Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Rímur af Ormari Fraðmarssyni 4Ormars rímur – fjórða ríma
RÍMUR AF ORMARI FRAÐMARSSYNI
Bálkur:Rímur af Ormari Fraðmarssyni
Fyrsta ljóðlína:Þar skal eð fjórða Fjölnis vín
Höfundur:Höfundur ókunnur
Viðm.ártal:≈ 1450
Flokkur:Rímur
Skýringar
Ormars rímur eru rímnaflokkur frá 15. öld eftir ókunnugt skáld. Í þeim er sagt frá kappanum Ormari Fraðmarssyni sem tekst á við risann Bjarkmar og föðurbræður hans, Gyrð og Atla. Með risavígunum hefnir Ormar föður síns og eignast að auki konungsdóttur og konungsríki. Efni Ormars rímna er einnig til í norrænum sagnadönsum og hafa menn getið þess til að allt megi þetta rekja til glataðrar fornaldarsögu.
Þrjú handrit hafa textagildi og virðast komin hvert sína leið frá sameiginlegu erkiriti. Elst er Kollsbók (Cod. Guelf. 42. 7. Aug. 4to), frá lokum MEIRA ↲ 1. Þar skal eð fjórða Fjölnis vínaf fræða byrgi renna, bragnar fara í brynjur sín *og bjarta geira spenna.
2. Fyrðar stigu á fagra eyframir og treysta megni, þar skal sterkan stála þey stofna’ í örva regni.
3. Hraustir báru höldar þáHandis vóðir sterkar, beggja gengu búðum frá, buðlungs þjóðir merkar.
4. Fraðmars arfi furðu var*fremstur sinna sveina, hvórki bar hann í hrotta skar hjálm né brynju neina.
5. Bert var undir buðlungs lífþá bragnar neyttu randa, þó vill fremstr í fleina dríf * frægi Ormar standa.
6. Ormar talar við ýta nú,allvel treystir hjarta, mér skal hlífa’ en hoska frú, hilmis mærin bjarta.
7. Þegar að bræður Birting *sjábáðir gjörðu’ að frétta, „hversu fekktu brandinn blá? Brögnum seg þú af létta.“
8. „Faðir minn sagði sannlegt frá,hverr segginn réð frá löndum, gaf hann mér síðan brandinn blá búinn með orma ströndum.
9. Engan frá eg þess iðrast mannsó ýtar mætti finna, þó *bragnar hafi nú berserk þann með brandi náð að vinna.
10. Unnu *þér *hann í hrotta þrá,höldar skulu þess gjalda, ellefu sóktu ýtar þá eyði grænna skjalda.
11. Siklingur gat sex og þrjásvæft með geirnum stinna, níðinglegt var næsta þá að niflung þeim að vinna.“
12. Þá var brynjað beggja lið,búið að auka hildi, hvórir tveggju horfa við þá herrinn berjast skyldi.
13. Hér varð *ekki’ á höggum bið,hörðu kastað grjóti, öðru megin var Ormars lið, *allvel snýst *á móti.
14. Fyrðar skjóta fleini þá,framir og treysta megni, heiðan mátti’ ei himininn sjá, fyrir *hvössu geira regni.
15. *Só stóð ógn af örva flaugað eyddust kempur snjallar, broddar fengu’ í blóði laug, biluðu hlífar allar.
16. Só frá eg geysta ganga framgilda hjörva runna, hvórir tveggju’ í hrotta glam hjálma sníða kunna.
17. Bræður láta brýndan geirbjarta hjálma sníða, Ormars fólki eyddu þeir ýtar um völlinn víða.
18. Ganga þeir í gegnum liðglaðir og hreysti reyna, frægum trúi’ eg ei frændum við fylking standa neina.
19. Ormar vegr í örva þráog eyðir kempum snjöllum, berr hinn ljósi lofðung sjá langt af görpum *öllum.
20. Mækir sá sem milding berr,má það fólkið lýja, hann beit eigi hjálma verr en hrísluleggi nýja.
21. Segginn hvern er sverðið snart,sá hlaut dauða’ að þiggja, því varð fólkið furðu mart fyrir fylki þeim að liggja.
22. Virðum gjörðist * varla fritt,vildi’ hann Fraðmars hefna, fram fyrir bræðra merkið mitt milding gjörir að stefna.
23. Buðlung lætur brynju skóðbjörtum hjálmum mæta, í miðjan legg tók manna blóð, má þess eigi þræta.
24. Milding klauf í málma þrámarga skjöldu græna, hlífði’ ei meira *brynjan blá bragna en silkið *væna.
25. Só frá eg gramsson ganga fram,gjörir hann öngu’ að hlífa, bræðra réð hann merkis mann í miðju sundr að skýfa.
26. Hitti’ hann Gyrð í geira *þrá,get eg að allvel vegni, Ormar reiddi brandinn blá, bystr af öllu megni.
27. Höggr hann ofan í hjálminn bláhals með geirnum fríða, búkinn niðr og brynju þá Birting réð að sníða.
28. Atli *hugðist Ormar þáæru’ og lífi svipta, *hyggur skjótt með geirnum blá honum í tvó nam skipta.
29. Listar maðr í lopt upp stökkljósum prýddur dáðum, geirinn niðr í sandinn sökk seggs að höndum báðum.
30. Ormar sér að Atli lýtreptir gyldu sverði, býsna högg á búkinn *þýtr, bíta trúi’ eg það verði.
31. Mækir kemr á miðjan hrygg,mjög trúi’ eg brynju lesti, Atla varð ei emman dygg, öll frá eg sundur bresti.
32. Birting þegar í blóði stendr,búknum sundur skipti, emman sneiðist öll í sundr, hann Atla lífi svipti.
33. *Þar lá eptir dólgrinn dauðr,drepinn af Ormars höndum, vísi dæmdist vald og auðr, víf með stórum löndum.
34. Ormar býður ýtum friðeptir bræðra dauða, só fekk fylkir frækið lið og fagra hringa rauða.
35. Só lét græða garpa fljótt,göfga menn og dýra, sem allur hefði einni drótt öðling átt að stýra.
36. Skjöldung þá *fyrir skipunum *ræðr,*skatnar allir hlýða, hann fekk nógar geima glæðr og gullaz lindi þýða.
37. Bragnar hirða brynju tröllí balinu gellur tómu, seggja dróttin sættist öll só var lyktað rómu.
38. Eptir *sterkan stála hreimer *stillir hafði fengið fagran sigr og flæðar eim fullvel hefir nú gengið.
39. Ormar gjörist með ýtum þeimekki lengi * bíða, gramsson vill í Gautland heim græðis hestum ríða.
40. Skurði hvergi’ á skipinu þrautaf skíru gulli brenndu, *logaði gervöll líra braut er lægis hestar *renndu.
41. Milding talar við mengið þá,„mér skulu allir fylgja, hirði ei þó hlaupi’ oss á Hlés en kalda bylgja.
42. Haldi’ oss engi hölda frá* hlunna dýrum hesti, seggir bið eg að seglin blá saman á jöðrum festi.“
43. Floti var þessi furðu breiðr,frúrnar ganga’ að líta, hafði’ hann aukið hundrað *skeiðr, hvergi seglin slíta.
44. Só gekk inn á siklings hafn,segl var upp við húna, stillir lítur strengja hrafn og *stafna gulli búna.
45. Öðling kenndi Ormars ferð,*ei var kyrrt með öllu, kóngrinn sjálfur klæddist gerð, kátr í sinni höllu.
46. Stillir ofan til strandar gengr,stolta kvaddi rekka, „hvað mun bati að bíða lengr brullup sitt að drekka?
47. Ormar hefir þú unnið þrauten mig leyst úr vanda, því skal svinnust seima laut sofna þér við anda.“
48. Lofðung sjálfur leiddi heimlistar mann til hallar, brúðir prýðast brenndum seim brátt og gleðjast allar.
49. *Ása gekk á Ormars fund,öll var sköpuð í snilli, kvaddi dýran döglings kund, dátt var þeira’ *á milli.
50. Frygðugt vífið frétti’ í staðfrægðar mann hinn snjalla, hversu hann lét hildi að heljar drengi falla.
51. Segir hann allt hið sanna frásætu þegar með blíða, hversu’ hann gjörði brandi blá bræður sundur sníða.
52. „Allvel hefir þú orð þín efnt,undir lézt þú svíða, föður þíns hefir þú fullvel hefnt, fregnast mun það víða.“
53. Ormar talar við *Ásu nú,ungur reynir skjalda, „bezt er okkr að binda trú og brullup okkart halda.“
54. Brúðrin tekr að *blíðkast nú,burt er móðrinn kaldi, „mun það eigi’“, er mælti frú, „mest á yðru valdi?
55. Aflað hefir þú unnar báls,eigi þarftu’ að harma, þér skal eg leggja’ um ljúfan háls ljósa mína arma.“
56. Vísir bauð til veizlu’ í staðvirðum innan landa, heilan mánuð höldum það hófið skyldi standa.
57. Hal þar öngan hryggan leit,höldar *silkið drógu, Ormar *gæddi ýta sveit *auð *og velli nógu.
58. Ormar ungi’ og *ágæt frúunnust þegar með blíða, seggjum *veitti Sefrings brú, só nam veizlan líða.
59. Fáir var honum að frækleik jafn,fekk hann gullið rauða, hann tók auð og öðlings nafn eptir kóngsins dauða.
60. Sonu gat hann við silkiey,Saxi’ og Fraðmar heita, allvel kunnu’ í örva *þey unda nöðrum beita.
61. Sverðið átti seima Týrsína æfi alla, buðlungs var *sá brandrinn dýr, birtast má það valla.
62. Siklings var só sverðið beitt,sönn eru á því minni, *milding hjó eigi meir en eitt högg til mannz að sinni.
63. Ekki getur hér óðrinn minnallra’ hans snilldar verka, Fraðmar eptir föðurinn sinn fekk þann brandinn sterka.
64. Fólkið má nú frægðum prýttfara að iðjum sínum, hér hafa ýtar öllum hlýtt Ormars rímum mínum.
65. Reystar hefi eg rímur fár,raunmjög eigi hagnar, því skal Durnis dreggin klár detta niður til þagnar. |
