Fljótsdalshérað

Fljótsdalshérað friðarblíða,
fyrsta sinn ég heilsa þér!
blessuð Lagar-byggðin fríða
blasir við sem fagni mér!
> Hátt ég stend á heiðarbrún,
> horfi á grund og slegin tún.
Guð’ sé lof, sem gleðistundu
gaf mér enn á fósturgrundu.

Eftir dapra hrjósturheiði
hlær mér sveit og glaðasól,
það er sem frá lágu leiði
lyftist sál að herrans stól.
> Mikla sjón! En samt ég spyr:
> Sá ég aldrei þetta fyr?
– gegnum erfðir eldri manna
eða töfra vitundanna?

Sama fannst mér fljúga í huga
fyrsta sinn, ég Þingvöll sá;
láð og hraun og lagarbuga
líkt og kunnugt starði ég á.
> Fyrsta sinn, ég set hér fót,
> silfurskæra Lagarfljót,
oftar þó en þessu sinni
þig ég sé í vitund minni!

Burt með drauma! Vaka, vaka
vil ég þessa fögru stund.
Hér er auður af að taka,
andans rauðagull í mund.
> Sjáið, augu , sjónarhring,
> sveitaraðir allt í kring,
Lagar- streyma blóðið bjarta
beint frá landsins móðurhjarta!,

Snæfell skín í suðri sælu:
silfri krýnda héraðsdís!
frá þér holla finn ég kælu,
fagurlega djásn þitt rís!
> Heilsa bað þér bróðir svás,
> Bárður hvíti Snæfellsás!
Hann á vestra hrós og lotning,
hér ert þú hin ríka drottning.

Yst í vestri, efst á leiðum
eygja má í fjarri sýn
þá sem ofar öllum heiðum
ávallt teygir bæksli sín:
> Hvar er byggð þín, Herðubreið?
> „Hverju voru goðin reið?“
Þú ert hér og þar að sveima,
þú átt, finnst mér, hvergi heima.

Þá er annað þar í norður:
þussablendnu Smjörvatnsfjöll!
Þar eru færð í fastar skorður
fjölkunnug og heiðin tröll;
> reyrð við klaka-kjálkaskjól,
> kveðin niður móti sól,
skírð að Gvendar góða boðum,
ganga enn í hvítavoðum.

Velli, Skriðdal, Skóga fríða,
skoðar sjón mín allt í senn;
Fellin inn til Fljótsdalshlíða,
fleira, meira sé ég enn.
> Þingin hin að hamrasal,
> Hróarstungu, Jökuldal
kann ég ei að sjá og sýna,
senda vil þó kveðju mína.

Þúsund ára byggðin blíða,
broshýr varstu þá á kinn
þegar ástaraugu lýða
á þig störðu fyrsta sinn:
>fagurlima skærast skrúð
> skrýddi þig sem lífsins brúð. –
Hvar er hrís í hefndarvöndinn?
Heimska, ferðu svo með löndin? –

Ráði meira vötn og veður
viti manns og frjálsri dáð,
veistu, maður, víst hvað skeður:
visnar, skrælnar þjóð sem láð.
> Heyrið, vösku Héraðsmenn,
> hér má sjá þess dæmin enn:
öflinn eiga allt að að gera,
en þau mega ei sjálfráð vera.

Uxu þessir þéttu bæir
þúsund árin nokkra spönn?
eða þróast þjóðarhagir
þó ei skorti strit né önn?
> Inn þú frá og seg til sanns,
> sveitaprýðin þessa lands:
Hvað má leysa lýða dróma,
lífga forna dáð og sóma?

Landið allt, vér vitum, vitum,
vantar nýja þjóðmenning;
ekki er nóg við stritum, stritum;
stefnum nýja sjónhending!
> ræktum saman léleg lönd,
> lærum, menntum sál og hönd;
víkja hlýtur vanans blekking,
vaxa hlýtur táp og þekking.

Býlin strjál og borgir öngvar
bjóða gesti hér að sjá,
knappt um skóla, kirkjur þröngvar,
kjarrið visið, engin smá.
> Og þú fljót sem flýtur dautt,
> fiskilaust og skipasnautt!
Hlýðið til því sönn er saga. –
Samt vér eygjum betri daga!

Býlin fríkka, flytja saman,
færast út hin grænu tún,
skólar nýja skapa framann,
skógar teygjast upp að brún;
> og þú mikla, fagra fljót,
> fyllir lífi hal og snót. –
Þá mun heill og hagsæld drottna
Héraðssandi frá til botna.
– – –

Hafi sál mín fyrri fengið,
Fljótsdalshérað, þig að sjá,
oft mér verður aftur gengið
eflaust þessar hæðir á.
> Hér við þessa heiðarbrún
> hugur minn sér girðir tún.
Nærri þessum verð ég vegi; –
vegfarandi, hræðst þú eigi!

Ei við þokur, húm né hríðir,
hugsa ég til að slæðast hér,
en er grænkar grund og hlíðir
geng ég út að skemmta mér.
> Meðan blessuð sumarsól
> signir gullinn Snæfellsstól,
þá er ég að verja völlinn,
vekja fólkið, berja tröllin.

Blessan yfir byggðir þessar!
Blessan yfir Lagarfljót!
Allt, sem lífgar, bætir, blessar,
blessa ég af hjartans rót. –
> Veg minn, sýn mér, Herra hár,
> Hérað eftir þúsund ár,
vek mig þetta land að lofa; –
lengur þarf ég vart að sofa! –