Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Ellikvæði – eftir predikarans Salomonis orðum í síðasta kapítulaFyrsta ljóðlína:Heyrðu, faðir á himnum, mig
Höfundur:Einar Sigurðsson í Eydölum
bls.103–108
Viðm.ártal:≈ 1600
Flokkur:Ellikvæði
1. Heyrðu, faðir á himnum, mig,huggarinn aumra þjóða! Hjálpaðu mér að heiðra þig af hjartans grund með ljúfri lund. Þú gafst mér alla ævistund orðið þitt eð góða.
2. Það lifanda sáð var læknisbótog lífgan sálu minni. Þó klaga eg hitt af hjartans rót að harla síð var sú tíð þann kostadrykk eg kenndist við, kominn úr hirslu þinni.
3. Því komið er nú að kveldi dags,eg kann það gjörla finna, þó að eg vildi leita lags og lækna það strax í stað, sem Salómon vísi víkur að, fyrir veikleik augna minna.
4. Æskan varð mér ekki trú,eg eyddi tímans blómi, gálaus mjög, það græt eg nú, en gömlum er hugbót hér komi sú tíð hann sjái að sér í sínum aldurdómi.
5. Samt þó hafi eg seint að gáðog Salómons ráð ei haldið en að vill dynja ellin bráð því augnasýn hrörnar mín, þá flý eg nú, herra, af hug til þín svo hægist syndagjaldið.
6. Þeir fárlegu tímar fara í höndsem fróði maðurinn sagði, þó mig hafi sú þýðing vönd þanninn frekt hér til blekkt að elli hef eg enn aldrei þekkt utan á þessu bragði:
7. Að sól og tunglið sýnist mérsvo sem að birtu týni. Slímið það fyrir augum er eins og ský veldur því laugast tárum líka í þó lesturinn bóka dvíni.
8. Vaktarar hússins, hendur tvær,nú hafa ei þrótt að vinna. Heldur sjaldan hrærða eg þær meðan hraustur var til þarfa þar, síst það rækti sem mér bar, en sonur Guðs bót mun finna.
9. Þeir sterku bogna, finn eg frektað fætur stirðna mínar. Æskan hefur mig ennþá blekkt, því af eru lögð glímubrögð. Sá áður þóttist fær við flögð fauskur nú gangi týnir.
10. Mylnur fækka, falla tenn,eg finn að jaxlinn skeikar, sem möluðu forðum margar senn maganum brauð nóg í nauð. Þeirra hús eru orðin auð svo af eru barnaleikar.
11. Á strætum luktar standa dyr,nú stoða ei ferðir langar. Karl er hnepptur heima kyr, hvörgi nær kreikað fær. Herra, veit mér heillir þær eg hafi ei girndir rangar.
12. Mölunar þernu minnka hljóðþá munnurinn óskýrt ræðir. Þyki mér hindran þeygi góð því að eg vil bera mig til mínu gjöra á máli skil en margur að gömlum hæðir.
13. Rénar gjörvallt raddarlagsvo rámur karl má þegja. Sígur geflan sérhvörn dag. Sé hann þá heimskum hjá spott og dár mun fullskjótt fá, þeir fussa og við hönum sveia.
14. Söngvara dætur byrgjast bráttþá bæði eyrun dofna en fuglinn galar þá furðu hátt, fer svo sá ekki má fyrir kulda og mæðu karlinn sá klæðfár heima sofna.
15. Sjónargluggur augað er,þau óðum dimmast bæði. Mér sú plága makleg ber því meðan eg sá bækur á iðkan hafði eg öngva þá svo æðri menntan næði.
16. Mun þá blómgast mandeltréað maður er grár af hærum; grashoppum þó þyngri sé, það eru bein, kreppt og sein, því fölur og skorpinn, fúll með kvein, fær hann litla æru.
17. Þeir ganga um kring sem kveða af sorgsvo kvein er sárt að heyra bæði um stræti, tún og torg, tregi er þá í hvörri krá. Borinn er út um síðir sá svo segir ei frá hönum meira.
18. Því sé eg nú loks hvað Salómon villmeð silfursnúruna meina þó mig hafi blekkt svo ber hún brostin er sundur hér, það aldursblómið fölna fer sem fegurðarskart má greina.
19. Og *gullkeldan þornar þáer þrýtur dygðanæmi; hvað skarpsinnaður vel skynja má sá skynugur var víða þar; af lærðum heyrði lystugt svar og lifandi eftirdæmi.
20. En nú er mér skömm að skýra frá,mín skjóla lak við brunna. Hvað það gott eg heyrði og sá hvarf í vind, því er nú blind hyggjan mín sem horfin lind, þar heiður er gott að kunna.
21. Hér næst veit eg hljóðið brestur,hrapar að döprum dauða – eg er nú hér sem annar gestur – ævin leið furðu greið óðum fram um æskuskeið svo ending verði nauða.
22. Sextíu hef eg að aldri ár,ekki er þess að dylja, burtu er æskublóminn klár, því bæri mér það eftir er héðan af langtum grunda ger og gæta að drottins vilja.
23. Því er það fyrsta upphaf eittog allra ráða hið besta að gæta þess sem Guð hefur veitt en gráta það í annan stað harla seint þar hugða eg að, heimska var það mesta.
24. Föður og móður fyrirleit egfyrst af bernsku minni en þau voru mér æskileg, og yfirmenn þeir síðar meir unnu jafnan einkum tveir af manngæsku sinni.
25. Næmið veitti Guð mér gottog góða menn lét fræða ungdóm minn og efldi þrótt en mín lund var þá stund upp á leik og fíflafund, fánýtt oftast ræða.
26. Nú lít eg aftur allt um kringmeð angri hugar og tárum. Syndir mínar saman í hring settar hér fyrir augu mér, Jesú Guðsson, játa eg þér. Þú dreif á dreyra klárum.
27. Hvað sárt er að minnast mótgjörð þáí mínu bernskublómi að visku mátti eg nógri ná en nenning brast, það græt eg fast að svikarinn lét mér lítast last lystilegra en sómi.
28. Finn eg það mér förlast kraftursem fyrr var skráð í letri. Komi þá æskan aldri aftur en eg bið himnasmið að hjálpa mér svo veikum við að vona til sælu betri.
29. Láttu þetta lúna holdlifandi sálar njóta meðan sambúð hafa þau fyrst á fold, þó fari sem má um mæðu þá ef ellin vill mig þyngra þjá að þetta sé til bóta.
30. Þá augun bæði myrkvast mínog minnkar þróttur handa lát þú, herra, hjartans sýn hvörn dag nú með lifandi trú stunda á líf það lofaðir þú fyrir lífgan heilags anda.
31. Davíð talar um ernan aldur,arnardæmið ljósa. Svo mun hamur af syndum valdur sérhvörs manns rotna hans en nýjum blóma ná til sanns og nógri prýði hrósa.
32. Þá ellin kreppir öll mín bein,ef þess verður að bíða og veitist ekki virðing nein, veit mér náð eg fái þess gáð, hvað bjart mun verða blómgað sáð og bera þar ásján fríða.
33. Því upprisan fær æðri mynden ellikroppurinn stirði. Þar mun horfin sótt og synd en sómi klár skína skár. Gefðu eg slíkt um elstu ár ávallt fyrir mér virði.
34. Þó hér verði skorpið skinnog skinið á hvörju beini og drepi í skörð svo munnur minn mæli bágt, lint og lágt, á efsta degi upp mun vakt svo ekki verður að meini.
35. Lát mér, Jesú, læknir trúr,linast þá alla mæðu er yfir mig leiðir ellin súr, endurnær, herra kær, því heilsudrykk mitt hjartað fær, þá hefi eg ei lyst á fæðu.
36. Ef mig svo ellin mæðir þröngað megi eg óvært sofna, drottinn, lát mig dikta söng til dýrðar þér svo minnið mér og málfærið einninn hér aldrei mætti dofna.
37. Heyrnin bið eg mér haldist við,herra, framan til dauða svo af orði Guðs eg fengi frið fyrst eg má ekki sjá þær fræðibækur allar á sem eru mér léttir nauða.
38. Heiminum lát mig hyggja afog hans ei táli unna en blessan þeirri Guð mér gaf í góðri trú skikka nú og forsjállega um fólk og bú fyrir mér mæla kunna.
39. Allt það starf eg hafða hérí hvörs kyns málaefni, hvört skipti, kaup eður umboð er, með æru og trú veit mér þú að mjög vel enda mætti eg nú á móti dauðans svefni.
40. En hvað sem brast, því hvar má þanní heimi víðum finna svo vel forsjálan veraldarmann að vanti ei neitt nokkuð eitt, þar yfir sé Jesú blóðið breitt sem bót mun á því vinna.
41. Héðan af lát mig hvörn dag sváhyggja að endadægri að viljugur skiljist þanninn þá við þennan heim, auð og seim; veit mér hjálp á veginum þeim í vistina hjá þér hægri.
42. Þó ástmenn kærir allir séog elskulegir að minnast, drottinn, lát ei dragast í hlé við dauðans stund þá stöðuga lund að mig langi á þinn fund og aftur megum þar finnast.
43. Hjartans börn, þér heyrið mér,og hinn sem Guði vill unna: Í besta tíma sjái að sér því svíkjast má sérhvör sá við dauðastund hann ætlar á yfirbót læra kunna.
44. Dæmin mín eru dygðarlaus,drottinn bið eg mig náði en sonurinn Guðs mig kjöri og kaus til kennimanns sér til sanns. Að skyldu minni og heiðri hans harla seint eg gáði.
45. Salómons er sú meining merk,það megu vér gjörla skilja, áminning svo ströng og sterk, meðan stendur blóm, æskan fróm, hann biður vér hræðunst dýran dóm og drottins stundum vilja.
46. Of seint verður oft að gáðen óvís stund vors dauða kemur á margan býsna bráð; því bið eg nú enn, konur og menn: Gjörum vér iðran allir senn fyrir drottins dreyrann rauða.
47. Af hjarta græt eg, herra minn,þá hörmung sárra nauða að ei hef eg dóminn óttast þinn né ógnar pín, reiði þín, en óðum líður ævin mín allt að döprum dauða.
48. Í dauðans neyð þú minnist mín,mjúklega eg þess beiði, Jesú, fyrir þá eymd og pín er á þér lá, vertu hjá að mýkja alla mæðu þá sem mér þú hést með eiði.
49. Þá hverfur bæði heyrn og mál,hef eg ei megn að ræða, meðtak, Jesú, mína sál svo megi eg með frið skiljast við; í dauðans ógn þú legg mér lið og láttu hann ei mig hræða.
50. Jesús, þú sem ert vort lífog upprisan vor sanna, fyrir ásókn djöfuls allri hlíf, einkum þá vert mér hjá í andlátstíma er öngvum má orka fullting manna.
51. Þitt sæta orð mér sé þá bótsannlega allra meina; því held eg lengst í hjartans rót, þú heitir að sá skuli ei sjá dauðans kvöl þó fari hér frá í fagnaðarsælu hreina.
52. Fel eg mig nú með fullri trú,faðir, á hendi þinni og allt það lán mér unntir þú, ástmann hvörn, konu og börn. Þín miskunn sé þeim mildust vörn þó mínu lífi linni.
53. Þá skaparinn vill eg skiljist viðmín skynsöm börn á lífi af innstum rótum eg þess bið, Jesús minn, fyrir mildleik þinn, gef þau endi aldur sinn svo yfir ei smán að drífi.
54. Eg lofa þig æ fyrir auðnu þáað orð þitt lést þeim kenna. Flokki þessum það mun hjá og þeirra lið haldast við. Þú leið þau öll í lífsins frið þá lyktar heiminn þenna.
55. Kýs eg að allir kristnir mennfyrir kraftinn orða þinna, þá mér til trúðir áður og enn það eðla sáð færa á láð, þýðist, Jesú, þína náð svo þig megi blíðan finna.
56. Eilíf dýrð og æran mestsé einum Guði að vanda. Sá faðirinn náða barnið best lét bera vor mein, hvör sem ein. Þeim lausnara heims sé lofgjörð hrein með lifandi heilögum anda.
57. Á enda send eg Ellidikt.Sú ósk mín haldist lengi að mér og þeim sé minniligt sem mál er að hugsa það: Séð hef eg skráð hvað Sólon kvað þá sá hann á Kresus gengi.
58. Á endadægrið hugsi hvör,vort hangir líf á þræði og enn þó gangi allt í kjör þá er sá meir sæll er deyr heilaglega en hinn er þreyr. Hér skal endir á kvæði. |
