Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Jesús móðirin jungfrú skærFyrsta ljóðlína:Jesús móðirin jungfrú skær
Höfundur:Höfundur ókunnur
bls.243
Viðm.ártal:≈ 1525
Flokkur:Helgikvæði
Skýringar
Kvæðið er hér gefið út eftir útgáfu Jóns Helgasonar í Íslenzkum miðaldakvæðum en þar fer hann eftir aðalhandriti þess, AM 713 4to, bls. 81–83. Árni Magnússon hefur skrifað kvæðið upp eftir því handriti í AM 1032 4to, bls. 371–384, og yngri afskriftir eru í AM 920 4to með hendi Steingríms Thorsteinssonar og í Lbs 2166 4to, skrifuð af Páli Eggert Ólasyni. Tvö síðasttöldu handritin eru með samræmdri stafsetningu.
Stuðlasetningu er víða ábótavant og telur Jón Helgason að það stafi af villum í uppskriftum í tímans rás. Þá er og óhreint rím á stöku stað. (Sjá Íslenzk miðaldakvæði II, bls. 243) 1. Jesús móðurin, jungfrú skær,jafnan bið eg hlífi, *hjálpi oss jafnan mildust mær, sú mætari er hverju vífi, því heit eg, Máría, helst á þig, þú hefur vald að frelsa mig víst í dauða og lífi.
2. Fyrst vil eg á þig kalla, sprund,eg kennunst glæpa minna, dregur nú fram að dauðastund, dvel þú ei hjálpir að vinna, láttu mig njóta lausnara míns, lifanda Guðs og sonarins þíns, svo miskunn mætta eg finna.
3. Frá kvölunum réð mig kaupa dýrtkóngur sólar stétta, en eg hefi ljótum löstum stýrt langt af veginum rétta, bjarta Máríu eg biðja vil, blóminn meyjanna komi nú til svo syndum mætta eg létta.
4. Fyrir þá kveðju er Krists var mær,kvödd af Gabriel hreinum, móðir engla, *skjöldungs skær, þú skil mig í burt frá meinum, með þér hófst upp milding dýrst, Máría, þínum er lofsöng lýst og líkust drottni einum.
5. Fyrir þá gleði er gafst þér frúí getnaði heilags anda, blessuð Máríá, bjarg mér nú í burt úr valdi fjanda, svo að eg komist við Krist í sætt kanntu fullvel, fljóðið mætt, að fylgja í miklum vanda.
6. Fyrir þá gleði er fékkstu þáþú fæddir græðarann sanna, þú drag mig afli djöflum frá, dýrstur gimsteinn svanna, þú vart ein af drottni dæmd drósa makligust, heiðri sæmd, þér skrýddist skapari manna.
7. Fyrir það hold er hafðir þúhreint fyrir brjósti þínu leið mig í burtu frá löstum, frú, og líkna svo ráði mínu, svo fái ei á mér fjandinn vald fyrir mitt sárligt syndagjald, svo forðast mætta eg pínu.
8. Fyrir uppstigning stjörnuvalds,styrktu, Máría, lýði og svo fyrir vísa virðing halds, að vér megnum njóta prýði, þann bið eg, hilmir, að hjálpi mér, sem, helgust mær, var fæddur af þér og fjandinn forðum flýði.
9. Fyrir þann dreyra, drottins frú,er dundi af sonar þíns síðu, sólarhallar svanninn nú, synd léttu mér og kvíðu, því vil eg sækja þér að traust að þú hefur öngvan látið laust með líknsemi þinni og blíðu.
10. Fyrir sáran dauða þann sonur þinn fékk,svanninn stjörnu láða, sólarkóngur á krossi hékk, kristið fólk vill náða, til við Máríu tel eg slíkt, treysti eg meyjar miskunn ríkt í móti öllum voða.
11. Fyrir þann, móðir er mylkti brjóst,Máría, þín en hreina, veittu mér, drottins vífið ljóst, vernd og lækning meina svo eigi fái mín syndug sál í Satans eldi verðug bál, þar er veslugar andir kveinar.
12. Fyrir alla krafta og kristin verkkom þú oss, Máría, úr nauðum og þín en hægri höndin sterk hjálpi oss lífs og dauðum, lausnarans móðir, leyfi vort böl og leiði oss öll úr krankri kvöl, frá meina myrkrum snauðum.
13. Það má kaupið kalla verstað koma sér svo til nauða, forðast Krist en flýta sér mest í fjandans gildru snauða, þar er á öngu vildara völ en vein og grátur og grimmlig kvöl og grenjan eilífs dauða.
14. Vér snúum oss heldur á hægra veg,til himnaríkis vér leitum þar sem dýrðin drottinleg dæmist helgum sveitum, englasöngur, sæla og prís, sæmd og heiður er hverjum vís, aldri þessu vér neitum.
15. Röðull skínandi, ræsis sprund,rétt vil eg á þig kalla, láttu mér hverfa úr ljóðagrund lasta hugsan alla, meydóm hefir þú hreinum klæðst, himnakónginn hingað fætt, hjálpina vora alla.
16. Fjörnes-stjarnan, fljótt þá eg dey,fá þú mér náðir og yndi, friðarins bið eg þig, Máría mey, svo að mínum pínum *hryndi, svanni banni á sólarveg svo eigi í syndum kveljunst eg en önd mín náðir fyndi. Athugagreinar
1.3 hiape] > hjalpe AM 1032 4to.
4.3 ok] á undan ’skjöldungs’ leiðrétt og fellt niður. 16.4 hrindi] > hryndi leiðrétt vegna ríms. Sjá JH. |
