SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Sígaunaljóð 13Dauður af ást
SÍGAUNALJÓÐ
Bálkur:Sígaunaljóð
Fyrsta ljóðlína:Hvað svo ljómar langt í fjarska,
Höfundur:Lorca, Federico García
Þýðandi:Kristján Eiríksson
bls.50–51
Viðm.ártal:≈ 1975–2000
Tímasetning:1928
Skýringar
Ljóðið þýddi Kristján Eiríksson eftir esperantoþýðingu Fernandos de Diego (Cigana Romancaro). Loftur Melberg Sigurjónsson bar síðan þýðinguna saman við spánska frumtextann í Romancero Gitano og hafði einnig hliðsjón af esperantotextanum. Benti hann á ýmislegt sem betur mátti fara, auk þess sem hann lagði drög að skýringum við einstök kvæði og þýddi tilvitnanir úr spönsku. Skýringarnar sömdu Kristján og Loftur síðan í félagi.
Þýðing þessa ljóðs birtist fyrst í 22. hefti La Tradukisto, 12. mars 1996. Til Margarita Manso 1 Hvað svo ljómar langt í fjarska, ljós frá háum svalagöngum? — Ellefu nú klingir klukkan, kæri son, drag loku að hurðum. 5 Langt í burtu ljósker fjögur lít ég þó að ekki vilji. — Því að kannski fægir fólk þar fína potta gerða af kopar. * * * Geirlaukur af silfri sindrar, 10 sigð af hvössum þverrimána sínu bleika síða hári sveipar fölva húsaturna. Rennur nótt um rökkurstigu, rjálar létt við svalaglugga. 15 Hundar sem ei hana þekkja hana elta þúsund saman; leggur ilm af ambri og víni út um dyr hjá svalagöngum. * * * Rakur blær í reyr og grasi, 20 raddir gamlar, lágvært hvískur, óma gegnum brotinn boga, boga húms og miðrar nætur. Blunda uxar, blunda rósir. Brenna ein hjá svalagöngum, 25 fjögur ljósin áfram æpa, æpa reiði Georgs helga. Daprar bera dalsins konur dreyra manns í ungum lendum. Þeirra blóð er beiskt í æðum 30 blómi líkt sem friðsælt skrælnar. Angursamar aldnar konur út við fljótið kveina, gráta; óræð stund við fjallsins fætur full af hári kvenna og nöfnum. 35 Húsaþilin kölkuð kasta, kasta ljósum ferningsskugga. Sígaunar á lútur leika, leika þar og höfuðenglar. Móðir, þegar læt eg lífið, 40 láttu fregn þá mönnum berast. Sendu þá frá suðri í norður símskeyti í litum bláum. Ópin sjö og sjö þar benjar, sjö af tvennum draumsóleyjum 45 kljúfa matta mánageisla myrkvuðum í hússins sölum. Heyri óma, hvaðan veit ei, heitingar í sjávarniði. Hann er fullur höndum dauðra, 50 hann er fullur krónum blóma. Himinn skellir hurðum svo að hljóðnar garðsins runnakliður; æpa ljósin enn á meðan upp hjá háum svalagöngum Athugagreinar
1–8 Í samtalinu skiptist á dimmur og uggvekjandi tónn í spurningum sonarins og svörum móðurinnar sem eru einskorðuð við raunveruleikann sem við blasir.
5 Ljóskerin fjögur í draugalegri þögninni skírskota til jarðarfara og dauða og sama má segja um uxana og rósirnar í 23. línu sem einnig magna dauðageiginn í ljóðinu. 7–8 Lesandinn skynjar návist sígaunanna, sem síðar eiga eftir að leika á lútur með höfuðenglunum í himnesku baksviði í línum 37–38, um leið og getið er um málminn sem þeir eru að vinna. 9–12 Hinir bleiku húsaturnar, sem fyrir koma í þessum línum, ásamt háum svalagöngum þar sem fólkið er að fægja kopar í upphafi ljóðsins, skapa skáldlegan heim, þar sem Granada ljómar með sígaunahæðinni Albaicín og arabísku hæðinni Alhambra hvora sínu megin við ána Darro. Jafnframt eru glampi tunglsigðarinnar og hinn síendurtekni bleiki litur forboðar hörmulegs dauða. 37–38 Hér lætur skáldið renna saman dýrð upphimins og veraldlegs heims sígaunanna til þess að ná fram hinum goðsagnakennda raunveruleika. 43–46 Auk þess að hafa bæði táknrænt og töfraþrungnið gildi minnir talan sjö á andalúsískar helgimyndir af sjö raunum Maríu meyjar. Til er fræg litateikning eftir Lorca sem heitir „Mær hinna sjö sverða.“ Hinar sjö raunir Maríu eru taldar: Spádómur Símeons (Lúkas 2.22–35), flóttinn til Egyptalands (Mattheus 2.13–15), Jesús týnist í helgidóminum í Jerúsalem (Lúkas 2.41–50), krossganga Jesú til Golgata, krossfesting Jesú (Jóhannes 19.17–39), dauði Jesú og síðan greftrun hans (Markús 15.42–47 og Jóhannes 19.38–42). 45 Hinir klofnu möttu mánageislar (opacas lunas) minna á kristöllun brotinna spegla sem er algengt tákn hjá Lorca, feigðarboði sem byggir á gamalli hjátrú. 47–50 Myndmálið, sem er allt að því súrrealistískt, skírskotar til hinnar vonlausu ástar sem sýnist leiða til dauðans. |