Alþingisrímur – tólfta ríma (Kosningaríma) | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Alþingisrímur 12

Alþingisrímur – tólfta ríma (Kosningaríma)

ALÞINGISRÍMUR
Fyrsta ljóðlína:Um þær mundir ýmsir högg í annars garði
Bragarháttur:Braghent – frárímað
Bragarháttur:Braghent – samrímað – skjálfhent (Barkarljóð)
Viðm.ártal:≈ 1900
Tímasetning:1902
Flokkur:Rímur

Skýringar

Talið er að Valdimar hafi lagt til efni rímnanna en fengið Guðmund skólaskáld til að yrkja þær.
1.
Um þær mundir ýmsir högg í annars garði
áttu, því að þing var nærri,
þóttist hver þar öðrum hærri.
2.
Guðjóns áður getið er, sem grimmur forðum
biskup lét og landshöfðingja
ljóta títuprjóna stinga.
3.
Veður skiptist skjótt í lofti, skaltu trúa,
landshöfðingja vinur vera
vildi’ ’ann nú og „agítera“.
4.
Bjóst hann við, að máske mundu molar hrynja,
eins og komið er á daginn,
af hans borðum sér í haginn.
5.
Kosninga var hríðin hörð þar háð á Ströndum;
átti ’ann þar við enga gungu,
Ingimund í Snartartungu.
6.
Knéskít Guðjón hraustur hlaut, svo hermir sagan,
fyrir ungum Ingimundi;
óglatt varð þá mörgu sprundi.
7.
Aftur tókst nú orrustan, sem allir muna;
eftir langar eggja-hviður
Ingimundi þvældi ’ann niður.
8.
Höggorrusta háð var grimm í Húnaþingi:
Árni sleit í Höfðahólum
á hlaupum sínum fernum sólum.
9.
Þaut hann eins og þeytispjald um Þing og Dali
til að æsa að álma-róti
alla karla Valtý móti.
10.
Komst því ekki til á túni töðu’ að hirða
þessi fleina Freyrinn mætur
fyrr en undir veturnætur.
11.
Þarna’ er dæmi, þjóðin mín, sem þú skalt læra;
haltu þér við hærri vegi,
hirtu’ um bú og fé þitt eigi.
12.
Undarlegt er æðimargt, en einkum þetta,
að hér skyldi orkuslynga
Árni teyma Húnvetninga.
13.
Svo hann villti sjónir þeim, að sumir vildu
vekja upp dauða og Valtý senda, —
virðist slíkt á æði benda.
14.
Jósafat bjóst aldinn út í álma-hretið,
ætla kvaðst „með elli bleika
óskelfdur til Hildar leika“.
15.
Hermann digur þrífork þreif, á þingið reið hann;
selir grétu gleðitárum,
gægðust upp úr köldum bárum.
16.
Vöðuselur var þar stór og varð að orði:
„Hermann frændi, í þingsal þínum
þú skalt heilsa bræðrum mínum.
17.
Vertu sæll, þér óskum allir auðnu’ og gengis.
Á því vota áttu heima,
aldrei máttu þessu gleyma.
18.
Dauf mun vistin þykja þér á þurru landi,
verði þar ei vært, þá flýja
vínlands skaltu til hins nýja“.
19.
Kom þá mikið kríuger að kveðja garpinn,
fast og heitt á koll hans kysstu
kríurnar og fæðu misstu.
20.
„Dekorerað“ hattinn hans þær höfðu’ og klæði,
svo að kempan sýndist prúða
sakleysis í hvítum skrúða. —
21.
Skal eg þá í Skagafjörðinn skjótt mér snúa,
þar sem gengu þungu stríðin,
þar varð ljóta orrahríðin.
22.
Innan héraðs ýmsir vildu á alþing fara,
og Stefán minn á Möðruvöllum,
maður sá er bar af öllum.
23.
Hann er fríður, vaxinn vel og vígalegur;
bregður grönum, glottir tíðum,
gleðst hann oft af deilum stríðum.
24.
Sá var mestur Valtýs vin á voru landi;
mælsku skorti’ og einurð eigi,
ótal þræddi krókavegi.
25.
Herma skal frá honum Jóni’ á Hafsteinsstöðum:
norðr í Fljót eg frá hann ríði,
forna hitti töfragríði.
26.
Mannsrif eitt þau magna’ og senda meginpúka;
Stefán á sá fjandi’ að finna,
ferð hans tálma’ og ógagn vinna.
27.
Hafsteinsstaða-fjandinn fer nú ferða sinna;
mórauð hundtík mögnuð var ’ann,
með sér djöfuls-kynngi bar ’ann.
28.
Var þá Stefán vestur búinn, – var þó áður
búinn fund að boða’ og lýði
bað sér fylgja’ í hörðu stríði.
29.
Eina nótt það er, að Stefán illa lætur
svefni í, og sárra kvala
svo hann kenndi’ að mátti’ ei tala.
30.
Þrútinn var og helblár háls og höfuð bólgið;
beinverkir og svimi sóttu
sárt á hann á þeirri nóttu.
31.
Vætti ’ann kverkar víni á, en varla niður
– svo mjög tók hann kvala’ að kenna –
kunni hann nokkrum dropa renna.
32.
Sent er nú á Akureyri á augabragði
Guðmund Hannesson að sækja
sveigi til að líkna mækja.
33.
Sá hefr marga hölda heimt úr Heljar greipum;
lýsir honum lærdóms andi,
læknir mesti á Norðurlandi.
34.
Með sér hafði’ hann hundrað glös af Hoffmannsdropum,
skurðarhnífa, skæri’ og tengur,
skyldi’ ei Stefán kveljast lengur.
35.
Allt kom fyrir ekki þó; – þau orð hann hafði,
að sú veiki ekki mundi
einleikin í hjörva-Þundi.
36.
Stefán býst nú bráðum þar við bana sínum,
mjög af honum mundi dregið,
maðurinn gat ei framar hlegið.
37.
Ólafur Davíðs son var sagt að sóttur væri;
enginn maður manninn blekkti,
mætavel hann drauga þekkti.
38.
Réttum beinum sest hann svo á salar gólfið;
las og þuldi’ í hálfum hljóðum
heljar-feikn af galdraljóðum.
39.
Sér hann Stefáns hart að hálsi herða fjanda;
eftir langar kynja-kviður
kom hann draugsa loksins niður.
40.
Létti skjótast laufa-Tý, og langferð sína
hefur nú og heldur vestur,
höfðingjanna auðnumestur.
41.
Stefán sigur frægan fékk og fór á þingið.
Ólafur frá Álfgeirsvöllum
einnig fór með kappa snjöllum.
42.
Jón varð þá að hírast heima á Hafsteinsstöðum
og með honum Ullar skíða
aðrir þeir sem vildu stríða. —
43.
Ögn skal nú á Eyfirðinga einnig minnast.
Hæst lét þar í Hildar sköllum
Hjaltalín á Möðruvöllum.
44.
Þá var Klemens kempan háa kesju gyrtur,
og sterkur sá er stýrir plógi
Stefán út í Fagraskógi.
45.
Allir vildu á alþing þeir og ótal fleiri;
allir þóttust „vissir“ vera,
vitlausir að „agitera“.
46.
Hjaltalín með hálfanker í hernað lagði;
kempan dýra, dáðum slynga
dreypti’ úr því á Svarfdælinga.
47.
Glaðir kneyfðu karlar vín, en kjörþingsdaginn
loforð heima hjá sér geymdu:
Hjaltalín þeir flestir gleymdu.
48.
Stefán ræðu hélt, sem heyrðist hundrað rastir;
margt af viti, margir sögðu,
margir brostu’ í kamp og þögðu.
49.
Hné þar gamli Hjaltalín með heiðri og sóma.
Klemens bar úr býtum sigur,
burðamikill, hár og digur.
50.
„Úníform“ og augnaráð hans engir stóðust;
þinggjaldanna minntust margir;
meintu „líðun“ helstu bjargir.
51.
Stefán fekk til fylgdar með sér fleina Baldur;
annað sætið enginn vildi
autt á þingi’ að vera skyldi.
52.
Eg er þjáður, eg vil náðir á mig taka.
Allt er láðið orpið klaka. —
Úti’ er bráðum þessi vaka.