Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Fyrsta kviðan úr VítisljóðunumFyrsta ljóðlína:Við hálfnað skeiðið einn og engum nærri
Höfundur:Dante Alighieri
Þýðandi:Guðmundur Böðvarsson*
Viðm.ártal:≈ 0
Skýringar
Við hálfnað skeiðið (Sjá 90. sálm Davíðs: Ævidagar vorir eru sjötíu ár, o.s. frv.) Áætlað er að Dante byrji á verkinu vorið 1300 og er þá 35 ára.
Með skóginum á hann ekki aðeins við að hann hafi hvarflað frá hinum rétta vegi þegar eftir dauða Beatrice, heldur dregur hér upp tvöfalda líkingu, sem bæði á við „villunótt mannkyns um veglausa jörð“ og ekki síður við stjórnmálaerjur samtíðarinnar, sem hann var sjálfur við riðinn og harðlega flæktur MEIRA ↲ Fyrsta kviðan úr Vítisljóðunum
(Skógurinn) 1. Við hálfnað skeiðið einn og engum nærri ég áttavilltur stóð í myrkum viði, þeim stíg, er skyldi ég fara, órafjarri. 2. Ó, það að lýsa þessu dimma sviði,hvar þöglir stofnar naktar greinar teygja, rænir mig ennþá ró og sálarfriði, — 3. mér væri tæpast þyngri þraut að deyja;— þó var hið góða nær en vænta mætti, því hlýt ég frá því öllu í söng að segja. 4. Ei veit ég enn með hverjum dularhættiég hingað kominn var, í þungum dvala, svo ekki lengur réttrar götu gætti. 5. En sem ég steig úr djúpum skógardalaog dauðageigs í hjarta mínu kenndi, þá sá ég fjallið, faðmað morgunsvala 6. og birtu þeirri, er sólin ein oss sendir,sú sól, er jafnan braut til lífsins greiddi og villtum manni á veginn rétta bendir. 7. Sú sýn að nokkru angist þeirri eyddi,sem um mitt hjarta nóttin hafði vafið, sú nótt, sem mig í villu og vanda leiddi. 8. Sem sá, er skip sitt á í öldum grafiðog einn að landi komst, til baka lítur og döprum augum horfir yfir hafið, 9. svo leit ég yfir skóginn, þar sem þrýturvort þrek, af eigin dáðum, leið að brjóta í myrkri og neyð, — og margur farast hlýtur. 10. Nú fannst mér samt ég nýrra krafta njótaog nálgast tók ég fjallsins undirhlíðar, við endurheimta orku þreyttra fóta. 11. En einmitt þar sem heilsa hæðir víðar,þar hóf sig deplótt pardursdýr úr leyni, með léttleik meiri en sá ég fyrr né síðar, 12. og leið mér varði. Ég hinn svifaseini,sá mér ei annað fært í miklum vanda, en hörfa undan líkt og lostinn steini. 13. En sólin reis — og hlýtt til hafs og landahún horfði í fylgd með sínum stjörnuverði, er skipað var við hennar hlið að standa 14. þann tíð, er drottinn heim og geima gerði, —því gladdi ég minn hug í þessum voða og óttans tár af augum mínum þerrði: 15. Sjá, þetta dýr mun gjarnan gæfu boða,með glæsilit á sínum mjúka feldi, umleikið vorsins mildi og morgunroða. 16. En þá á ný ein svipleg sýn mig hrelldi:ég sé hvar grimmlegt ljón mér bannar veginn, augu þess brunnu af hungri og heiftareldi. 17. Enn sá ég fleira: að mér hinumeginúlfynja horuð, fýsnum mörkuð, læddist, — margur var lágt af hennar hrammi sleginn. 18. Nú varð mér þungt um spor, minn hugur hræddist:ó, hvenær næ ég fjallsins björtu tindum? án styrks og vonarvana brjóstið mæddist. 19. Sem sá, er dró sér fé í fýsn og syndum,en finnur tapast allt, er honum græddist, og fyllir hugann sorg og myrkum myndum, 20. svo barst ég undan eins og strá í vindum,óargadýrum hrakinn, til þess staðar, er þögull hnípir, sviptur sólarlindum. 21. En sem mitt enni óttans sveiti baðarog angist þung minn fót á göngu tefur, ég sé hvar maður fer og ferðum hraðar. 22. Ég æpti: Veit mér líkn, ef líf þú gefur,hvort liðinn eða mennskur ert! Hann svarar, rödd þess er langa-lengi þagað hefur: 23. Mig dáðu og hylltu forðum fólks míns skarar,mín fræga ætt frá Lombardí sig taldi, við Mantúu er upphaf (minnar) ævifarar. 24. Þann tíð var Sesars tími á undanhaldi,við tignan falskra guða bjó ég lengi, í Róm, í Ágústusar vern og valdi. 25. Ég var það skáld, er orti á orðsins strengiAnkises syni lof, er heim hann sneri, þá Trója féll og rúðist gæfu og gengi. 26. En hver ert þú, er flýrð sem fældur hériað fylgsnum harms og dauða, en vogar eigi til fjallsins, þar sem gleðin eilíf greri?“ 27. Þá ert þú Virgill, orðsins ódauðlegiástmögur fyrr og síð, ég mælti í hljóði, að handan kominn langt um leynda vegi. 28. Þú, sem af öðrum barst í list og ljóði,ó, leys mig, bróðir, vegna stefja minna og vegna þess hve ann ég þínum óði. 29. Þú, sem með tign og töfrum strengja þinnaþann tón mér gafst, sem fólk mitt ann og dáir, meistari, lát mig hjá þér frelsun finna; 30. vík óvætt hinni soltnu, er þungt mig þjáirog þrengir minni sál með óttans kvölum, frá brautu þeim, er hjartað heitast þráir. 31. „Ef burt þú vilt úr skógardjúpsins dölum,“hinn dauði kvað, „þá vel þér aðrar leiðir en þessar, upp að fjallsins sólarsölum. 32. Ylgurin, sem þinn fót á flótta neyðir,ferðir um land sitt bannar, veginn girðir, og þann sem vogar, hremmir hún og deyðir. 33. Illvilji hennar engi takmörk virðir,ómettanleg hún sérhvert lögmál brýtur, og græðgin vex því meira sem hún myrðir; 34. með grimmum dýrum girndar sinnar nýturog girndin vex, – uns fjarrir tímar senda þann veiðihund, sem varginn sundurslítur. 35. Og hann skal ríkja í löndum fornra fjendafrá Feltró og til Feltró, sigurvirkur, réttlæti trúr og dyggur utan enda; 36. hans fæða er hvorki gull né mold og myrkur,en mildi, afl og viska, — og hann skal boða, í hinum sanna guði stór og styrkur, 37. ítölsku landi hinn unga morgunroða,sem Evríalus, Kamillu og bæði Túrnus og Nísus bar í banans voða. 38. Ylgina skal hann hrekja í helgri bræðiHelvítis til hvar fyrr hún átti heima, er öfund vakti hið illa drekasæði. 39. Nú skal ég þig um ógna- og undrageimaeilífðarinnar styðja hendi minni, margt það að sjá, er munt þú aldrei gleyma. 40. Angist og kvöl mun ægja sálu þinnihvar andar Vítis hrópa í neyð og kvíða og dauðann biðja ásjár öðru sinni. 41. Þú munt og sálir sjá, er glaðar líðaí sektareldsins greip, en vona og trúa að þeirra muni hin fagra frelsun bíða. — 42. Loks munt þú sjá hvar sáluhólpnir búaí sælu og náð, — þá skal þig annar leiða verðugri mér, en eg mun aftur snúa.“ 43. Því inn í himinsali sólarheiðahinn sanni herra, er ríkja um eilífð hlýtur, mér, brotamanni, vill ei götu greiða. 44. hans tignarsæti er hvar sem helst þú lítur,jafnt hér sem þar hinn óumbreytanlegi; — ó, sæll er sá er drottins náðar nýtur.“ 45. Í nafni hans, sem önd þín þekkti eigi,ég innti þá, til hjálpar þig ég særi í hættum þeim, sem verða á mínum vegi. 46. Stíg með mér yfir lífsins landamæriog leið um dauðans ríki veikan bróður, að hinu gullna hliði, vinur kæri. Hann hóf sinn langa gang. Ég fylgdi hljóður. |
