Bændaríma yfir Bólstaðarhlíðarhrepp

Bændaríma yfir Bólstaðarhlíðarhrepp
Eg vil ræða rétt til þín
og róminn glæða eins og svín
en láttu blæða boðnar vín
bríkin klæða í sárin mín.

Margt vill ama ýtum hér,
enginn gaman vekja fer.
Það allt saman sýnist mér
svart í framan, því er ver.

Enginn vogar yrkja ljóð,
aldrei boga spennir þjóð
en glópaflog með heimskuhnjóð
heyrast og því brestur móð.

Víki þögn og þunglyndi,
það er brögnum leiðindi.
Hlýðum sögn úr sveit vorri,
sumra fögnum búsnilli.
– – –

Ærumaður ár og síð,
engum skaða vekur stríð,
kann að hraða kirkjusmíð
Klemens -staðar Bóls- í -hlíð.

Sama staðar Magnús minn,
manna glaði vinurinn,
forðast skaða sérhvert sinn,
sagður blaða vörðurinn.

Iðinn, glaður, árvakur
Æsustaða Sigurður
nú án skaða nýgiftur,
nóg er maður fjölvirkur.

Greiðahraður hreinlyndur
hreystimaður nafnkunnur,
önd með glaða orðfimur
Auðólfsstaða Sigurður.

Gunnsteinsstaða Hjalti hýr,
hæðarmaður, þeygi rýr,
velmenntaður, skarpur, skýr
skynjar það hann allvel býr.

Snauðum gróða gefur ein
gulls þar tróða best metin,
hjartagóð og gestrisin,
greinir þjóð sé Jómfrúin.

Jóhann stólar eflaust á
ýtum skjól og greiða ljá
frægur bóla börinn þá
bænum Hóla stýrir sá.

Sinna kvöðum messu má
meður glöðum vilja sá
Halldór stöðum Strjúgs býr á
stilltur í röðum bænda þá.

Þá um selið suma les
síðan tel þar Jóhannes,
hirðir vel um fúlgur fés
frí af þela gjálífes.

Jónas Gerði Grundar á
geymir ferðugt búið sá,
hann er verður hrós að fá
honum sérðu dugnað hjá.

Eyðir kvíða örlátur,
er sá lýðum geðfelldur
meiðir skíða menntaður,
Mörk nú prýðir Guðmundur.

Í Hvammi nú er sagt að sé
syndum búið ómenne,
þessum snúið frá er fé,
fyrðar trúi sögunne.

Björn sem glæðir gestrisne
Gautsdals ræður heimile,
hirðir bæði fólk og fé
fundinn gæða vefare.

Gæða hresstur Gautsdals þjón
gjörir flest[ra] að virða bón,
hjalar mest um hey og tjón,
hirðir besti sauða Jón.

Dyggðamestan hygg eg hal,
honum flest til lista skal,
Jóhann best er bræðra val
byggir hresst í Mjóadal.

Eins þar glaður geymir fés,
gæðum raðar siðprýðes,
mörgum hraðar letrið les
listamaður Jóhannes.

Frímann skýran finna skal,
flestir dýran meta hal,
bóndi nýr, sem nefnum þval,
nett sá býr í Skyttudal.

Þundur álma er mannval,
enginn tálma þessu skal,
byrjar sálm og bragartal
bóndinn Pálmi í Þverárdal.

Hlíðarseli einn býr á,
Ólaf tel ég föng með smá,
hann við gelur hringaná,
honum stelur enginn frá.

Eyjólf trúan hygg eg hal,
hans ófúið menntatal,
hirða búið betur skal
bóndi nú í Kálfárdal.

Frá nú baga auðnu er,
efni laga Gísli fer.
Sels í haga sá bygger,
sína daga etur smér.

Vatnshlíð hýsir velmetinn,
vart þar rís hans jafninginn,
honum kýs ég heiðurinn,
höldar prísa hann Stefán minn.

Margrét býr þar ekkja ein,
iðin, skýr og menntahrein,
Jósef hýr við hringarein,
hennar rýrist sorgarmein.

Metið glaða góðmenne
greiðahraður þjóð veitte
böl er það að brestur fé
Botnastaða Illuge.

Á Gili valinn seggur sat,
sá er kala frí við pat,
lánar halur hey og mat,
harður talinn Jósafat.

Björn án galla geðs um rann
garpar kalla verkfæran
þó með alla öld með sann
eflaust kalla fátækan.

Bænda einn er í tali
ekki seinn að vinnunni,
sinnishreim með siðgæði
situr Steinn á Rústinni.
32.Örva þórum Hannes hjá
*hyggjustór eg kalla má,
situr rór í sinni krá
sveitarstjórinn Fjósum á.

Öld með hraða orð velur,
ýmsum skaða frásneiddur,
nefndur maður máls virtur
minn Skeggstaða Brynjólfur.

Ólaf glaðan öldin sér,
efni laðar hann að sér,
iðinn, hraður álma ver
Eiríksstaðakot bygger.

Gætir svara siðprúður,
seggja skara geðfelldur,
ölið bar þeim baldur hvur
Brúnar hari Guðmundur.

Eins þar býr hann Arnljótur,
auðnu stýrir fjölvirkur,
álma týrinn örlátur
er vel skýr og menntaður.

Greina hraður efni á
EiríksstaðaBjarni má,
heyra það um lóð og lá
listamaður bús við stjá.

Gengur hröðum gæfu á,
görpum mjöðinn veitir blá,
Torfustöðum Árni á
auði glöðum stýra má.

Alúð glæðir geðs um hörg,
greind er bæði og vinnufjörg,
Gerði ræður gæðamörg,
gefni[n] klæða heitir Björg.

Eitthvað græða ýtum hjá
oft með næði Sigfús má,
brögnum gæði útbýtir smá,
Barkar- ræður –stöðum á.

Hrósið ber af bændunum,
bestu hér að kenningum,
mjög óþver í manndyggðum
Markús séra á Bergsstöðum.

Markús prestinn menn lofi,
mælir flest af skynsemi,
hirðir best um Bergsstaði,
beina gestum veitandi.

Einar skaða auðnu fann,
ærumaður þó er hann,
lunds með glaða brands við bann
býr Leifsstaða samkundan.

Björn mun dárum dyggðugri,
dellutárið veitandi,
þvita ár er í Gerði
orðinn sár á kvenfólki.

Steiná ræður Magnús minn
maður gæða, viðfelldinn,
lætur flæða fjárhlut sinn
fyrir kvæða samninginn.

Engu fóli er líkur,
iðjuróli gagnsamur,
freyrinn bóla bóklærður,
býr á Hóli Guðmundur.

Þetta votta þjóðin má
en þaðan brottu vík eg frá
situr glotta sínum hjá
Sveinn minn Skottastöðum á.

Brauðs í þroti bóndjarfur,
bæjarpoti þaulvanur,
tignar rotin, telst óþur,
Teigakoti hann Guðmundur.

*Heftavaldur vel metinn,
við búskvaldur aðgætinn,
í Hvammi aldur elur sinn,
er Jón taldur fullorðinn.

Stöðum Kúfu Árni á
allvel búið getur sá,
þessu snúinn þykir frá
þeim sem hrúga sveitir á.

Býr í Stafni stálaver
stilltur Bjarni, þjóðin tér,
greiða nafnið blíða ber
brauði safnar handa þér.

Ólaf harðan meta má,
*mér ei sparði greiða sá,
rjóður barða runnur sá
ræður garði konungs á.

Stefán Fossum einn býr á,
ekki er tossum líkur sá,
þundur blossa bragi smá
býr til oss svo líka má.

Enn má græða greppatal,
góma flæði veita skal,
Jón í ræður Rugludal,
rekkinn gæða met eg hal.

Auðarbrú að ástandi
ókunn trúi eg mér væri,
Una sú með árvekni
annast bú í Sellandi.

Gleðimaður gjafmildur,
góðsinnaður, velmenntur,
besti það er búhöldur
Bollastaða Guðmundur.

Mitt í röðum rekka þar
rækir hröðu skyldurnar
hug með glöðum, greiðasnar
Gísli á stöðum Eyvindar.

*Sínum veitir þar og þeir
og Þrætuskeyta-Gerði meir
sverða *beitir sagðir tveir
Sveinbjörn heiti og Klemens þeir.

Iðinn snýr að athöfnum,
ekki rýr í manndyggðum,
Helgi býr á Brandsstöðum,
Baldvin stýrir helmingnum.

Hjörleif, prestinn Hólum frá,
heyrði eg bestan lofstír fá,
helgra lestur syngur sá,
sama flestir um það tjá.

Birni það eg frétti frá
fæstum skaða veitir sá,
hýr og glaður gumum hjá,
greiðamaður Tungu á.

Guðmund hýran garpar sjá,
gæfan snýr að þeim ósmá,
iðinn týrinn tjörgu sá
Tungu- býr vel koti á.

Fest í tjóður þagnar þá
þvinguð ljóðin setja smá.
Veiga slóð, mér vertu hjá,
vænti ég góðan koss að fá.

Við þig ræða meir ei má,
mín er kvæða ryðguð skrá.
Vertu bæði um lóð og lá
lofðung hæða falin, já.

Þá mig hæða heimur þver
og hroki skæður narra fer,
félagsbræður, bið eg hér
bæti ræðu mína þér.

Mengið blessan bestu fel,
baslið versa fram eg sel,
alla þessa, er eg tel,
auðnan hressa geymi vel.
(Úr skjalakassa Jónasar Illugasonar)
32.2 hyggjustór eg] „trúlega hyggjustóran“
49.1 Heftavaldur] „trúlega smiðsheiti“.
58.3 *beitir] „á trúlega að vera beitar“.