SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
VöluspáFyrsta ljóðlína:Hljóðs bið ek allar / helgar kindir
Höfundur:Höfundur ókunnur
Viðm.ártal:≈ 900–1275
Flokkur:Eddukvæði
Skýringar
Ekki er hægt að slá öðru fram með fullri vissu um aldur eddukvæða en að þau eru ekki yngri en frá u.þ.b. 1270. Þá er sennilegt að sköpun þeirra í munnlegri geymd hafi staðið lengi yfir. Þau fá hér viðmiðunarártalið 1000 til að auðvelda flokkun án þess að í því felist tilgáta um eiginlegan aldur.
1. Hljóðs bið ek allarhelgar kindir, meiri ok minni mögu Heimdallar; viltu at ek, Valföðr, vel fyr telja forn spjöll fira, þau er fremst of man.
2. Ek man jötnaár of borna, þá er forðum mik fædda höfðu; níu man ek heima, níu íviðjur, mjötvið mæran fyr mold neðan.
3. Ár var alda,þar er ekki var, var-a sandr né sær né svalar unnir; jörð fannsk æva né upphiminn, gap var ginnunga en gras hvergi.
4. Áðr Burs synirbjöðum of yppðu, þeir er Miðgarð mæran skópu; sól skein sunnan á salar steina, þá var grund gróin grænum lauki.
5. Sól varp sunnan,sinni mána, hendi inni hægri um himinjöður; sól þat né vissi, hvar hon sali átti, máni þat né vissi, hvat hann megins átti, stjörnur þat né vissu hvar þær staði áttu.
6. Þá gengu regin öllá rökstóla, ginnheilög goð, ok um þat gættusk; nótt ok niðjum nöfn of gáfu, morgin hétu ok miðjan dag, undorn ok aftan, árum at telja.
7. Hittusk æsirá Iðavelli, þeir er hörg ok hof hátimbruðu; afla lögðu, auð smíðuðu, tangir skópu ok tól gerðu.
8. Tefldu í túni,teitir váru, var þeim vettergis vant ór gulli, uns þrjár kvámu þursa meyjar ámáttkar mjök ór Jötunheimum.
9. Þá gengu regin öllá rökstóla, ginnheilög goð, ok um þat gættusk, hverir skyldi dverga dróttir skepja ór Brimis blóði ok ór Bláins leggjum.
10. Þar var Móðsognirmæztr of orðinn dverga allra, en Durinn annarr; þeir mannlíkun mörg of gerðu dvergar í jörðu, sem Durinn sagði.
11. Nýi, Niði,Norðri, Suðri, Austri, Vestri, Alþjófr, Dvalinn, Nár ok Náinn Nípingr, Dáinn Bívurr, Bávurr, Bömburr, Nóri, Ánn ok Ánarr, Óinn, Mjöðvitnir.
12. Veggr ok Gandalfr,Vindalfr, Þorinn, Þrár ok Þráinn, Þekkr, Litr ok Vitr, Nýr ok Nýráðr, nú hefi ek dverga, Reginn ok Ráðsviðr, rétt of talða.
13. Fíli, Kíli,Fundinn, Náli, Hefti, Víli, Hannar, Svíurr, Billingr, Brúni, Bíldr ok Buri, Frár, Hornbori, Frægr ok Lóni, Aurvangr, Jari, Eikinskjaldi.
14. Mál er dvergaí Dvalins liði ljóna kindum til Lofars telja, þeir er sóttu frá salar steini Aurvanga sjöt til Jöruvalla.
15. Þar var Draupnirok Dolgþrasir, Hár, Haugspori, Hlévangr, Glóinn, Dóri, Óri Dúfr, Andvari Skirfir, Virfir, Skáfiðr, Ái.
16. Alfr ok Yngvi,Eikinskjaldi, Fjalarr ok Frosti, Finnr ok Ginnarr; þat mun æ uppi meðan öld lifir, langniðja tal Lofars hafat.
17. Unz þrír kvámuór því liði öflgir ok ástkir æsir at húsi, fundu á landi lítt megandi Ask ok Emblu örlöglausa.
18. Önd þau né áttu,óð þau né höfðu, lá né læti né litu góða; önd gaf Óðinn, óð gaf Hænir, lá gaf Lóðurr ok litu góða.
19. Ask veit ek standa,heitir Yggdrasill, hár baðmr, ausinn hvíta auri; þaðan koma döggvar, þærs í dala falla, stendr æ yfir grænn Urðarbrunni.
20. Þaðan koma meyjarmargs vitandi þrjár ór þeim sæ, er und þolli stendr; Urð hétu eina, aðra Verðandi, - skáru á skíði, - Skuld ina þriðju; þær lög lögðu, þær líf kuru alda börnum, örlög seggja.
21. Þat man hon folkvígfyrst í heimi, er Gullveigu geirum studdu ok í höll Hárs hana brenndu, þrisvar brenndu, þrisvar borna, oft, ósjaldan, þó hon enn lifir.
22. Heiði hana hétuhvars til húsa kom, völu velspáa, vitti hon ganda; seið hon, hvars hon kunni, seið hon hug leikinn, æ var hon angan illrar brúðar.
23. Þá gengu regin öllá rökstóla, ginnheilög goð, ok um þat gættusk, hvárt skyldu æsir afráð gjalda eða skyldu goðin öll gildi eiga.
24. Fleygði Óðinnok í folk of skaut, þat var enn folkvíg fyrst í heimi; brotinn var borðveggr borgar ása, knáttu vanir vígspá völlu sporna.
25. Þá gengu regin öllá rökstóla, ginnheilög goð, ok um þat gættusk, hverjir hefði loft allt lævi blandit eða ætt jötuns Óðs mey gefna.
26. Þórr einn þar váþrunginn móði, - hann sjaldan sitr - er hann slíkt of fregn -: á gengusk eiðar, orð ok særi, mál öll meginlig, er á meðal fóru.
27. Veit hon Heimdallarhljóð of folgit und heiðvönum helgum baðmi, á sér hon ausask aurgum forsi af veði Valföðrs. Vituð ér enn - eða hvat?
28. Ein sat hon úti,þá er inn aldni kom yggjungr ása ok í augu leit. Hvers fregnið mik? Hví freistið mín? Allt veit ek, Óðinn, hvar þú auga falt, í inum mæra Mímisbrunni. Drekkr mjöð Mímir morgun hverjan af veði Valföðrs. Vituð ér enn - eða hvat?
29. Valði henni Herföðrhringa ok men, fekk spjöll spaklig ok spá ganda, sá hon vítt ok of vítt of veröld hverja.
30. Sá hon valkyrjurvítt of komnar, görvar at ríða til Goðþjóðar; Skuld helt skildi, en Skögul önnur, Gunnr, Hildr, Göndul ok Geirskögul. Nú eru talðar nönnur Herjans, görvar at ríða grund valkyrjur.
31. Ek sá Baldri,blóðgum tívur, Óðins barni, örlög folgin; stóð of vaxinn völlum hæri mjór ok mjök fagr mistilteinn.
32. Varð af þeim meiði,er mær sýndisk, harmflaug hættlig, Höðr nam skjóta; Baldrs bróðir var of borinn snemma, sá nam Óðins sonr einnættr vega.
33. Þó hann æva hendrné höfuð kembði, áðr á bál of bar Baldrs andskota; en Frigg of grét í Fensölum vá Valhallar. Vituð ér enn - eða hvat?
34. Þá kná Válivígbönd snúa, heldr váru harðgör höft ór þörmum.
35. Haft sá hon liggjaund Hveralundi, lægjarns líki Loka áþekkjan; þar sitr Sigyn þeygi of sínum ver vel glýjuð. Vituð ér enn - eða hvat?
36. Á fellur austanum eitrdala söxum ok sverðum, Slíðr heitir sú.
37. Stóð fyr norðaná Niðavöllum salr ór gulli Sindra ættar; en annarr stóð á Ókólni bjórsalr jötuns, en sá Brimir heitir.
38. Sal sá hon standasólu fjarri Náströndu á, norðr horfa dyrr; falla eitrdropar inn um ljóra, sá er undinn salr orma hryggjum.
39. Sá hon þar vaðaþunga strauma menn meinsvara ok morðvarga ok þann er annars glepr eyrarúnu; þar saug Niðhöggr nái framgengna, sleit vargr vera. Vituð ér enn - eða hvat?
40. Austr sat in aldnaí Járnviði ok fæddi þar Fenris kindir; verðr af þeim öllum einna nokkurr tungls tjúgari í trölls hami.
41. Fyllisk fjörvifeigra manna, rýðr ragna sjöt rauðum dreyra; svört verða sólskin um sumur eftir, veðr öll válynd. Vituð ér enn - eða hvat?
42. Sat þar á haugiok sló hörpu gýgjar hirðir, glaðr Eggþér; gól of hánum í galgviði fagrrauðr hani, sá er Fjalarr heitir.
43. Gól of ásumGullinkambi, sá vekr hölða at Herjaföðrs; en annarr gelr fyr jörð neðan sótrauðr hani at sölum Heljar.
44. Geyr nú Garmr mjökfyr Gnipahelli, festr mun slitna, en freki renna; fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra um ragna rök römm sigtíva.
45. Bræðr munu berjaskok at bönum verðask, munu systrungar sifjum spilla; hart er í heimi, hórdómr mikill, skeggöld, skalmöld, skildir ro klofnir, vindöld, vargöld, áðr veröld steypisk; mun engi maðr öðrum þyrma.
46. Leika Míms synir,en mjötuðr kyndisk at inu galla Gjallarhorni; hátt blæss Heimdallr, horn er á lofti, mælir Óðinn við Míms höfuð.
47. Skelfr Yggdrasilsaskr standandi, ymr it aldna tré, en jötunn losnar; hræðask allir á helvegum áðr Surtar þann sefi of gleypir.
48. Hvat er með ásum?Hvat er með alfum? Gnýr allr Jötunheimr, æsir ro á þingi, stynja dvergar fyr steindurum, veggbergs vísir. Vituð ér enn - eða hvat?
49. Geyr nú Garmr mjökfyr Gnipahelli, festr mun slitna en freki renna; fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra um ragna rök römm sigtíva.
50. Hrymr ekr austan,hefisk lind fyrir, snýsk Jörmungandr í jötunmóði; ormr knýr unnir, en ari hlakkar, slítr nái niðfölr, Naglfar losnar.
51. Kjóll ferr austan,koma munu Múspells of lög lýðir, en Loki stýrir; fara fíflmegir með freka allir, þeim er bróðir Býleists í för.
52. Surtr ferr sunnanmeð sviga lævi, skínn af sverði sól valtíva; grjótbjörg gnata, en gífr rata, troða halir helveg, en himinn klofnar.
53. Þá kemr Hlínarharmr annarr fram, er Óðinn ferr við ulf vega, en bani Belja bjartr at Surti; þá mun Friggjar falla angan.
54. Geyr nú Garmr mjökfyr Gnipahelli, festr mun slitna, en freki renna; fjölð veit ek fræða, fram sé ek lengra um ragna rök römm sigtíva
55. Þá kemr inn miklimögr Sigföður, Víðarr, vega at valdýri. Lætr hann megi Hveðrungs mundum standa hjör til hjarta, þá er hefnt föður.
56. Þá kemr inn mærimögr Hlóðynjar, gengr Óðins sonr við orm vega, drepr af móði Miðgarðs véurr, munu halir allir heimstöð ryðja; gengr fet níu Fjörgynjar burr neppr frá naðri níðs ókvíðnum.
57. Sól tér sortna,sígr fold í mar, hverfa af himni heiðar stjörnur; geisar eimi ok aldrnari, leikr hár hiti við himin sjalfan.
58. Geyr nú Garmr mjökfyr Gnipahelli, festr mun slitna en freki renna; fjölð veit ek fræða fram sé ek lengra um ragna rök römm sigtíva
59. Sér hon upp komaöðru sinni jörð ór ægi iðjagræna; falla forsar, flýgr örn yfir, sá er á fjalli fiska veiðir.
60. Finnask æsirá Iðavelli ok um moldþinur máttkan dæma ok minnask þar á megindóma ok á Fimbultýs fornar rúnir.
61. Þar munu eftirundrsamligar gullnar töflur í grasi finnask, þærs í árdaga áttar höfðu.
62. Munu ósánirakrar vaxa, böls mun alls batna, Baldr mun koma; búa þeir Höðr ok Baldr Hrofts sigtoftir, vé valtíva. Vituð ér enn - eða hvat?
63. Þá kná Hænirhlautvið kjósa ok burir byggja bræðra tveggja vindheim víðan. Vituð ér enn - eða hvat?
64. Sal sér hon standasólu fegra, gulli þakðan á Gimléi; þar skulu dyggvar dróttir byggja ok um aldrdaga ynðis njóta.
65. Þá kemr inn ríkiat regindómi öflugr ofan, sá er öllu ræðr.
66. Þar kemr inn dimmidreki fljúgandi, naðr fránn, neðan frá Niðafjöllum; berr sér í fjöðrum, – flýgr völl yfir, – Niðhöggr nái. Nú mun hon sökkvask. |