Um vörn sankti Péturs og Malkus eyrasár | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Passíusálmar 7

Um vörn sankti Péturs og Malkus eyrasár

PASSÍUSÁLMAR
Fyrsta ljóðlína:Lausnarans lærisveinar
bls.8v--10r
Bragarháttur:Átta línur (tvíliður) þríkvætt AbAbcDDc
Viðm.ártal:≈ 1650
Tímasetning:1659
Flokkur:Sálmar

Skýringar

Með lag: Gæsku Guðs vér prísum
1.
Lausnarans lærisveinar
þá líta atburð þann
og Júða athafnir einar,
allir senn spurðu hann:
Eigum vér ekki að slá
óvinasveit með sverði
so hér ei þyngra af verði?
Sál mín, þar gjör að gá.

2.
Ef þú áforma vildir
eitthvað sem vandi er á
þarfleg ráð þiggja skyldir
og þig vel fyrir sjá.
Af því oftlega sker,
sá sem er einn í ráðum,
einn mætir skaða bráðum.
Seint þá að iðrast er.

3.
En með því mannleg viska
í mörgu náir skammt,
á allt kann ekki að giska
sem er þó vandasamt.
Kost þann hinn besta kjós.
Guðs orð fær sýnt og sannað
hvað sé þér leyft eða bannað.
Það skal þitt leiðarljós.

4.
Pétur með svellu sinni
sverð úr slíðrum dró,
hans trúi eg bræðin brynni,
og beint í flokkinn hjó.
Malkus hlaut hér af tjón.
Hann missti hið hægra eyra,
höggið tók ekki meira.
Þessi var biskups þjón.

5.
Lausnarinn ljóst nam svara
*lærisveinunum fyrst:
Látið þessa fram fara
frekast að sinni lyst.
Pétri so sagði nú:
Sverðdauða sá skal sekur
sem sverð án leyfis tekur.
Sverð slíðra, Símon, þú.

6.
Meinar þú faðirinn mildi
mundi ei senda hér,
ef eg þess óska vildi,
engla til fylgdar mér
fleiri en tólf fylkingar?
Eða mun skylt eg ekki
áskenktan kaleik drekki
sem mér þó settur var?

7.
So mun uppfyllast eiga
hvað er í ritning tjáð
og síðan sannast mega
hvað sést fyr löngu spáð.
Svo eftir sermon þann
eyrað þjónsins áhrærði
sem áður Pétur særði
og læknaði að heilu hann.

8.
Sál mín, lærum og sjáum
með sannri hjartans lyst,
tvenns slags sverðs glöggt við gáum,
greina skal þar um fyrst.
Sverð drottins dómarinn ber,
sverð eigin hefndar annað
sem öllum verður bannað.
Það kennir Kristur hér.

9.
Bið ég hér glöggt að gætir,
góð valdstjórn heiðarlig,
saklausan síst þú grætir
né sjálfan meiðir þig.
Virð sverð Guðs vandlætis.
Blóð skaltu ei því banna,
burt sníð þú grein lastanna,
merk dæmi Móysis.

10.
Þitt sverð, sem þitt er eigið
fyr þína eigin sök,
skal ekki úr skeiðum dregið,
skýr eru til þess rök.
Jesús það bannar bert.
Honum er skylt þú hlýðir,
hógvær umberir, líðir
það móti þér er gert.

11.
Ræn ei Guð sínum rétti
því reiknast hefndin hans,
valdstjórn til verndar setti
víða um byggðir lands,
ellegar að því gá:
Sverð drottins, sem hér nefnist,
sannlega á þér hefnist,
tjón þitt tvefaldast þá.

12.
Malkus sem missti eyra
merkir þá alla frí
sem orð Guðs ekki heyra,
eiga þó kost á því.
Heyrn er þeim hægri sljó.
Vinstri hlust heilli halda,
háð og spélni margfalda
nóg geta numið þó.

13.
Skálkamark mátti kalla
Malkus hér fengi rétt.
Á Guðs óvini alla
auðkenni slíkt er sett,
orð hans ei akta hér.
Ég bið og jafnan segi:
Jesú minn, láttu eigi
þau merki sjást á mér.

14.
Enn finnur þú hér framar
frelsarans dæmið best.
Hörmungar hættusamar
á honum lágu mest.
Sitt traust þó setti hann
á Guðs föðurs gæsku ríka.
Gjörðu það, sál mín, líka
ef kross þig henda kann.

15.
Kvöl sína Jesús kallar
kaleik áskenktan sér.
Kross þinn og eymdir allar
eins máttu nefna hér
því drottinn drakk þér til
fyrir þig þá hann píndist
so þú, mín sál, ei týndist.
Gjör honum gjarnan skil.

16.
Þú mátt þig þar við hugga,
hann þekkir veikleik manns,
um þarftu ekki að ugga
ádrykkjuskammtinn hans,
vel þín vankvæði sér.
Hið súrasta drakk hann sjálfur,
sætari og minni en hálfur
skenktur er skerfur þér.

17.
Heift mína og hefndarnæmi
hefur þú, *Jesú, bætt.
Mér gafst manngæskudæmi
þá Malkum fékkstu grætt.
Eg þarf og einnig við
eyrað mitt læknað yrði
so orð þitt heyri og virði.
Þýðlega þess eg bið.

18.
Hjálpa mér, herra sæli,
að halda krossbikar minn
so mig ei undan mæli
né mögli um vilja þinn.
Eg bið almætti þitt
vorkynni minni veiki
ef verða kann eg skeiki.
Hresstu þá hjartað mitt.


Athugagreinar

Amen

(Passíusálmar 1996, bls. 48–55)