Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
MilskaFyrsta ljóðlína:Faðir vor Kristur og friður enn hæsti
Höfundur:Höfundur ókunnur
bls.38–58
Viðm.ártal:≈ 1525
Tímasetning:Fyrri hluti 16. Aldar
Flokkur:Helgikvæði
1. Faðir vor Kristur, friður enn hæsti,fyrir smíðandi allar tíðir, sonur fæðandist sæll af móður, samvinnandi helgum anda, almáttegur Guð, Jesús, drottinn, jafn og sannur í hverju nafni. Því reiknandi af þessum táknum þrennur og einn sem guðspjöll kenna.
2. Yfirvoldugur allrar mildi,Jesús Christus er skiptir listum, mæla gef þú mér *og skilja menntaval það kvæðum hentar, skýrðu mér í skilnings orði, skínandi Guð, miskunn þína, formuð gjörð svo að fagurlig hermist fram bjóðandi þinni móður.
3. Að veitandi englum sætum,yfir standandi spádóms anda, höfuðfeðranna himnesk prýði, hreinast lof svo mætta eg greina, postola stétt og píslarvottar, prýðin sjálf er himna skrýðir, játarar Guðs sem meyjar mætar munka þjóð og allir góðir.
4. Heyr veitandi lítilætislifandi blóm og fullt af sóma, Andreas, mig svo að aldri vendi umsjá þín á ráði mínu, kenndu nú svo að eilíft yndi upp hverfandi tungu þessa, listug orðin lukt í brjósti líði út af vörum síðan.
5. Fagnaðar, heyr þú, full af tignum,frúin geislandi, heilags anda, mektarfull, á mína diktan, Máría sæt er allt gott bætir; ætti þér fyrir elsku rétta, inniliga sem hjartað kynni, æ syngjandi allar tungur óþrotnanda lof með drottni.
6. Höfuðmeistarinn, herra Christi,heiminn skóp sem jörð og geima skínandi með orði einu; allt var sett er hann mælti þetta. Engill tók sá að út lét springa öfundarpín úr brjósti sínu, fallinn í hina fyrstu villu, fjandi varð af björtum anda.
7. Sökk hann þá með sínum flokkisvo krjúpandi að neðsta djúpi, *fengu þeir með eymd og angri eld og pín fyrir lifanda veldi. Þar er margkyndug móðir fjanda, meistari þess er glæpinn reisti, sinn aldavin svíkur og brennir, sár og móð, í logandi glóðum.
8. Faðir himnanna, fegurð og prýði,fylldi allt það er verða skyldi, lönd og sjó með lofti og vindum, *leiði, stjörnur, dali og heiðar, vörðinn dýr sem ávöxt jarðar, eld og grund sem dæg og stundir, hvað greinandi hér frá öðru, hann smíðaði manninn síðast.
9. Græðari með gæsku ráðigjörði hann hold af vatni og moldu, föður vorn Adam, af fjórum stjörnum hann fékk sitt nafn og hélt því jafnan, sofandi manns af síðu Evam sammyndandi honum til yndis; drottinn þeim er virðing veitti vegur kallast það um heiminn allan.
10. Allsvaldandi eina skyldualld bauð þeim kóngur að halda að bíta eigi blómið sæta *báði þau mega lifa í náðum. Fjandinn svartur fegurð og yndi fletti þau með sínum prettum, gefandi ráð að brutu þau bæði boðorðið rétt er Guð vor setti.
11. Laust vinnandi faðirinn fyrsti,flæmdur út af lifandi sæmdum, drottinn rak þau bæði í *brottu bersyndug frá þessu yndi, hafandi svo með hryggu lífi heim spen[n]andi byggðan þen[n]an, greindist fólk en gjörðust syndir, gripu þá fjandur dauðar andir.
12. Fylldist heims á fimmta aldrifremdarbrögð er spámenn sögðu, sætur Guð nam sjálfur að líta sára nauð og píslir várar. Jórsala land var allar stundir elskað mest af dýrðum flestum, birtist þar fyrir bragna hjörtum burður Guðs er táknin urðu.
13. Upprennandi ein meðal kvennaí þvílíku sæmdarríki meyjan sæt er Máría heitir mjúk og fróð í dæmum góðum. Áður var hún fyrir allar tíðir æ samsmíðuð Kristi blíðum *hitt og reist í hjarta drottins hús frygðanda lífsins *dyggða.
14. Máttuliga var meybarn þetta,mjög skiljandi drottins vilja, sælli miklu en *aðrar allar uppvaxandi frúr í landi. Höfuðenglanna ljósu lífi líkti hún sig því að drottinn ríkti inniliga í hjarta hennar hún persónar Guð með þessu.
15. Síðan var með sæmdarráðisæt Máría, fjórtán ára, frúin innilig, föstnuð manni, fögur vildi svo drottins mildi, aflátandi jungfrú sætust öngva tíð með fegurð og blíðu heilög orð að hugsa og mæla, hjartað skein með geisla bjartan.
16. Yfirpersónan allra greina,eigi þver[r]andi faðir né herra, samvinnandi sonur og andi, svo kennandi skilning þrennan, sendi einn í engils anda engil þann er guðdóm sannar, hann fljúgandi í heiminn þenna, hreinn og skær, til meyjar einnar.
17. Skínandi var brúður á bænumbænar máls í húsi vænu, væna mey fann engill eina einum drottni maklig hreinum, hreinum tók í máli mjúku mjúkum vörum upp að ljúka, ljúkandi með réttu ríki ríka jungfrú kveðju slíkri.
18. Heilsandi með heiður og yndihreina frú með versi einu, hefur þá fram eð æðsta áve engill gladdur er Máríu kvaddi: Full *miskunnar fegurðin allra, friðar sannindi Guðs og manna, máttugur er nú dýrðar drottinn, drottning mín, fyrir brjósti þínu.
19. Fæða skaltu, mektug móðir,mey voldugust, af þínu holdi Jesúm þann sem einn mun leysa allan heim og drottinn kallast. Bjart hreinlífið, blessuð vertu, bland miskunnar heilags anda, innilig meðal allra kvenna, ávöxt þinn hefur Guðsson frjóvað.
20. Meginblíðunnar máli trúðiMáría hæst og undrast næsta svo fáheyrðar drottins dýrðir dýrðarliga sem kveðjan skýrði. Hún fretti þá hve meyjan mætti mjúkræðandi bnið fæða með ósköddum öllum heiðri, jungfrúrdóm og lífsins blóma.
21. Sannur engillinn svaraði henni:Sæti ertu Krists ens mæta, andi Guðs mun yfir þig sendast um skyggjandi <þína> hyggju, blítt elskandi boðorðið drottins, bæði skaltu, Máría, fæða mann og Guð sem engin önnur yfir skrýðandi meydóms prýði.
22. Upp *rísandi líf með ljósi,ljóst og skært, fyrir Máríu brjósti, brjóst helganda kærum Kristi Kristur unni með guðdóms listum, list *vinandi einum unni unnasta guðs lifandi brunna, brunnur *lífs í hjarta hennar henni skipaði fögnuð þenna.
23. Heimurinn allur af fögnuð fyllist,fagnaður varð meðal himins og jðar, heims nátúran mikil í mætti *máttinn *lét sem verða átti því að guðdómurinn hér í heimi heims prýðinnar líkama skrýðist, þar sýnandi þrennur í einu þrennan kraft fyrir brjósti hennar.
24. Höfuðdrottningin hvorki máttihugsa, fríð, né mæla síðan, *Máría, neitt það í móti væri mínum Guði í hjarta sínu. Fagrir þóttu af frúinnar augum fram *tinandi geislar skína meðan ástúðlig bar fyrir brjósti brúður himnanna guðsson prúðan.
25. Aldri fann og enginn kunni,jungfrú mín, um dýrðir þínar nú skiljandi neitt eða mæla *næri því sem makligt væri. Þú ert, Máría, himnum *hæri hæst sitjanda föður hið næsta, Guðs elskulig mær og móðir, miskunn þín má aldri dvína.
26. Frúinnar ráð með fegurð og prýðifram líðandi tíma blíðan, níu mánuði næri að greina nýr fagnaður á jörðu magnast. Jósep kom með jungfrú vísa eina stund þá fylgja mundi mörgum lýð til Bedleem borgar, borg jarðríkis tapaði sorgum.
27. Jósep tók í hirðslu húsihvíldarstað með brúði milda, ljós miskunnin lifanda Jesú lýsti þá yfir jungfrú dýrsta því að prýðinnar mjúklát móðir miðja nótt að forsjá drottins, sóttalaust með sætum hætti, svein fæðandi meyjan hreinust.
28. Svo er líðandi sveinn af meyjusyndalaust sem hugsan myndi bráðast út af brjósti leiðast blíðu ör *að luktum vörum eða gler smíðað gegnum stæði geisli bjartur að einskis hjarta, greina kann það er Guð má vinna, Guðsson skær er öllum hæri.
29. Víf elskuligt vafði reifumvafðan svein er fæddan hafði með óbrugðnum meydóms heiðri meyjan kær af holdi skæru. Hugur greinandi hver má segja hennar gleði er leit hún þenna mann og Guð hjá móður sinni, mey faðmandi helgan anda.
30. Ætti þig með elsku réttriallur heimurinn fyrst að kalla, hreinust frú, til hverra bæna himeríkis af dýrðum slíkum. Þú ert, Máría, himnum hæri hæst sitjanda föður hið næsta, Guðs elskulig mær og móðir, miskunn þín má aldri dvína.
31. *Ílíf tákn með yndi og sæluurðu þegar í drottins burði: Hunang fljótandi, himnar sætir, helltust fram yfir jarðar belti. Guðs englanna flokkar fríðir fóru þar sem hirðar vóru syngjandi með listum lengi, lof kennandi drottni þrennum.
32. Síðan eftir sætu jóðisveit hirðanna fór að leita. Fríðan svein, er fæddi móðir, fundu þeir og reifum bundinn. Átta dag með ástar hætti endi Guð, sá er lögmál kennd, fornan setning skurðar skírnar skyldugliga því að miskunn fylldist.
33. Kenndust austur á Kaldealandikóngar þeir er höfðu meiri fræði numið en flestir aðrir færir menn með spekt og æru. Þeir lítandi skína skæra skærri stjörnu, jörðu nærri, hennar ljós en himintungl önnur, *hefur þann vott að fæddur er drottinn.
34. Þrír höfðingjar þessir fóruþrettánda dag til Bedleem *nándar. Finna þeir í feskum ranni fríðan svein og jungfrú blíða, Guði unandi gjafirnar þrenar, gullið rautt með ástúð fulla, reykelsi sem mirru mjúka, mátt himneskan ofrið *váttar.
35. Yndi Guðs, um allar stundiraugu vor í tára laugu ætti þér með fögnuð færa, frúin kærasta, lofsöng skæran. Þú ert, Máría, himnum hæri hæst sitjanda föður hið næsta, guðs elskulig mær og móðir, miskunn þín má aldri dvína.
36. Flutti eftir *fertög náttafljóð og svein í kirkju góða, Símeon tók með höndum hreinum háleitt jóð af skærri móður, hann segjandi að henni myndi hugkvæm pín að barni sínu meiri þykja en meyjan væri megnu sverði lögð í gegnum.
37. Þá fylgjandi full með yndifrú Máría drottni várum Egiptalands allra krafta ísitjandi tók að vitja yfir skínandi Jesú hreinum unni rétt sem hjartað kunni, æ haldandi meyjan mildust móðurliga í faðmi góðum.
38. Þrettánda dag allar ættirJón baptista drottni þjónar í Jórdanar vatni vænu virðuligan með kröftum skírði. Andi Guðs til sonarins sendist, sendur út af föðurins hendi, þrennan skilning sýndi sannan sönn einingin hér fyrir mönnum.
39. Síðan valdi drottinn dáðadáðhreinasta lærisveina. Tólf postolar sýndu sjálfir sjálfan Guð yfir veraldar álfur. Urðu þær er Jesús gjörði jarteignir fyrir mönnum bjartar. Eyddi hann mein en gumna græddi, græðari vor, og lífgar bæði.
40. Kurteis, láttu kvæðis hjarta,Krists unnasta, af þessum munni leiðast fram og listum smíðað lof greinanda drottni hreinum. Yfirguðmagnið öllum tignum einn ráðandi fegri og hreinni, mildur og skær um allar aldir, allsvaldandi drottinn haldinn.
41. Formeistarinn fornra lasta,fjandinn svartur er kvaldi andir, jafnan duldur en aldri skildi Jesús burð og kallar furðu, þá möglandi með sér stundum mikil tíðindi um sveininn fríða, drottinn er hann í mörgum mætti en maður vaxandi rétt sem aðrir.
42. Það undrunst eg enn, kvað fjandinn,einna mest að sú skal hreinni, móðir glödd er manninn fæddi, meyjan sönn en nokkur önnur. Aldri sá eg með hennar holdi holdligt mein til synda greina, heims náttúran hrapar í ótta, hræðunst eg þau mæðgin bæði.
43. Þá helland með villuþrælsligt eitur í gyðinga sveitir flýtti þjóð að fanga drottinn flærðar lystur er Júdas kyssti áður *lét hann postola prúða prúðan Krist og *snerist til júða. Sætan guð við silfri hvítu seldi hann á skírdagskveldi.
44. Grípandi þá gyðingar *hljópuGuðsson, sð og hans blessuð móðir, svo bjóðandi sig til dauða, sveina fann <í garði> einum. Settu þeir á sjálfan drottinn sínar hendur og tóku að pína þegar spottuðu, rægðu og reyttu, ráku í bönd og struku með vöndum.
45. inunst vær hvað oss hefur unniðJesús ríkur í pínu slíkri, meiðing tók og ðir Máríu barn fyrir heilsu *vára. Yfirguðmagnið öllum tignum einn ráðandi fegri og hreinni, mildur og skær um allar aldir, allsvaldandi drottinn haldinn.
46. u upp á son þin, drottinn,sæt Máría, dreginn um stræti, um hendur og fæ að hann var bundinn, hraktur og barður á líkam naktan, þyrni spenntu að *þínu *barni, þeir hæðandi færðu úr *klæðum, hýddu fast svo holdið blæddi hjálpara minn í pínu sinni.
47. Þessir festu þegar á krossinnþinn einkason píndan lengi, móðir sæt, *en frá honum flýði fylgdin prúð af grimmleik júða. Börðu þeir og broddum keyrðu í báðar ristur á lifanda Kristi, dreyrann gáfu úr sætum sárum sárar hendur að naglar skáru.
48. Uir stóð þá er Jesús píndistJón postoli valdur af kostum á lítand allar þrautir, angri spenntur á frjádag langa. Þá er grátandi móðir m<æ>ta, mey skínandi, leit hann sína, flóði sundur, af miskunn myndað, Máríu brjóst af harmi sárum.
49. Lifandi Guð, sem leit hann bæðilærisvein og móður kæra, mey felandi honum á hendi háleitliga með þessu mál: Kvinna, lít hér son þinn sannan, son lystugan gefinn af Kristi; þá segjandi sætum frænda: sínum: Tak hér móður þína.
50. Hold miskunnar, hverf þú aldri,herra minn, frá skepnu þinni fyrir mjúklæti meyjar ríkrar, Máríu grát og píning sára. Yfirguðmagnið öllum tignum einn ráðandi fegri og hreinni, mildur og skær um allar aldir, allsvaldandi drottinn haldinn.
51. Yfirdrottningin aldri mættiangur þitt úr brjósti ganga, viðurkennandi oss kristnum mönnum kæra dyggð ef hugsað væri. Þá er grátandi son þinn sætan sáttu þann er allt gott mátti, brjóstið skalf er broddar nistu blóðug sárin, drottins móðir.
52. Gleði veitandi meyju mætrimætur Guð fyrir helgan sæta, sætt hreinlífið *dýrðar drottins drottinn ól og kenndi ei sótta. Sótt harmandi jungfrú átti áttan son þann líta mátti, máttur himnanna ríkis rétti réttar hendur á krossins stéttir.
53. Þ sárari myndi og meirimeyjar nauð í sonarins dauða sem prýðanda ástar jóði unni hún betur en nokkur kunni. Inniligt fyrir augum hennar Jesús blóð um krossinn flóði. Bæði þoldi barn og móðir banvæn sár fyrir heilsu vára.
54. Dýrstur kvað sig drottinn þyrsta,drykkur var ei af góðri þykkju skenktur honum sem Skriftin *punktar, ýst má það gall og sýra. Samskínandi guðdóms greinum gaf fyrir oss á negldum krossi sína önd að sjálfu nóni sonur *deyjandi guðs og meyjar.
55. Fyrir virðandi drottins dýrðir,dýrust, gef þú mér að skýra, móð Krists og meyjan bæði, merk sæt af þínum verkum. Göfug Máría, gimsteinn vífa, guðliga skín í prýði þinni nálæg dýrð í nógri sælu, næst almáttkum drottni hæstum.
56. Græðara vors í dýrstum dauðadökktist sól en grét og snökti skepnan sjálf en jörðin opnast upp víkjandi dauðum líkum. *Hrærðist allt meðal himins og jarðar, heimurinn nær sem tapaður væri, yfirguðdómurinn heima útsendandi helgan anda.
57. Hræðiliga sem einn af júðum,enn pínandi líkam þenna, dauðum lagði hann drottni á síðu, dáðbrjótandi, hvössu *spjóti. Bæði flaut úr sári sætu sætast blóð og vatnið mæta, svo kennandi mörgum mönnum mann og Guð er píndur var þanninn.
58. Niður stígandi oss til yndisJesús mildur er pínast vildi. Allt helvítis bölvað belti braut hann niður með guðdóms skrauti. Fjandinn var þá flettur og bundinn fengi því er hélt hann lengi. Réttar leiddi Adams ættir allar Guð til sinnar hallar.
59. Máttugur reis af dauða drottinn,drottinligur, í páska óttu, samtengjandi sætu yndi sína önd með líkamsböndum. Á lítandi móður *mætri með hreinustum lærisveinum Kristur sté yfir himininn hæsta, hæst sitjanda föður hið næsta.
60. Mjúk og hrein fyrir miskunn þínameðkennandi leystu þennan, ástar meyjan Jesú Christi, auman þræl af fjandans vælum. Göfug Máría, gimsteinn vífa, guðliga skín í prýði þinni nálæg dýrð í nógri sælu, næst almáttkum drottni hæstum.
61. Yfirvoldugri jungfrú mildriJón postoli tók að þjóna meðan *brúðanna blómguð prýði blessuð lifði í heimi þessum. Áður einkason guðs, hinn góði, góður leiddi sína móður, fagur myndandi ástar anda andaliga til sjálfs síns handa.
62. Fjórir tigir og fimmtán árafrúin haldandi telst að aldri, æðra líf en áður og síðan engi gat né hafði fengið. Postolar Guðs með lifandi listum lík jörðuðu meyjar ríkrar. Öll fylkingin himna hallar henni tók á móti að renna.
63. Svo prýðandi sína móðursveinn eingetinn meyjar hreinnar hóf hann *upp yfir himin enn efra hold óflekkað, skapað af moldu. Skín hún nú með sigri sönnum syndalaus með fegurð og yndi, lofuð Máría, hverjum hæri, hreinust frú, nema Kristi einum.
64. Þessi hjálpar þjóðum vissum,þessi lofast í hverri messu, þessi sljóvar þrautir hvassar, þessi skipar með drottni sessum, þessa prýða þrefaldar hnossir þessa kvaddi engill versi, þessi grét hjá þrengdum *krossi, þessi kallast Máría blessuð.
65. Himeríkis hæsti blómi,*hjálp mér *við að eg mætta iðrast, móðir Krists, þá er mín *í dauða mæðist önd og píslir hræðist. Göfug Máría, gimsteinn vífa, guðliga skín í prýði þinni nálæg dýrð í nógri sælu, næst almáttkum drottni hæstum.
66. Koma mun enn og *dróttir dæmadrottinn minn í öðru sinni, sjálft guðmagnið sjáum vær tignað saman kallandi þjóðir allar. Lýðir bera þá lifendr og dauðir líkam fram og anda slíkan sem frómir höfðu hér í heimi hróðugir menn sem illir og góðir.
67. Borið mun fram með blóðgum sárumblóðugt merki, krossinn góði, *hryggligt spjót og hvassir naglar, hér merkjandi pínu sterka. Gjalda munu vær skyn fyrir skyldu, skjótt heimtandi krefur oss drottinn dauða síns og píslar prýði, peninga kall sem veislur allar.
68. Ekki skal þá auðurinn nokkuð,orðasnilld og *menntir gildar, leikara brögð og lögmáls krókar *leggjast niðr en skjálfa seggir. Þar birtandi hvers manns hjarta, hugsan finnst í rótum innstum, orðin mælt og greindar gjörðir, gott og illt fyrir augliti drottins.
69. Drottinn Guð með dómi *réttumdreifir þjóð og alla góða laðar hann upp með lifanda heiðri, líka sér, til himnaríkis. Annan veg skal illum mönnum einkar fast í burtu kasta, sendir niður í sjálfan fjandann svo pínandi að aldri dvínar.
70. Dyggðarlausir djöflar bregðadrótt pínandi glæpum sínum, eitra þeir og innan slíta annligt hold í píslir goldið. Hungrar, frýs og sprakra og springa sprengdar sálir niðr í bálið. Sárt er þeim að svið hjarta, syndagjald það slokknar aldri.
71. Hér í mót fá heiður og æruheiðursmenn er drottinn leiðir heim til sín með skærri skemmtan, skína þeir í kröftum sínum. Maðurinn hver skal unna öðrum, aldri líðr úr þeirra valdi heilög ást með sannri sælu, sætlig vist hjá lifanda Kristi.
72. Hræðast má *eg hinn dapra dauða,dróttinn minn, fyrir píslar ótta, brýt eg þér svo margt í móti, Máríu barn, í glæpum sárum. Öfundin sár er angrar lífið, eitrar það með pínu heitri, *dauð ágirni, dramb og reiði dáliga tekur að spilla sálu.
73. Hugrenningar hjartað sigrarhræðiliga með vondum ræðum, ljótust orð með lygi *og þrætum, lundin röng er hlífir öngu. Holdið gengur úr syndum sjaldan, sig flekkandi en bætir ekki. Öndin skelfur af glæpa grandi. Guð *minn ríkur, lina þú slíku.
74. Hvað er það eitt, enn hreini drottinn,huggan leystur, er eg má treysta nema miskunnin móður þinnar með skínanda vilja þínum? Það er mitt ráð að þig skal eg biðja, þrennur og einn, fyrir meydóm hennar, lifandi Guð, þú lát mig iðrast, líknar mætur, og syndir bæta.
75. Máría drottning, Kristi kærust,kenndu mér, þá lífið endist, fyrir andlátið, frú mín sæta, fallinn niður, á *drottinn kalla svo að iðrandi allar syndir játa eg þá með hryggðar gráti, brúðurin Guðs, og bergi eg síðan blessað hold er tést í messu.
76. Hræðist önd er dregur að dauðadökkva fjandur er til munu stökkva, upp vaktandi sárra sekta, súta spreng en vendin engi. Sé þú til, en sæta móðir, sálin mín að forðist bálið, endiligt það kvalirnar kynda, kyndiligt fyrir gjörvar syndir.
77. Hverju mun eg í syndum sárumsvara í gegn þá er drottinn fregnar sínu eftir sætu láni sjálfan mig en himnar skjálfa. Þagnar, grætur en óttast ógnir öndin sár í lastaböndum. Meyin innilig hjálptu henni hennar líkn svo að eigi brenni.
78. Jungfrú Máría, englum hæri,allur heimurinn til þín kallar. Lýðum veittu, mildust móðir, móðurást við son þinn góðan. Þá er þú biður fyrir öllum öðrum, ást veitandi skírðum sveitum, vífið, trúi eg fyrir víst, hið ljúfa, vili mig ekki frá sér skilja.
79. Sæt Máría sjálf má heitasönn leiðrétta kristnum mönnum. Nærri stattu nauðsyn vorri, nauðin kemur í sárum dauða. Fjandinn mun þá ýgja öndu æpandi fyrir sína glæpi, læring Guðs, nema lífs orð heyrist, *líknin *mín, af vörum þínum.
80. Þú ert sú ein er aldri týnist,eilíf vernd og móðir heilög, kær unnasta Krists og manna, kraftavegur er drottinn skapti. Þú ert leiðandi líf frá dauða líknarband ens helga anda, musteri Guðs og *maklig ástar, meyjan hrein fyrir allar greinir.
81. Þú ert innilig móðir mannamann og Guð er fæddir sannan. Sjálf þrenningin sat fyrir innan samskínandi brjósti þínu. Þú ert grundvölluð Guði til handa, guðdóms höllin skærri öllum, skært innsigli réttrar reglu, réttur elskhugi meydóms stéttar.
82. Þú ert elskandi meydóms *milsku,milskast vín fyrir dyggðir þínar, þínu skrýddist *holdi hreinu hrein miskunnin lifandi greina. Greinist út með valdi vænu væn röksemdin þinna bæna. Bænir heyrðu, Máría, mínar mína sál og leys úr pínu.
83. Dyggð hreinlífis Salamon sagðisína spekt um dýrðir þínar hver stígandi upp með æru innilig sem dagsbrún rynni, valin sem tungl og vænni sólu, verandi ljós sem gulllig rósa. *Réttum hjálp en illum ættum óttanlig sem fylking dróttar.
84. Máría drottning styður og stýrir,stýrandi með Kristi dýrum. Máría drottning hvern mann heyrir, heyrandi með líknareyrum. Máría drottning lýðinn lærir læring guðs með spekt og æru. Máría drottning skín, hin skæra, skærust frú með drottni kærum.
85. Áve Máría æðstu lífiyfir *haldandi meydóms valdi, áve Máría, einföld dúfa, áve tóktu *guðdóm *frjávan. Áve Máría, jungfrú ljúfust, ósködd mær þótt sveininn bæri. Áve Máría, yndi vífa, æ ríkjandi, drottni líkust.
86. Fögnuð léstu, frú mín signuð,fagnað tóktu af drottins magni. Fagna þú er fæddir tignað fagnaðar lífið allra bragna. Fagna þú af föðurins megni, fagnað ber þú Guðs og *agni. Fagna þú er fagurligt eignast fagnaðar lof svo að aldri þagnar.
87. Hvað hefur eg, hin milda *móðir,mæla neitt af þeirri sælu er sætastur son þinn veitir sjálfri þér yfir allar álfur þar er englarnir sjálfir syngja syngjanda lof allra handa, einkanlega svo að aldri minnkar, einart þér með drottni hreinum.
88. Hví þorða eg *himins og jarðar,hræðilegur, að dikta kvæði, lofuð Máría, kóngi kærust, klerklaus maðr, af þínum verkum. Meyjan ástúðlig, mun eg því treysta með sætustu lítilæti, þolandi hjálp, að þú munir vilja þessa drápu eignast blessuð.
89. Eg er *biðjandi hina er hlýða,hlýðandi fyrir Máríu prýði, vitra menn, að bragsmíð bætið, bætandi fyrir lítilæti. Orðin ljós í skilning *skýrðag skírðri mey til lofs og dýrðar. Mætust, vil *eg að Milska *heiti, mærðar smíð, sú drottni *færðag.
90. Heyrðu nú með elsku orði,orð drýgjandi í brjósti nýju, nýja diktan Máríu meyjar, *meyjar sonurinn vildi deyja. Deyjandi *til ílífs yndis, yndi leið þú menn frá syndum, syndalaust það án er enda, endann fel eg svo Guði á hendi. Athugagreinar
Lesbrigði:
2.3 ;ok; 721, 622; ;at; 713. 7.3 feingu 721, 622; ;fiengu; 713. 8.4 ;leide; 721. ;leider; 713; ;leidaR; 622. 10.4 ;badi; svo í 713 en ;bædi; í 721. 11.3 ;burtu; í öllum hdr. JS hefur leiðrétt í ;bruttu;. 13.7 ;hitt; 622; ;hirt; 713; hátt 721. 13.8 ;dygda; 622, 721; ;dyga; 713. 14.3 ;adrar allar; 721; ;allar adrar; 713, 622. 18.5 ;myskunnar; 622; ;myskunnenn; 713; miskunnaren 721. 22.1 ;risandi; 721; ;renande; 713; ;Reisandi; 622. 22.5 ;uinande; 721; ;uinnada; 713; ;vnnandi; 622. 22.7 ;liifs; 721, 622; ;guds; 713. 23.4 ;mattinn; 622; ;matturenn; 713, 721. ;liet; 721, 622; ;likt; 713. 24.3 ;Maria; 721, 622; ;mærin; 713. 24.6 Líklega á frekar að rita ;tinandi; fremur en ;tínandi; þótt hið síðarnefnda myndi alrím eins og höfundur heldur sig nær alltaf við í jöfnu braglínunum. 28.4 ;at´ 721 (sbr. einnig Máríu saga 28.15 og 367.21); ;af; 713, 622. 31.1 ;Ilif; 721 og 713 (ógreinilegt); ;Eilift; 622. 33.8 ;hefur; 721; ;hefer; 622; ;hun hefur; 713. 34.2 *;nándar; er leiðrétt úr ;nander; í handr. 713. 34.3 ;Finna; 721, 622; ;fundu; 713. 34.8 ;váttar; ritað svo vegna rímsins en í 713 skrifað með ó tákni. 36.1. ;fertög; svo í 713. 43.5 ;liet; 622; ;leit; 713. 43.6 ;snerist; 622; ;snyrizt; 713. 46.5 ;þinu barne; 622; ;son þins enne 713. 46.6 ;klædum; 622; ;klædi; 713. 47.3 ;enn; 622; ;ei; 713. 52.3 ;dyrdar; 622; ;moder; 713. 54.3 ;puncktar; 622; ;þeinker; 713. 54.8 ;deyandi; 622; ;deydandi; 713. 56.5 ;hrærdizt; leiðrétt úr ;hræddizt; í 713 vegna ríms. 57.3 ;spiote; < ;siote; 713. 59.5 ;mætrj; 622; ;mæta; 713. 61.3 ;brudanna; 721; ;brvdennar; 713. 63.3 ;vpp; 721, 622; ;hana; 713. 64.7 Á þessu orði endar uppskrift Milsku í AM 713 4to og er AM 721 4to hér eftir lagt til grundvallar. 65.2 ;hialp; 622; ;hiap; 721. ;vid at; 622; ;vidur; 721. 65.3 ;j dauda; 622; davde; 721. 66.1 ;drotter; 622; ;drottenn; 721. 67.3 ;hryggligt; < ;hryggleg; 721; ;hardligt; 622. 68.2 ;menntir; < ;metir; 721. 68.4 ;leggiazt; 622; ;leggizt; 721. 69.1 ;Riettum; 622; ;rietti 721. 72.1 ;eg; 622, vantar í 721. 72.7 ;daud agirne; 622; ;dauda girne; 721. 73.3 ;og; 622, vantar í 721. 73.8 ;minn; 622, vantar í 721. 75.4 ;drottinn; 622; ;drottir; 721. 79.8 ;licknin min; 622; ;likan minn; 721. 80.7 ;maklig; 622; ;mivkleik; 721. 82.1 ;milsku; 622; myklv; 721. 82.3 ;hollde hreinu; < ;hreino hollde; 721. 83.7 ;Riettum; 622; ;mætum; 721. 85.2 ;halldandi; 622; ;halldanda; 721. 85.4 ;guddom friafan; 721; ;meydom friofgann; 622. 86.6 ;agni; 622 (ef. af agnus); ;magni; 721. 87.1 ;moder; 622; ;at mæla; 721. 88.1 ;himins; < ;himis; 721; ;himis ok iardar; 721; ;hinn hæsti herra; 622. 89.1 ;bidiandi; 622; ;biandi; 721. 89.5 ;skýrðag; < ;skyrda eg; 721. 89.7 ;eg; 622, vantar í 721. ;heiti; 622; ;heita; 721. 89.8 ;færðag; < ;færda eg; 722; ;færda; 622. 90.5 ;meyiar; 622; ;meyrar; 721. 90.6 ;til ilifs yndes; 721; ;fyrer eilift yndi; 622. |
