Hárbarðsljóð | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Hárbarðsljóð

Fyrsta ljóðlína:Hverr er sá sveinn sveina
Bragarháttur:Fornyrðislag
Viðm.ártal:≈ 900–1275
Flokkur:Eddukvæði

Skýringar

Ekki er hægt að slá öðru fram með fullri vissu um aldur eddukvæða en að þau eru ekki yngri en frá u.þ.b. 1270. Þá er sennilegt að sköpun þeirra í munnlegri geymd hafi staðið lengi yfir. Þau fá hér viðmiðunarártalið 1000 til að auðvelda flokkun án þess að í því felist tilgáta um eiginlegan aldur.
Þórr fór ór Austrvegi ok kom at sundi einu. Öðrum megin sundsins var ferjukarlinn með skipit. Þórr kallaði:
1.
„Hverr er sá sveinn sveina,
er stendr fyr sundit handan?“

Ferjukarlinn kvað:
2.
„Hverr er sá karl karla,
er kallar of váginn?“

Þórr kvað:
3.
„Fer þú mik um sundit,
fæði ek þik á morgun;
meis hef ek á baki,
verðr-a matr in betri;
át ek í hvíld,
áðr ek heiman fór,
síldr ok hafra;
saðr em ek enn þess.“

Ferjukarlinn kvað:
4.
„Árligum verkum
hrósar þú, verðinum;
veizt-at-tu fyrir görla,
döpr eru þín heimkynni,
dauð, hygg ek, at þín móðir sé.“

Þórr kvað:
5.
„Þat segir þú nú,
er hverjum þykkir
mest at vita,
at mín móðir dauð sé.“

Ferjukarlinn kvað:
6.
„Þeygi er sem þú
þrjú bú góð eigir;
berbeinn þú stendr
ok hefr brautinga gervi,
þatki, at þú hafir brækr þínar.“

Þórr kvað:
7.
„Stýrðu hingat eikjunni,
ek mun þér stöðna kenna, -
eða hverr á skipit,
er þú heldr við landit?“

Ferjukarlinn kvað:
8.
„Hildolfr sá heitir,
er mik halda bað,
rekkr inn ráðsvinni,
er býr í Ráðseyjarsundi;
bað-at hann hlennimenn flytja
eða hrossaþjófa,
góða eina
ok þá, er ek görva kunna;
segðu til nafns þíns,
ef þú vill um sundit fara!“

Þórr kvað:
9.
„Segja mun ek til nafns míns,
þótt ek sekr séak,
ok til alls eðlis:
Ek em Óðins sonr,
Meila bróðir,
en Magna faðir,
þrúðvaldr goða,
við Þór knáttu hér dæma!
Hins vil ek nú spyrja,
hvat þú heitir.“

Ferjukarlinn kvað:
10.
„Hárbarðr ek heiti,
hylk um nafn sjaldan.“

Þórr kvað:
11.
„Hvat skaltu of nafn hylja,
nema þú sakar eigir?“
Hárbarðr kvað:
12.
„En þótt ek sakar eiga,
þá mun ek forða fjörvi mínu
fyr slíkum sem þú ert,
nema ek feigr sé.“

Þórr kvað:
13.
„Harm ljótan
mér þykkir í því
at vaða um váginn til þín
ok væta ögur minn;
skylda ek launa
kögursveini þínum
kanginyrði,
ef ek kæmumk yfir sundit.“

Hárbarðr kvað:
14.
„Hér mun ek standa
ok þín heðan bíða;
fannt-a þú mann in harðara
at Hrungni dauðan.“

Þórr kvað:
15.
„Hins viltu nú geta,
er vit Hrungnir deildum,
sá inn stórúðgi jötunn,
er ór steini var höfuðit á;
þó lét ek hann falla
ok fyrir hníga.
Hvat vanntu þá meðan, Hárbarðr?“

Hárbarðr kvað:
16.
„Var ek með Fjölvari
fimm vetr alla
í ey þeiri,
er Algræn heitir;
vega vér þar knáttum
ok val fella,
margs at freista,
mans at kosta.“

Þórr kvað:
17.
„Hversu snúnuðu yðr konur yðrar?“
Hárbarðr kvað:
18.
„Sparkar áttu vér konur,
ef oss at spökum yrði;
horskar áttu vér konur,
ef oss hollar væri;
þær ór sandi
síma undu,
ok ór dali djúpum
grund of grófu;
varð ek þeim einn öllum
efri at ráðum;
hvílda ek hjá þeim systrum sjau,
ok hafða ek geð þeira allt ok gaman.
Hvat vanntu þá meðan, Þórr?“

Þórr kvað:
19.
„Ek drap Þjaza,
inn þrúðmóðga jötun,
upp ek varp augum
Alvalda sonar
á þann inn heiða himin;
þau eru merki mest
minna verka,
þau er allir menn síðan of séa.
Hvat vanntu þá meðan, Hárbarðr?“

Hárbarðr kvað:
20.
„Miklar manvélar
ek hafða við myrkriður,
þá er ek vélta þær frá verum;
harðan jötun
ek hugða Hlébarð vera,
gaf hann mér gambantein,
en ek vélta hann ór viti.“

Þórr kvað:
21.
„Illum huga
launaðir þú þá góðar gjafar.“

Hárbarðr kvað:
22.
„Þat hefr eik,
er af annarri skefr,
of sik er hverr í slíku.
Hvat vanntu þá meðan Þórr?“

Þórr kvað:
23.
„Ek var austr
ok jötna barðak
brúðir bölvísar,
er til bjargs gengu;
mikil myndi ætt jötna,
ef allir lifði
vætr myndi manna
undir Miðgarði.
Hvat vanntu þá meðan, Hárbarðr?“

Hárbarðr kvað:
24.
„Var ek á Vallandi
ok vígum fylgdak,
atta ek jöfrum,
en aldri sættak;
Óðinn á jarla,
þá er í val falla,
en Þórr á þrælakyn.“

Þórr kvað:
25.
„Ójafnt skipta
er þú myndir með ásum liði,
ef þú ættir vilgi mikils vald.“

Hárbarðr kvað:
26.
„Þórr á afl ærit,
en ekki hjarta;
af hræðslu ok hugbleyði
þér var í hanzka troðit,
ok þóttisk-a þú þá Þórr vera;
hvárki þú þá þorðir
fyr hræðslu þinni
hnjósa né físa,
svá at Fjalarr heyrði.“

Þórr kvað:
27.
„Hárbarðr inn ragi,
ek mynda þik í hel drepa,
ef ek mætta seilask um sund.“

Hárbarðr kvað:
28.
„Hvat skyldir um sund seilask,
er sakir ro alls engar?
Hvat vanntu þá, Þórr?“

Þórr kvað:
29.
„Ek var austr
ok ána varðak,
þá er mik sóttu
þeir Svárangs synir;
grjóti þeir mik börðu,
gagni urðu þeir þó lítt fegnir,
þó urðu þeir mik fyrri
friðar at biðja.
Hvat vanntu þá meðan, Hárbarðr?“

Hárbarðr kvað:
30.
„Ek var austr
ok við einhverja dæmðak,
lék ek við ina línhvítu
ok launþing háðak;
gladdak ina gullbjörtu,
gamni mær unði.“

Þórr kvað:
31.
„Góð átt þú þér mankynni þar þá.“
Hárbarðr kvað:
32.
„Liðs þíns
væra ek þá þurfi, Þórr,
at ek helda þeiri inni línhvítu mey.“

Þórr kvað:
33.
„Ek munda þér þá þat veita,
ef ek viðr of kæmumk.“
Hárbarðr kvað:
34.
„Ek mynda þér þá trúa,
nema þú mik í tryggð véltir.“

Þórr kvað:
35.
„Emk-at ek sá hælbítr
sem húðskór forn á vár.“
36.
„Hvat vanntu þá meðan, Þórr?“

Þórr kvað:
37.
„Brúðir berserkja
barðak í Hléseyju;
þær höfðu verst unnit,
vélta þjóð alla.“

Hárbarðr kvað:
38.
„Klæki vanntu þá, Þórr,
er þú á konum barðir.“

Þórr kvað:
39.
„Vargynjur þat váru,
en varla konur,
skelldu skip mitt,
er ek skorðat hafðak,
ægðu mér járnlurki
en eltu Þjalfa.
Hvat vanntu meðan, Hárbarðr?“

Hárbarðr kvað:
40.
„Ek vark í hernum,
er hingat gerðisk
gnæfa gunnfana,
geir at rjóða.“

Þórr kvað:
41.
„Þess viltu nú geta,
er þú fórt oss óljúfan at bjóða.“

Hárbarðr kvað:
42.
„Bæta skal þér þat þá
munda baugi,
sem jafnendr unnu,
þeir er okkr vilja sætta.“

Þórr kvað:
43.
„Hvar namtu þessi
in hnæfiligu orð,
er ek heyrða aldregi
in hnæfiligri?“

Hárbarðr kvað:
44.
„Nam ek at mönnum
þeim inum aldrænum,
er búa í heimis skógum.“

Þórr kvað:
45.
„Þó gefr þú gott nafn dysjum,
er þú kallar þær heimis skóga.“

Hárbarðr kvað:
46.
„Svá dæmi ek of slíkt far.“

Þórr kvað:
47.
„Orðkringi þín
mun þér illa koma,
ef ek ræð á vág at vaða;
ulfi hæra
hygg ek þik æpa munu,
ef þú hlýtr af hamri högg.“

Hárbarðr kvað:
48.
„Sif á hó heima,
hans muntu fund vilja,
þann muntu þrek drýgja,
þat er þér skyldara.“

Þórr kvað:
49.
„Mælir þú at munns ráði,
svá at mér skyldi verst þykkja,
halr inn hugblauði,
hygg ek, at þú ljúgir.“

Hárbarðr kvað:
50.
„Satt hygg ek mik segja;
seinn ertu at för þinni,
langt myndir þú nú kominn, Þórr,
ef þú litum færir.“

Þórr kvað:
51.
„Hárbarðr inn ragi,
heldr hefr þú nú mik dvalðan.“

Hárbarðr kvað:
52.
„Ása-þórs hugða ek
aldregi mundu
glepja féhirði farar.“

Þórr kvað:
53.
„Ráð mun ek þér nú ráða;
ró þú hingat bátinum,
hættum hætingi,
hittu föður Magna.“

Hárbarðr kvað:
54.
„Farðu firr sundi,
þér skal fars synja.“

Þórr kvað:
55.
„Vísa þú mér nú leiðina,
alls þú vill mik eigi um váginn ferja.“

Hárbarðr kvað:
56.
„Lítit er at synja,
langt er at fara;
stund er til stokksins,
önnur til steinsins,
haltu svá til vinstra vegsins,
unz þú hittir Verland;
þar mun Fjörgyn
hitta Þór, son sinn,
ok mun hon kenna hánum áttunga brautir
til Óðins landa.“

Þórr kvað:
57.
„Mun ek taka þangat í dag?“

Hárbarðr kvað:
58.
„Taka við víl ok erfiði,
at upprennandi sólu,
er ek get þána.“

Þórr kvað:
59.
„Skammt mun nú mál okkat,
alls þú mér skætingu einni svarar;
launa mun ek þér farsynjun,
ef vit finnumk í sinn annat.“

Hárbarðr kvað:
60.
„Far þú nú,
þars þik hafi allan gramir.“