnanna góð svo vert
ger hið sanna opinbert.

67.

Varðar nokkru þig um það

þó eg sé eða' eigi?

Hugar-þokka hreyfir kvað:
hringa-dokku leita' eg að.

68.

Hugsótt beygir hilmir mjeg

hætt af dóttur flótta

hartnær dreginn hels á veg —
hún þá segir: Það veit ég!

69.

Muntú sendur, maður! að ná

mærinnar dýru fjöri.

Örvabendir ansar þá:
En — hér lendir kvæðaskrá.

70.

Léttur svala ljóma príms,

lækkar bekkur drykkjar,

dettur sala góma gríms,
glettu fala óma stíms.
—

Athugagreinar

24.2 dellings] < derlíngs 1904.
56.1 sváfnis] < svafnis