Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Minningarkvæði um Friðrik konung annan sem lést árið 1588Fyrsta ljóðlína:Mitt óþakklætið arma
Höfundur:Einar Sigurðsson í Eydölum
Viðm.ártal:≈ 1600
Tímasetning:1588
Skýringar
Minningarkvæði um Friðrik konung annan sem lést 1588.
1. Mitt óþakklætið armamig aumlega hrellir nú. Það má eg af hjarta harma eg hefi svo veika trú. Duga mér drottinn þú. Huggunar víst ei varna, eg vil þig heiðra gjarna svo linni ei lofgjörð sú.
2. Nú vil eg nafn þitt prísa,náðugi herra minn, fyrir kristnum lýð því lýsa og lofa velgjörning þinn því að eg fullvel finn þó lifi eg á landi ísa og lítil sé mín vísa þér hugnast hróðurinn minn.
3. Hvör kann með orðum innaallt þitt lánið til sanns, mitt er þó hvörju minna málfæri kennimanns sem innan er Ísalands. Þó vil eg það fyrst til finna föðurnum lofgjörð inna fyrir ástarorðið hans.
4. Það Jesús Kristus kenndi,vor kærasti hjálparmann, og í síðustu tíð oss sendi sjálfur Guð lærdóm þann til lífsins leiða kann. Með hirðurum vísum vendi, þá valdi af drottins hendi úr öld sem æðsta fann.
5. Þú gafst oss kóng svo kæran,Kristján þriðja við nafn. Þitt orðið elska og læra, enginn var honum jafn. Það kennir Kaupenhafn. Það vildi hann víðar færa, veitti hann kost að næra vort lærisveina safn.
6. Hans gæskuverk öll að greinagefst mér nú ekki tóm. Því gjöri eg þá ending eina um hans herradóm – svo endaðist æfin fróm. Á lífsbraut hélt hann hreina til himnaríkis beina. Vér syngjum sætum róm.
7. Yfirvald engla og manna,Jesú, hjálpa þú mér svo lofið og lotning sanna fyrir lánið allt veiti eg þér – þú einn af öllum ber. Konunginn eftir annan ástvin drottins sannan Friðrik þá fengum vér.
8. Kristjáns sonur hinn kæri,kóngur í föður síns stað, forprís frá eg að bæri sem fræðaskáldið kvað og komst svo orði að: herra víðfrægur væri og voldugur nóg sem bæri og mildur, – eg minnist það.
9. Þó nú sé mér hryggð að nefnanáðugan herra þann því sturlan styttir svefna, stúra eg eftir hann, svo voldugan verndarmann. Þá mun eg fyrir gáfu gefna við Guð minn heitin efna. Lofi sá kóng sem kann.
10. Sírak segir, hinn vísi,að sérhvörn lifandi mann, þó einn eður annan prísi, enginn rétt leyfa kann fyrr en héðan er hann. Því er nú rétt að rísi ræðan og það lýsi hvað frómi Friðrik vann.
11. Það máttu, Danmörk dýra,djarflega votta nú að Friðriks hjartað hýra hafði lifandi trú, helst er vor huggun sú. Hans veiting varla rýra vel má Ísland skýra þó vil eg ei þagnir þú.
12. Doctores dæmi eg skyldaþá dygð að minnast á hvörsu hans höndin milda hefur vel auðgað þá – sem enn má eftir sjá. Kann eg ei víst þó vilda vitna um rentu gilda sem skólunum skenkti þá.
13. Þér máttuð, herrar hýrir,heyra hans daglegt mál. Því veri þér vottar dýrir og vitið það er ei tál – hann bjó fyrir sinni sál. Fátækra flokkurinn skýri og fagnaðar *himni stýrir Friðrik en forðast bál.
14. Vér aumir á Ísalandieinneiginn vottum það hans auðlegð yfir oss standi í einum og hvörjum stað – það lögsögn lýtur að. Yrði á enginn vandi ef að vér rétt fagnandi kynnum að þakka það.
15. Eg einn með örfum mínumer ölmusubarn til sanns, mig firrti fátæktarpínu föðurleg mildin hans, þess dýrlega drottins manns. Hann veitti af örleik hreinum afgjald af klaustri einu sem nefnist norðanlands.
16. Hvað sterkur var hann í stríðistuddur með giftunægð, hann lifir með list og prýði lengi í heimsins frægð, en hataði háð og slægð. Herrann hjartaþýði huggaði auma lýði en voluðum sýndi vægð.
17. Hvað mun eg fávís finnaFriðriks kóngs veitta prís? Eg vil hér uppá minna önnur skáldin vís og það af þeim kýs þeir láti aldri linna lofstír herra sinna sem svo að sönnu rís.
18. Á skírþórsdeginum dýraDanmörk gleðina lét. Við andlát herrans hýra, hvörs eg nú áður get, Sophia sáran grét. Hvör kann þann harm útskýra, henni bið eg nú stýra Guð þann sem huggan hét.
19. Danmörk döpur af grátiá drottins kalli nafn. Noreg svo líka láti, lýðurinn er þar jafn, og Íslands sauða safn sínar syndir játi og síðan af þeim láti því auður er orðinn stafn.
20. Hrindum þó harmaþunga,oss huggi hin góða von um Kristján kóng vorn unga, kærasta Friðriks son, – og er það enn mín bón: Yfirvald allra kónga, Jesú, lát blekking öngva granda nú þínum þjón.
21. Kristján kenndur hinn fjórði,kóngur vor dygðaklár, lærður í lífsins orði, lífs hefur tólfta ár, – hans líf til lukku stár. Stýra mun sínu sverði svo sem hans faðir gjörði því mildur Guð með honum gár.
22. Því bið eg þig, Kristján kæri,vor kóngur á æskutíð, orð Guðs að þú lærir og iðkir vel fyrr og síð, – sú er þín fordild fríð. Heilagur andi hræri hjartað svo ávöxt færi, með friði þú stöðvir stríð.
23. Erf þú nú náð með nafni,náðugi herra minn, svo er þinn enginn jafni afi því hét svo þinn, – allt með auðnu vinn. Dygð og dáð í stafni drottinn yfir þig safni og anda þér sendi sinn.
24. Heyri þér, herrar frómir,herra kóngs ráðamenn: Gjörið nú sem yður sómir, svo er vís heillin tvenn – því dygð launar drottinn enn. Yður á efsta dómi eilífur búinn er sómi; það umbunar eining þrenn.
25. Lofið og eilíf æra,eilífur Guð, sé þér. Þig lofar þín kristnin kæra fyrir kóngdóm þennan hér – sem nýlega nefndum vér. Bið eg þú hefjir hærra herra Kristján skæra og hans ráð – það hollast er.
26. Sophiam drottning dýraog dýrborin hennar börn biðjum þitt hjartað hýra henni að veita vörn, – útrek óvin hvörn. Gef Kristján kóng að stýra og kunna lög þín að skýra, hans hönd sé hjálpargjörn.
27. Láttu þess líka njótalöndin öll til sanns þitt orð nái aldrei þrjóta undir valdi hans, þess volduga verndarmanns. Svo vér megum huggun hljóta, herra Guðs náð svo fljóta, amen! gefur þú ans.
28. Lof sé þér, faðirinn frómi,frægðar Guð, árla og síð. Syni Guðs aukist sómi sunginn á hvörri tíð – svo sem veröld er víð. Heilögum anda hljómi heiður með sætum rómi. Lofuð sé þrenning þýð. Athugagreinar
Amen.
|
