Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Eftirmæli eftir Hjálmar hugumstóraFyrsta ljóðlína:Frá því glósa fer ég rétt
Höfundur:Guðrún Þórðardóttir
Heimild:Són, tímarit um óðfræði. bls.7. árg. bls. 133
Viðm.ártal:≈ 1850
Tímasetning:Ort fyrir 1852
Skýringar
Sjá nánar grein Braga Halldórssonar í sjöunda árgangi Sónar, 2009. Skýringar neðanmáls gerði Bragi.
1. Frá því glósa fer eg réttfornar greina sögur, mundar ljósa mörkin nett myndaði kvæðin fögur.
2. Horfin vansa hýrust drós hetju þráði bjarta, ástar glansa lífsins ljós, logaði glatt í hjarta.
3. Þannig ræddi bauga brú blíðu máls af tali: „Heiðri gæddur heldur þú heim í konungs sali.
4. Best mun skýra frægðum fráfremdar hýsir branda, gyllta svíra glóir á gota hnísu landa.
5. Vænstan held eg vininn núvera bráðum kominn, hefur fellda þrjóta þú þann og skæða vominn.
6. Hefur skorið brynjur bertblóði drifin höndin, konungborinn kjörinn ert konungs yfir löndin.
7. Hetjan snjalla heiður ber,hatar hnjóð og styggðir svo að allir unna þér um Svíþjóðar byggðir.
8. Það skal hvetja þanka bertþér til snjallra dáða því þú hetja æðsta ert allra norðurláða.
9. Meinin sóast mótæltismeður blóma dáðum þegar eygló indælis okkur ljómar báðum.“
10. Heiðurs klára hadda Gná hröð að eftirlitum, sorgar bára svört og há svam að brúðar vitum.
11. Heljar broddur bana sárbrjóstið skar og iður, lagði Oddur krafta knár kappann snara niður.
12. Döglings hýra dóttir sér– dróst að meiri voðinn – liðinn víra álfur er allur blóði roðinn.
13. Angurs fálmar eitruð skálm inn í hjartað bera þegar Hjálmars hún sá hjálm höggvinn bjartan vera.
14. Fyrst eldinga girtur glóð grérinn fangar trega, brynju, hringinn, banaljóð bar fram sköruglega.
15. Frá berserkjum felldur þar,flóðs og dreyra valinn, hreystiverkin hetjunnar he[y]rði hún öll upp talin.
16. Ástin megna í brjósti brann,brúðar titrar öndin, sinna vegna hefði hann heljar bitru gröndin.
17. Hóf að tala hilmirs jóð,hjartað berst og stynur: „Eg vil gala erfiljóð um þig, besti vinur.
18. Undrum gegnir ef að núer mitt hjarta sofið. Minna vegna hefur þú hjálma og brynjur klofið.
19. Fleins í regni fjörug höndfögrum beitti skjóma. Minna vegna léstu lönd liggja í friðar blóma.
20. Hjörs við megna hretviðrið hetjum byltir snjöllum. Minna vegna gafstu grið, grundum sörva öllum.
21. Gladdi þegn og fögur fljóð frægðar hetjan rara. Minna vegna léstu ljóð ljúft af vörum fara.
22. Æ var kærust unan mínæsku þægra daga þá hljóðskæra harpan þín háttum skipti braga.
23. Það skal fregna fylkir skír fljóð er hrjáð og kvalið. Minna vegna hefur hýr hér á láði dvalið.
24. Þó þú, Hjálmar, særður sértsextán eiturskeinum heyri álma Yggjar bert: Ann eg kappa hreinum.
25. Álfinn skjalda einn eg kýs,yndis þræði vega þó að baldin banadís breytti hræðilega.
26. Allt til friðar eflist mér– að þeim miðar dómi – þó að liðinn liggi hér laufa viður frómi.
27. Eitrað bandið bana vírs brjósti þrengir mínu eins og brandur Angatýrs aftraði lífi þínu.
28. Ást og trú mér gæfan gafgeðs um fróma vega, hjá þér búa héðan af, hetjan blómalega.
29. Svo var brandur bitri þinnborinn sterkri mundu, við skiljandi vininn minn verð eg enga stundu.
30. Heyri gotna sveit um sinn,svipt er hryggð úr geði, blóði flotna faðminn þinn fell eg í með gleði.
31. Er það kærust unan mín– andar kvöl má svía – þar hljóðskæra harpan þín hætti kveður nýja.
32. Veit eg lifir þægur þarþó ei beitir skjóma sem að himins heiðgeislar helgan veita blóma.
33. Engin hræða ama ský,önduðum fæðist gaman, blíðheim gæfa búnum í, best með næði saman.
34. Hinsta stundin lífsins lérlof um þig að vanda, allar syngi meður mér meyjar Norðurlanda.“
35. Harmi sprungin hnígur meyhels að ljótu gini, látin, þrungin auðar ey arms að spjóta hlyni. 36 Angurs þrætur allar sló íta knáa og lina. Öðling grætur, Oddur hló yfir náum vinar.
37. Brjótur kylfa svo við seggsvar nam brýna ódeiga: „Þú mátt, gylfi grár á skegg, gremju þína eiga.
38. Hýrust frúin hnigin erhels að opnu setri. Sjáðu nú að ástin er eiturvopni betri.
39. Lífs í blóma lifandilifðu á beðju Grana ef ægis ljóma apaldri áður gæfir hana.
40. Harmur nakinn hjartað skerhryggðar fjötrar vaður. Vel er maklegt þetta þér, þengill fjörgamlaður.“
41. Á burt reiður Oddur gekk,ei var spaug að sjá hann, höggvers meiða marga fékk, myndaði haug ósmáan.
42. Bjuggu sveittir býli nás bestu sölum fegra, ei var neitt á úlfa bás annað heiðurlegra.
43. Bar í fjörgur baug og féburða knáa hetja, Ingibjörgu í kappans kné kátur náir setja.
44. Drengur byrgir dáins rann dyggur liðs með skörum, lengur syrgir hún ei hann hauðurs undir spjörum. Athugagreinar1. glósa: skrifa
1. mundar (handar) mörk (skógur): kona
2. drós: kona
3. bauga (hringa) brú: kona
4. hýsir branda (sverða): hermaður
4. svíri: háls, (hér) höfuð, stefni, trjóna
4. goti (hestur) hnísu landa (sjávar): skip
5. vomur: raumur, ógeðfelld persóna
7. hnjóð: álas, ámæli
8. norðurláð: Norðurlönd
9. eygló: sól
9. indæli: unaður, yndi.
10. hadda (hára) Gná (sendimær Friggjar): kona
10. svam (þt. af svimma): synti
12. döglingur: konungur
12. víra (vopna) álfur: hermaður
13. skálm: sverð
14. glóð eldinga: sverð
14. grér(i): maður
15. dreyri: blóð
15. valur: hinir föllnu á vígvelli
16. megn: mikill
16. grand: tjón
17. hilmi(r)s (konungs) jóð (barn): konungsbarn
17. gala: kveða.
19. fleins (odds) regn: orusta
19. skjómi: sverð
20. hjörs (sverðs) hretviðri: orusta
20. megn: mikill
20. grund (jörð) sörva ((perlu)festa): kona
21. fljóð: kona
21. rar: sjaldgæfur, undarlegur, góður – tökuorð úr dönsku rar svipaðrar merkingar
22. þægur: geðþekkur
22. harpa: (hér) tákn skáldskapar
23. fylkir: konungur
23. skír: hreinn, bjartur
24. Yggjar (ft. af Yggur: Óðinn) álma (boga): menn.
25. álfur skjalda: hermaður
25. banadís: valkyrja
26. laufa (sverða) viður: hermaður. frómur: ágætur, réttlátur.
27. bana vír (vopn): sverð
27. brandur: sverð
28. mund: hönd
30. gotna (manna) sveit: menn
31. svía: minnka, draga úr
32. skjómi: sverð
33. blíðheim … búnum: Merking er óljós
35. auðar ey: kona.
35. spjóta hlynur (viður): hermaður
36. ítar: menn
36. öðling (nf.): öðlingur, konungur
37. brjótur kylfa: hermaður
37. nam (hjálparsögn) brýna: brýndi
37. gylfi: konungur
39. beðja (rekkja) Grana (hests Sigurðar Fáfnisbana): jörð
39. ægis (hafs) apaldur (stórt tré): skip; ljómi skips: víkingur, sæfari.
40. vaður: band, kaðall
40. þengill: konungur
41. höggver: ormsheiti, alg. í rímnakenningum. Orðið er e.t.v. afbökun úr haugvarður, eiginlega ,sá sem ver eða verndar hauga‘ og virðist merking orðsins hér helst sú; meiður (tré) þess sem ver haug: hermaður
42. býli nás (líks): haugur
42. úlfa bás: jörð
43. fjörgur: fjörugur, glaður
43. burða knár: sterkur
43. náir: nær
44. dáins rannur (hús): haugur
44. hauðurs (lands) spjarir (föt): grassvörður |
