Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3128)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Skógar-Krists rímur 2Skógar-Krists rímur - síðari ríma
SKÓGAR-KRISTS RÍMUR
Bálkur:Skógar-Krists rímur
Fyrsta ljóðlína:Mér er ekki um mansöng neitt
Höfundur:Rögnvaldur blindi
Heimild:Són, tímarit um óðfræði. bls.4. árg. bls. 25–30
Viðm.ártal:≈ 1525
Flokkur:Rímur
1. Mér er ekki um mansöng neitt,mig er við hann að skilja greitt ef hann er kveðinn af efni því sem allar konurnar prísast í.
2. Þyki mér ekki það nema spottþó þeim færist kvæðið gott sem aldri veita ást né dyggð og jafnan sýna fals og lygð.
3. Hverninn má sú heiðrast neinsem hefur til öngva lifandi grein nema hún dýrkar sjálfa sig og segist að öllu voldugleg.
4. Mörg er kvinnan meinguð súsem mönnum virðist dygg og trú enda reynist einhvör góð þó ei sé haldin mektar fljóð.
5. Mæli ég ekki í móti þvímargar eru þær heiminum í. Enginn getur með orðum sagt allt það prýðir vífið spakt.
6. Ljúfum konum leiðir aflaglegt hót og mjúklegt skraf, alls kyns gaman og yndið nóg svo ekki verður komið í lóg.
7. Enn hin vonda ýtum færallra handa styggðir nær. Fyrri’ og seinna leynt og ljóst leiðir af henni harm og þjóst.
8. Salamon spaki í sannleik frekrsoddan dæmi konunum tekr en illa verri árnun sé en önnr betri en gull og fé.
9. Grafa þarf ekki glósu þá,get eg þar nokkuð sagt í frá, enginn maður í óði þylr hvað illa konu og góða skilr.
10. Hver sá maður af hoskri þjóðsem hefur með orðum kvinnan góð megi þér ekki meira en fé, mér þykir líkt hann fávís sé,
11. Hvorleggja menn eða kveða við of hvorki á þetta hringa bil, hver hefur það sem vinnur til.
12. Öngri býð eg óðinn minnauðargefni í þetta sinn. Gjöri sá að honum gaman sem vill en gjalldi ekki launin ill.
13. Fjölnis braut eg ferju þáflestir vildu heyra og sjá en nú hefi eg mér aðra gjört og atla eg þyki lítils vert.
14. Það er í þessu fræði fyrstaf frúinni er sagt og Skógarkrist brúðurin hyggst að bæta sál og byrjar upp sín skriftar mál.
15. Skjallega flutti skarlas bilskriftargagn sem von er til. Síðan þagnar seima ná. Svaraði henni Kristr þá.
16. Hvar fyrir þegir þú hrundin björt,hvort hefur þú ekki meira gjört himna Guði í móti og mér. Mengrund segir að þanninn er.
17. Sagt hefur þú mér syndir smár,sannlega veit eg eftir stár eitthvört hjá þér verra vamm, vil eg að það sé játað fram.
18. Bergirðu öngvu brúðurin þáburt af því þú helldur á. Þegar eð annað fastar fólk ferðu með áir og rennir mjólk.
19. Griðkonur mínar grundin kvaðgjarnari miklu eru á það. Þegar hjá slíku sýslu vær sjálfar láttu skriftast þær.
20. Vinnur þú ekki, vífið, þáeða vinna lætur, bauga ná, þegar að heilagt haldið er og hvílast öllu fólki ber?
21. Greiðlega ansar gullas língjarnara er það bónda mín þykist hann ekki þó nema gott og þekkjast hvorki háð né spott.
22. Láttu bóndann sjá fyrir séren segðu af því hvað réttast er um það kynja klækis orð af klerknum fær þú, menja skorð.
23. Að mörgu spyr þú miskunnsamrmuntu vera launa tamr ef eg skal segja þér allt af mér eftir því sem réttast er.
24. Fyrir mun liggja að frétta þigfyrst að þú villt leyna mig en láta síðan launa því að lina þér nokkuð skriftum í.
25. En þó það sé auðgrund veittað ekki megi mér leynast neitt þá er sú skiftin skást fyrir þig að skýrir þú við sjálfan mig.
26. Hringþöll svarar og hneigði sig:Hent hefur þetta lítið mig, eg hefi klerknum efalaust veitt allt það hann hefur falað og beitt.
27. Hvörsu oft hefur hann og þúhafst að þvílíkt, menja brú. Lofaður herra, lindin kvað, lagt hefi eg ekki í minni það.
28. Átti eg í morgun eðli og hannáður en eg til skógar rann. Því er nú undir þinni náð þungleg skrift og hefndin bráð.
29. Fyrir þín skjalleg skriftar málskal eg þér nú með ekki tál veita bæn þá vildir þú; vífið svaraði og gladdist nú:
30. Fljótkjörin er sú fagnaðar bæn,fegin vil eg, segir brúðurin kæn, bráðdauður verði bóndinn minn, bið þá ekki meira um sinn.
31. Bið þú um annað, Kristur kvað,kæran, máttu skilja það síst vill dauða syndugs manns sá sem girnist velferð hans.
32. Volldugur, þá kvað vella lín,veittu hann missi heyrn og sýn. Mun hann þá hvorki mig né klerk mega um kunna orð né verk.
33. Þessa bæn, sem biður þú nú,bili þig hvorki ást né trú, þegar mun öðlast þorna bil; þar skal eg ekki spara mig til.
34. Kærlega frá eg að kyrtla bríkKristi þakkar orðin slík. Gefur hann síðan gullas lín góðmannlegana blessan sín.
35. Skilur hún þar við Skógarkrist,skundaði síðan bauga rist heim á sinn hinn góða garð, gamanið hennar nóglegt varð.
36. Bráðlega frétti brauga reinbóndinn hennar kominn var heim. Kappinn út í kirkju lá, kæran bjó til matarins þá.
37. Þegar sem búin var brúðurin ljósbýður hún einni vinnudrós kalla að bóndinn kæmi þar og kynnti honum að borðað var.
38. Heimakonan, sem hústrú bað,hitti bóndann þegar í stað. Býður hún honum til borðs að gá, brá hann sér hvorgi og grafkyrr lá.
39. Hún gekk inn en hér næst líðrhústrúin bæði og maturinn bíðr. Bóndinn ekki bæinn kom í, brúðurin spyr hvað olli því.
40. Heimakonan gaf henni svar:Hann vildi ekki við mig par mæla þegar ég minnti hann á mál væri honum til borðs að gá.
41. Tala þú hátt, segir kvinnan kæn,kann vera hann hafi þá legið á bæn, en ef hann svarar nú öngvu til út skal eg, kvað menja bil.
42. Út fór konan í annað sinnog svo talar hún: Bóndi minn, gagnið inn því búið er borð; bligði hann upp á menja skorð.
43. Ekki talaði hann orðið neitt;inn fór síðan fljóðið teitt; húsfreyju fann og hermdi slíkt; hlæjandi svaraði sprundið ríkt .
44. Efalaust veit eg, auðar lín,ef ekki sparar þú hljóðin þín geturðu þá svo galað upp hátt hann gefur þér svar eða kemur hér brátt.
45. Líður tíminn líkt og fyrr,liggur úti bóndinn kyrr þar til sú, sem send var þrátt, sviftir honum og talaði hátt.
46. Húsfreyjan stóð og hlýddi til,hún gekk út og menja bil, vill nú bæði vita og sjá, vífið, hvörsu bóndinn má.
47. Þig hefi eg, sagði þorna skorð,þrisvar kallað undir borð en það virðir einskis þú; ansaði henni bóndinn nú.
48. Gakktu inn aftur, gullas lín,gjarnan vilda eg húsfreyja mín hingað kæmi að hitta mig, hana skal eg þá fræða og þig.
49. Eg er hér hjá þér, elskan mín,öllum þyki mér háttum þín brugðið vera, að brúðurin kvað; bóndinn ansar, satt er það.
50. Hingað kom eg svo heill og glaðrhelst sem þá eg var ungur maðr. Lést eg gjöra hér litla bæn, launin urðu að minnstu væn.
51. Þá eg var búinn í burt að gábar svo til sem greini eg frá, hlaut eg að missa heyrn og sýn hörmulegust er þessi pín.
52. Verð eg nú fyrir veikleik minnað vera sem annar ómagi þinn, eyða og spenna upp fyrir þér, ekki leiðir gagn af mér.
53. Efalaust kemur það upp á þigað annast búið og sjálfan mig, fylgja að vinnu fólki hér, flest öll eru nú ráð af mér.
54. Grátin ansar gullas bil:Gjarnan skal eg þar hjálpa til, einskis virði eg ómak mitt, angrið syrgi eg meira þitt.
55. Hvort vill annað hreysta þá,hjálma viður og bauga ná, og sögðu bæði svo sem að var syrgja dugi þeim ekki par.
56. Fer hann þá inn og falda láð,frá eg hann öll á bænum ráð afsalar sér sem ófær maðr, ekki var þá bóndinn glaðr.
57. Mengrund upp á morgna stár,munu þar leika eftir fár. Skipar hún öllum skjótt til verks en skundar sjálf í hvílu klerks.
58. Alla vikuna upp í samter henni þetta furðu tamt að búa hjá klerknum bónda gegnt, brá hann sér hvergi það hefi eg fregnt.
59. Því næst lagðist þorngrund niðrþegar hún hafði klerkinn viðr sukkað eftir sinni vild svo var hún þó við bóndann mild.
60. Einhvörn morgunn æðiskyrrauðar lindi bóndinn spyr: Mun það nokkuð mjög frá sið manna vera þó slátrum við.
61. Hróðig ansar hringa brú:Hvörju viltu slátra nú? Arðurnauti okkru því sem eigu minni er feitast í.
62. Gjöra skal eg sem garpurinn bað,get eg þó ei að sinni það, flestum hefi eg nú fengið starf fólkið er ekki við sem þarf.
63. Ekki þarftu, auðar bil,að ætla hér svo marga til. Fullting klerks og fylgið þitt fullvel dugir við nautið mitt.
64. Klæddist frúin og klerkinn vekr,kyrrlega segir og á honum tekr: Sæktu naut það slátra skal, sendimanna er ekki val.
65. Klerkurinn spratt í klæðin sín,komin er þessi fregn til mín, sækir naut og hefur það heim, hjónin taka við uxa þeim.
66. Bóndinn lagði band á nautog biður því halda menja laut. Hann tók öxi í hönd sér þá, húsfreyjan talaði hún þetta sá.
67. Best er að láta, bóndi minn,berja klerkinn uxann þinn. Hann sér betur að höggva en þú; halurinn ansar sinni frú:
68. Mitt er aflið meira en hans,mun það verða prófað til sanns. Niður fyrir mig hefi eg nóga sýn, nú skal reynast orkan mín.
69. Klerkurinn tók í höfuð og horn,horfði á þetta bauga norn. Heldur hann undir höggið þar en húsfreyjan ekki óhrædd var.
70. Báðum höndum bóndinn mætrbitra öxi ríða lætr. Hjó hann svo klerksins hálsinn á, höfuðið fauk af bolnum þá.
71. Húsfreyjan talar með harmi nú:Hjóst ei það sem áttir þú. Bóndinn ansar brúði sín: Beint fór eftir vilja mín.
72. Kæran gekk til kirkju þáog kónginn beiddi himnum á frelsa þennan fellda klerk og fyrirgefa honum sín orð og verk.
73. Skógarkristur skaust þar innsem skorðan æpti klerkinn sinn. Biður hann ekki í bænum sljó brúðurin velji um kosti tvo.
74. Annar kostur er sá þinnað þú farir í helli minn og þjónir Guði af þínum mátt, þá mun frelsast auðar gátt.
75. Elligar skal eg sem óðurinn téreld af himnum senda þér og ljósan brenna upp líkama þinn, líttu á þennan boðskap minn.
76. Fegin vil eg, segir fallda lín,fyrr en vera hjá bónda mín hafa þá skrift sem hörðust er, hverja sem þú býðr mér.
77. Ágæt frá eg að eyðan línseftir ráði meistara síns hellinn byggði hæg í lund og hrein um alla ævi stund.
78. Bóndinn annast bauga ristog birtist þó fyrir Skógarkrist ævinlega með allri dyggð og andaðist hvort í sinni byggð.
79. Atla eg því fyrir Jesús Kristöðlast muni þau himnavist, þann sem allt eð góða gefr, gott fær hver sem iðrast hefr.
80. Rekkar taki nú rímur tvær.Rög Ævintýrið af auðar rist úti er bæði og Skógarkrist. |
