Bragi, óðfræðivefur
SöfnÍslenskaÍslenskaPersónuvernd:
Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn. |
Flokkar
Allt (3127)
Afmæliskvæði (14)
Annálskvæði (1)
Ádeilukveðskapur (1)
Ástarljóð (32)
Baráttukvæði (1)
Biblíuljóð (2)
Brúðkaupsljóð (9)
Bæjavísur (2)
Bænir (1)
Bænir og vers (25)
Eddukvæði (30)
Eftirmæli (41)
Ellikvæði (7)
Formannavísur (22)
Fræðsluljóð (3)
Gamankvæði (31)
Grýlukvæði (8)
Harmljóð (3)
Háðkvæði (4)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (10)
Heimsádeilur (8)
Helgikvæði (47)
Hestavísur (1)
Huggunarkvæði (2)
Hyllingarkvæði (2)
Jóðmæli (3)
Jólaljóð (5)
Kappakvæði (5)
Kvæði um biskupa (6)
Leppalúðakvæði (1)
Lífsspeki (5)
Ljóðabréf (18)
Matarvísur (1)
Náttúruljóð (52)
Rímur (204)
Sagnadansar (52)
Sagnakvæði (4)
Sálmar (417)
Sjóhrakningar (2)
Sorgarljóð (1)
Sónarljóð (14)
Særingar (1)
Söguljóð (13)
Tíðavísur (15)
Tregaljóð (6)
Vetrarkvæði (2)
Vikivakar (13)
Vögguljóð (5)
Ýkjukvæði (5)
Þjóðkvæði (1)
Þorrakvæði (4)
Þululjóð (5)
Þulur (2)
Ættjarðarkvæði (54)
Ævikvæði (6)
Ævintýrakvæði (3)
Bíleams rímur 3Bíleams rímur – þriðja ríma
BÍLEAMS RÍMUR
Bálkur:Bíleams rímur
Fyrsta ljóðlína:Þögn eg slít í þriðja sinn til þægðar mengi
Höfundur:Jón Magnússon í Laufási
bls.A10r (bls. 21–34)
Viðm.ártal:≈ 1650
Flokkur:Rímur
1. Þögn eg slít í þriðja sinn til þægðar mengiþví sem girnist guðdóms anda, góða ræðu að undirstanda.
2. Þungskilið er þetta mál í þenking vorri.Biblíu þarf fyrir börnum þýða, bati er ei annars á að hlýða.
3. Bíleam fyrst þá beðinn var að bölva lýðum.Friðarins Guð hönum forbannaði að fara með það sem yrði af skaði.
4. Í annað sinn þá ánýjað var erindi samafararleyfi af Guði góðum gefið var þá manni fróðum.
5. En skilyrði hafði skaparinn þó í skikkan þeirriað hann engin álög segði önnur en þau sem Guð til-legði.
6. Því valdið er Guðs þó vilja illan vondir hafi.Ekkert sker nema í hans leyfi þó ógott margt sér víða hreyfi.
7. Vitraðist því voldugur Drottinn véla-manni.Aftra vildi illu ráði, olla því hann góðu spáði.
8. Ef nokkur hefur góða gáfu af Guði þegiðsem geðþægileg er Guði sönnum en gagn má vinna kristnum mönnum.
9. Hennar vegna umlíðst oft einn illskudrengur,áminnt svo sem eldiskálfur en ábyrgjast þó má sig sjálfur.
10. Balach trylltur allar árar úti hafðiað heiftaráformi hann framkæmi, hafa nokkrir það hans dæmi.
11. Fjandmönnum þegar fatast slagur í fyrsta sinnií annan tíma átök herða allt til þess að við vill verða.
12. En Gus vandlæti gremur sig yfir glæpa-áformi.Er hann svo fús þess illa að letja sem óvinurinn þar til hvetja.
13. Þess heiðna spekings heimanferð var himna kóngióþægileg í margan máta, munnur hans þó gjörði að játa.
14. Því hrösun þá er af henni leiddi hann sá fyrirsem síðar verður sagt í kvæði svo sem greinir Mósis fræði.
15. En upp á það að Beors bur hinn bragða-teitiofmjög treysti ei íþrótt sinni, almátt hefði Guðs í minni.
16. Stýrir himna stríðsengil einn sterkann sendiá veg fyrir hann með brugðnumbrandi sem Bíleam varð þó ekki að grandi.
17. Mótstæðan hönum sýndi sig sá sendiboði.Mannsaugu á mjóum vegi máttu óséðan varast eigi.
18. Asnan, heimskust allra dýra í þann tíma,olli því að engils vegur ei var klerki skaðsamlegur.
19. Margvitugur mátti þar sitt megnið þekkjaer síst fékk grillt með sjónar grjóti sjálfur þann hönum stóð á móti.
20. Varla kom honum vitið í hald á vegi sínum.Eftir því sem innir letur asnan réði þá langtum betur.
21. Var hönum sýnt að varla mundi hans vera færiá blessað fólk með bölvan herja fyrst bilaði sjálfs síns líf að verja.
22. Hjá múga þeim þó mannhjálpirnar minnka kynniengla Drottins fylking fríða fyrir og með því mundi stríða.
23. Sýndi Guð því tákn þau tvö þeim töfra-ræki.Engill Drottins á stóð vegi sem asnan sá en Bíleam eigi.
24. En Bíleam hann brá þá á sig bófa-hættiþegar sem þurs í þoku starði, þrisvar sinnum ösnu barði.
25. Skapillsku er það skemmdarbragð og skálka æðimálleysing að bukka og berja sem Bíleam gjörði á ösnu herja.
26. Engill Drottins að því fann og ekki þóttisómi neinn á foringja fínum fénaði að misþyrma sínum.
27. Nýtur maður níðist aldrei á nokkri skepnu.Blessan guðs oss bestíur lénar en bestían vorri nauðsyn þénar.
28. Andvarpa þær allar undir oki voru,ódrengskapur er þær pína án nauðsynja og heift þeim sýna.
29. Grip sinn aukar góður maður sem gagn af hefur.Hinn fer eins og Bíleam byrstur, í bræði sem hann tíðum lystur.
30. Grunnhygginn ef Guðs fyrir engli gjörir sig láganer skýrri þeim í söðli situr, sér ei veg en þykist vitur.
31. Englinum leist þess asnan verðug að hún lifðiþar eð Bíleam banað væri. Bið eg menn þessa meining læri.
32. Um villumenn er vitanlegt þó visku hrósiþeir margir verr en asni og uxi aðhafist og líka hugsi.
32. Sagðar skepnur sannlega verða sakaráberarvilludólgum er vitkast eigi í viðurvist Guðs á dómadegi.
33. Þá allir hlutir aðsúg gjöra illum mönnummest og flestt af makt og seimi sem misbrúkuðu hér í heimi.
34. Illskiptinn sér engil Guðs á yfir höfðihverjum helst sem hann er á móti, heilla er lítil von hann njóti
35. nema sú asnan heimskan holdleg hofmóð lægiog sálar opnist sýn á vegi svo að maðurinn hjálpast megi.
36. Eins og Bíleam bata fékk af birting augnaer engil Guðs með ásjón hvíta öndverðan sér gjörði að líta.
37. Naut þar vondur gæsku Guðs að gljúpur yrðiog hræðsla sú honum héldi í skorðum svo hefti sig frá vondum orðum.
38. Játaði hann þá sína synd með sinni smeyku,aftur snúa einninn skyldi ef það hæstur Drottinn vildi.
39. Ef Bíleam hefði ei brugðið af að blífa í hlýðnivið almáttugan engla gæti öðlast hefði hann himneskt mæti.
40. Því vísdómsanda háan hafði hann í brjóstisem lént hafði hönum skaparinn skæri, skynjaði margt þó heiðinn væri.
41. Verða má í veröld finnist verri maður,hjá villu-fólki var hann í heiðni en varðist kóngs að fylla beiðni. > – – –
42. Er þess vitni efnið það sem eftir kemur.Þá fundur varð að fyrsta bragði fylkir svo við Bíleam sagði:
43. Til þín senda eg tignar-boð af trausti sterku.Hvar fyrir vildir heiðri þínum hafna og líka fundi mínum?
43. Eða ertu svo óframsýnn um auðlegð þína,veistu gjörla í veðri hæru veitt gat eg þér stóra æru.
45. Sipors syni sjáandinn þá svara gjörði:Horfið nú á helst til friðar, hér er eg kominn á fundinn yðar
46. en enganeiginn þó einhlítur í orðum mínumþví eg má ekki mæla fleira en munnur Guðs mér segir í eyra.
47. En Balach hafði búið sér til brennifórnirafguðum sínum ör til handa ölturin lét þar til vanda.
48. Bíleam gekk á Baals hæð á björtum morgnimóabískum meður tiggja er magt á þessu þótti liggja.
49. Mátti þaðan mengi sjá til Mósis tjaldaað ystum hluta er vér köllum Ísrael lá á Móabsvöllum.
50. Sjáandinn, sem siður var til, að sikling heimtiað sjö ölturu setja léti og síðan skyldi hann offra kjöti.
51. Uxa og hrúta ákvarðandi til offurs gjörðareins marga sem ölturin væri og öðlings-fórnar hátíð bæri.
52. Kóngurinn, svo sem Bíleam bauð, lét breyta þessu,við ölturin báðir í senn stóðu og offurs-stykkjum niður hlóðu.
53. Spekingur við sprota njót þá spjalla gjörði:Upp yfir stattu offri þínu, eg geng burt að ráði mínu.
54. Er til vonar æðstur Guð muni enn mig finna,eg skal þér svo undirvísa allt það hann vill mér auglýsa.
55. Fljótt svo burt frá fylkir gekk sá forvitugi.Mildur Guð að mæltu bragði mætti honum, en Bíleam sagði:
56. Sauði og naut eg sæfa lét og sjö ölturuuppbyggja til offurs-gjörðar, eru þær fórnir mikilsverðar.
57. Komið var að því klerkurinn skyldi kóngs vild þéna,mál þá Guð í munn hans lagði: Milding hermdu hvað eg sagði.
58. Hvarf svo aftur á hæð til kóngs og herra mannastoltur þar sem stillir og mengi stóð upp yfir fórnar-rengi.
59. Bíleam hóf með munni mál og merkur sagði:Af Sýrlandi lét Sipors-arfi sækja mig, hinn mektar-djarfi.
60. Frá Austurfjöllum eg var heimtur að öðlings ráði,beðinn að ragna besta mengi svo buðlung á því sigur fengi.
61. Þeirri ebresku Ísraels ætt vill ýta gramur,Balach þessi, bölva láta en bón hans þeirri eg ei kann játa.
62. Hvörninn má eg harðmæla með haturs blótieða hrakspá þeim sem heiftug völva er himna Guð vill ekki bölva?
63. Á hóp þann fagra horfi nú af hæðum þessum,sjá það fólk mun sér í lagi en samlagast ekki hrekkja tagi.
64. Hvör kann Jakobs dýrlegt duft fyrir Drottni að reikna?Tölur varla finnast fróðar af fjórða parti Ísraels þjóðar.
65. Mæli eg til að mín sál fái mjúkan dauðasvo ævilokin í allan máta eins séu mín og þess réttláta.
66. Þá Balach heyrði að Beors son svo breytti málihorskur spurði: hví vilt haga hegðun þinni mér til baga?
67. Lét ég þig um langa vegu leiða hingaðóvinum mínum að formæla en í orðum þínum gjörir þá sæla.
68. Sjáandinn þá siklings orðum svo réð ansa:Skal eg það ekki halda og hjala sem himna-kóngurinn vill befala?
69. Í öðru sinni upphóf gramur erindi sama:Svo af þér fái eg annað svara í annan stað skalt með mér fara.
70. Svo auga kommir á þessa þjóð, en þó ei alla,og bið eg þar þá banni hrellir og bölvan þína yfir fellir.
71. Niflung á einn njósnarhól hann náði leiðaog hönum sýndi Ísraels sveitir af því fjalli er Píson heitir.
72. Eins mörg voru þar ölturin sett og áður fyrri:Sjö uxar og svo gemlingar sæfðir þar til fórnfæringar.
73. Allt gekk þetta á einn veg til og áður greinir.Bíleam að guði gætti, Guð hönum þá og líka mætti.
74. Leggjandi hönum mál í munn og mælti sjálfur:Balach kóngi birtu þetta ef buðlung spyr þig nokkra frétta.
75. Kom hann svo en kóngur stóð hjá kjöti sínuog hof[f]menn hans með bljúgu bragði, Balach spyr hvað Guð til sagði.
76. Beors son sín birti orð og byrjar þanninn:Rís upp Balach, ræsir lýða, réttvaxinn svo megir hlýða.
77. Mína ræðu Sipors son þér set í minniog að meiningunni gaum skalt gefa, á Guðs orði haf engan efa.
78. Guð er eilífur fólki á fold svo fals hann segi,sonar manns jafni svo ei heldur sem með nokkru verði hrelldur.
79. Skyldi hann fleipra og fylla ei það sem fyrrum sagðiellegar nokkuð uppskátt gjöra sem ekki vill þó láta vera.
80. Hingað er eg af honum hafður hátt að blessa.Þeirri eg ekki blessan breyti né brigða hans orð að neinu leyti.
81. Menn sjá ekki meðal Jakobs mæðu neinané erfiði hjá Ísraels sveitum eftir þó vér gjörla leitum.
82. Drottinn Guð er dásamur hjá dýrum flokkiog lúðrar kóngs með lifandi snilli láta fagurt þeirra á milli.
83. Af egipska ánauðarlandi út þá færðisem einhyrnings án allrar veiki, er hans dýrðar hár styrkleiki.
84. Hjá fólki Jakobs fjölkynngi kann finnast eigi,né spáfarar málið megna meðal góðu Ísraels þegna.
85. Á sínum tíma sagt mun vera af sveit þessariog hverri dásemd dýrðarverka Drottinn prýddi með þá klerka.
86. Sjáðu að þetta signað fólk skal sig upphefjaeins og ljón sem eirir öngvu þá út kemur af legri þröngvu.
87. Fer það ekki fyrri í ból en feng sinn hefuretið og að sér dýrið dregið, dreyra þess í hel var slegið.
88. Sé þeim lof er signað mál af syndugum munnitil lærdóms kunni oss fram að flytja, fræðagjörð um kyrrt skal sitja. |
