Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3139)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
VafþrúðnismálFyrsta ljóðlína:Ráð þú mér nú, Frigg, / alls mik fara tíðir
Höfundur:Höfundur ókunnur
Viðm.ártal:≈ 900–1275
Flokkur:Eddukvæði
Skýringar
Ekki er hægt að slá öðru fram með fullri vissu um aldur eddukvæða en að þau eru ekki yngri en frá u.þ.b. 1270. Þá er sennilegt að sköpun þeirra í munnlegri geymd hafi staðið lengi yfir. Þau fá hér viðmiðunarártalið 1000 til að auðvelda flokkun án þess að í því felist tilgáta um eiginlegan aldur.
1. „Ráð þú mér nú, Frigg,alls mik fara tíðir at vitja Vafþrúðnis; forvitni mikla kveð ek mér á fornum stöfum við þann inn alsvinna jötun.“ Frigg kvað:
2. „Heima letjaek mynda Herjaföðr í görðum goða; því at engi jötun ek hugða jafnramman sem Vafþrúðni vera. Óðinn kvað:
3. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaða, fjölð ek reynda regin; hitt vil ek vita, hvé Vafþrúðnis salakynni sé.“ Frigg kvað:
4. „Heill þú farir!heill þú aftr komir! heill þú á sinnum sér! æði þér dugi, hvars þú skalt, Aldaföðr, orðum mæla jötun.“
5. Fór þá Óðinnat freista orðspeki þess ins alsvinna jötuns; at höllu hann kom, ok átti Íms faðir; inn gekk Yggr þegar. Óðinn kvað:
6. „Heill þú nú, Vafþrúðnir,nú em ek í höll kominn á þik sjalfan sjá; hitt vil ek fyrst vita, ef þú fróðr sér eða alsviðr jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
7. „Hvat er þat mannaer í mínum sal verpumk orði á? Út þú né komir órum höllum frá, nema þú inn snotrari sér.“ Óðinn kvað:
8. „Gagnráðr ek heiti,nú emk af göngu kominn, þyrstr til þinna sala; laðar þurfi - hef ek lengi farit - ok þinna andfanga, jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
9. „Hví þú þá, Gagnráðr,mælisk af golfi fyr? Far þú í sess í sal! Þá skal freista, hvárr fleira viti, gestr eða inn gamli þulr.“ Óðinn kvað:
10. „Óauðigr maðr,er til auðigs kemr, mæli þarft eða þegi; ofrmælgi mikil, hygg ek, at illa geti hveim er við kaldrifjaðan kemr.“ Vafþrúðnir kvað:
11. „Seg þú mér, Gagnráðr,alls þú á golfi vill þíns of freista frama, hvé sá hestr heitir, er hverjan dregr dag of dróttmögu.“ Óðinn kvað:
12. „Skinfaxi heitir,er inn skíra dregr dag of dróttmögu; hesta beztr þykkir hann með Hreiðgotum; ey lýsir mön af mari.“ Vafþrúðnir kvað:
13. „Seg þú þat, Gagnráðr,alls þú á golfi vill þíns of freista frama, hvé sá jór heitir, er austan dregr nótt of nýt regin.“ Óðinn kvað:
14. „Hrímfaxi heitir,er hverja dregr nótt of nýt regin; méldropa fellir hann morgin hvern; þaðan kemr dögg um dala.“ Vafþrúðnir kvað:
15. „Seg þú þat, Gagnráðr,alls þú á golfi vill þíns of freista frama, hvé sú á heitir, er deilir með jötna sonum grund ok með goðum.“ Óðinn kvað:
16. „Ífing heitir á,er deilir með jötna sonum grund ok með goðum; opin renna hon skal of aldrdaga; verðr-at íss á á.“ Vafþrúðnir kvað:
17. „Seg þú þat, Gagnráðr,alls þú á golfi vill þíns of freista frama, hvé sá völlr heitir, er finnask vígi at Surtr ok in svásu goð.“ Óðinn kvað:
18. „Vígriðr heitir völlr,er finnask vígi at Surtr ok in svásu goð; hundrað rasta hann er á hverjan veg; sá er þeim völlr vitaðr.“ Vafþrúðnir kvað:
19. „Fróðr ertu nú, gestr,far þú á bekk jötuns, ok mælumk í sessi saman; höfði veðja vit skulum höllu í, gestr, of geðspeki.“ Óðinn kvað:
20. „Seg þú þat it eina,ef þitt æði dugir ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan jörð of kom eða upphiminn fyrst, inn fróði jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
21. „Ór Ymis holdivar jörð of sköpuð, en ór beinum björg, himinn ór hausi ins hrímkalda jötuns, en ór sveita sær.“ Óðinn kvað:
22. „Seg þú þat annat,ef þitt æði dugir ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan máni kom, sá er ferr menn yfir, eða sól it sama.“ Vafþrúðnir kvað:
23. „Mundilfari heitir,hann er mána faðir ok svá Sólar it sama; himin hverfa þau skulu hverjan dag öldum at ártali.“ Óðinn kvað:
24. „Seg þú þat it þriðja,alls þik svinnan kveða ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan dagr of kom, sá er ferr drótt yfir, eða nótt með niðum.“ Vafþrúðnir kvað:
25. „Dellingr heitir,hann er Dags faðir, en Nótt var Nörvi borin; ný ok nið skópu nýt regin öldum at ártali.“ Óðinn kvað:
26. „Seg þú þat it fjórða,alls þik fróðan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan vetr of kom eða varmt sumar fyrst með fróð regin.“ Vafþrúðnir kvað:
27. „Vindsvalr heitir,hann er Vetrar faðir, en Svásuðr sumars.“ Óðinn kvað:
28. „Seg þú þat it fimmta,alls þik fróðan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hverr ása ellztr eða Ymis niðja yrði í árdaga.“ Vafþrúðnir kvað:
29. „Örófi vetraáðr væri jörð of sköpuð, þá var Bergelmir borinn, Þrúðgelmir var þess faðir, en Aurgelmir afi.“ Óðinn kvað:
30. „Seg þú þat it sétta,alls þik svinnan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan Aurgelmir kom með jötna sonum fyrst, inn fróði jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
31. „Ór Élivágumstukku eitrdropar, svá óx, unz varð jötunn; þar eru órar ættir komnar allar saman; því er þat æ allt til atalt.“ Óðinn kvað:
32. „Seg þú þat it sjaunda,alls þik svinnan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvé sá börn gat, inn baldni jötunn, er hann hafði-t gýgjar gaman.“ Vafþrúðnir kvað:
33. „Undir hendi vaxakváðu hrímþursi mey ok mög saman; fótr við fæti gat ins fróða jötuns sexhöfðaðan son.“ Óðinn kvað:
34. „Seg þú þat it átta,alls þik svinnan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvat þú fyrst of mant eða fremst of veizt, þú ert alsviðr, jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
35. „Örófi vetraáðr væri jörð of sköpuð, þá var Bergelmir borinn; þat ek fyrst of man, er sá inn fróði jötunn á var lúðr of lagiðr.“ Óðinn kvað:
36. „Seg þú þat it níunda,alls þik svinnan kveða, ok þú, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan vindr of kemr, svá at ferr vág yfir; æ menn han sjalfan of sjá.“ Vafþrúðnir kvað:
37. „Hræsvelgr heitir,er sitr á himins enda, jötunn í arnar ham; af hans vængjum kvæða vind koma alla menn yfir.“ Óðinn kvað:
38. „Seg þú þat it tíunda,alls þú tíva rök öll, Vafþrúðnir, vitir, hvaðan Njörðr of kom með ása sonum - hofum ok hörgum hann ræðr hundmörgum - ok varð-at hann ásum alinn.“ Vafþrúðnir kvað:
39. „Í Vanaheimiskópu hann vís regin ok seldu at gíslingu goðum, í aldar rök hann mun aftr koma heim með vísum vönum.“ Óðinn kvað:
40. „Seg þú þat et ellifta,hvar ýtar túnum í höggvask hverjan dag; val þeir kjósa ok ríða vígi frá, sitja meir of sáttir saman.“ Vafþrúðnir kvað:
41. „Allir einherjarÓðins túnum í höggvask hverjan dag, val þeir kjósa ok ríða vígi frá, sitja meirr of sáttir saman.“ Óðinn kvað:
42. „Seg þú þat it tolfta,hví þú tíva rök öll, Vafþrúðnir, vitir, frá jötna rúnum ok allra goða segir þú it sannasta, inn alsvinni jötunn.“ Vafþrúðnir kvað:
43. „Frá jötna rúnumok allra goða ek kann segja satt, því at hvern hef ek heim of komit; níu kom ek heima fyr Niflhel neðan; hinig deyja ór helju halir.“ Óðinn kvað:
44. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin: Hvat lifir manna, þá er inn mæra líðr fimbulvetr með firum?“ Vafþrúðnir kvað:
45. „Líf ok Lifþrasir,en þau leynask munu í holti Hoddmímis; morgindöggvar þau sér at mat hafa, en þaðan af aldir alask.“ Óðinn kvað:
46. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin: Hvaðan kemr sól á inn slétta himin, er þessa hefr fenrir farit?“ Vafþrúðnir kvað:
47. „Eina dótturberr alfröðull, áðr hana fenrir fari; sú skal ríða, þá er regin deyja, móður brautir, mær.“ Óðinn kvað:
48. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin: Hverjar ro þær meyjar, er líða mar yfir, fróðgeðjaðar fara?“ Vafþrúðnir kvað:
49. „Þríar þjóðárfalla þorp yfir meyja Mögþrasis; hamingjur einar þær er í heimi eru, þó þær með jötnum alask.“ Óðinn kvað:
50. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin: Hverir ráða æsir eignum goða, þá er sloknar Surta logi?“ Vafþrúðnir kvað:
51. „Víðarr ok Válibyggja vé goða, þá er sloknar Surta logi, Móði ok Magni skulu Mjöllni hafa Vingnis at vígþroti.“ Óðinn kvað:
52. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin; Hvat verðr Óðni at aldrlagi, þá er of rjúfask regin?“ Vafþrúðnir kvað:
53. „Ulfr gleypamun Aldaföðr, þess mun Víðarr vreka; kalda kjafta hann klyfja mun vitnis vígi at.“ Óðinn kvað:
54. „Fjölð ek fór,fjölð ek freistaðak, fjölð ek of reynda regin; Hvat mælti Óðinn, áðr á bál stigi, sjalfr í eyra syni?“ Vafþrúðnir kvað:
55. „Ey manni þat veit,hvat þú í árdaga sagðir í eyra syni; feigum munni mælta ek mína forna stafi ok of ragnarök. Nú ek við Óðin deildak mína orðspeki; þú ert æ vísastr vera.“ |
