Nýárshvöt

Árin fljúga, lífið líður,
lokað dauðans töfra-hring,
eins og máninn vænn og víður,
visnar meðan fer í hring.
Ó, að hverfa öllu frá!
Ó, þá dýrð, sem lífið á!
Hvernig getur gröf og dauði
ginið yfir slíkum auði ? —

Þjóðin mín, á þessum degi
þungan vil eg kveða brag;
gengir þú á gæfu vegi
gleymdi eg oftar mínum hag.
Forlög þín eg þekki ei,
þín, sem lifir nær eg dey;
þinna vegna þó eg kvarta,
þú átt meiri hlut míns hjarta.

Inn mér þjóð, sem ert að stríða,
ert að byrja nýjan dag
eftir voða, víl og kvíða,
vesaldóm og raunahag:
finnst þér þú sért aftur ung?
eða gömul, stirð og þung?
fagnar þú á þessum degi
þínum sanna gæfuvegi?

Yfir köldum hrannar hjúpi
hefja bárur gáskaleik;
niðri’ í fölvu feigðardjúpi
felast dauðamerkin bleik.
Glæpskan eins við glaum og stríð
gleymir bæði rúmi og tíð,
liggur flöt í lyga-villu,
leikur sér að góðu og illu.

Hlaðin fargi hleypidóma,
hvernig máttu ganga laus;
aldrei þjóðir drap úr dróma
digurt skraf né frelsis-raus.
Sérð’ ei far um hönd og háls?
hyggstu strax að verða frjáls,
orpin dyngjum allskyns nauða
eftir lífs þíns Svartadauða? —

Þó er verri lygin leiða,
lygin klædd í sannleiks-hjúp;
hrokinn, sem vill lýðinn leiða:
lífsins yflr regin-djúp;
hrœsnin, sú er heiminn flær,
hótar, ginnir, klappar, slær.
Hvað skal lengi gulli gjalda
gamlar villur dauðra alda? —

Þarna stendur þú, min kirkja,
þú, sem fyrri leiddir mig,
viljirð’ enn mig vernda og styrkja,
verður þú að bæta þig:
Burt með karar-kristindóm,
kredduvald og páfa í Róm!
Burt með trú í tjóður-hafti, —
trúin býr í dáð og krafti,

Trúðu frjáls á Guð hins góða,
Guð er innst í þinni sál;
Guð er ljós og lyfting þjóða;
lærðu Drottins Hávamál.
Hugsa mest um hvað þú ert,
hræsnislaus og sannur vert;
rístu svo og rektu á flótta
rökkur-vofur þrældómsótta!

Hver er lífsins sælan sanna,
sigur þess og aðal-mið?
Það er framsókn frumherjanna,
frelsis-sporið upp á við;
það er vitsins blóðug braut,
brotin gegnum hverja þraut,
sigurleið hins sannleiks-sterka,
sigur gæsku og kærleiksverka!

Upp og fram, með frjálsar hendur!
far þú stillt með nýja trú;
allt með viti; enn þá stendur
Egyptanna steinabrú.
Ef þú brýtur gamlan garð,
gerðu fullt hið nýja skarð,
bíddu fjöldans, sem er seinni,
sýndu veginn — ger hann beinni!

Ekki vantar við að berjast,
vertu örugg, þjóðin mín,
meðan áttu’ í vök að verjast,
verður drjúgust sagan þín;
stríð og skortur fóstrar frægð,
frægðin deyr við ró og hægð;
missi fólkið styrk í stríði,
steyp þér, Frón, í gamla víði! —

Áfram, áfram — þótt ég þagni —
þó að skiptist ár og menn:
fram með nýju fjöri og magni!
fram í nafni Drottins enn!
Öldin er á fleygiferð,
forn og slitin okkar sverð:
Rísið upp, þér ungu synir!
Árið kallar, Ijóssins vinir!