Heyr mig himins og láða | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Heyr mig himins og láða

Fyrsta ljóðlína:Heyr mig himins og láða
bls.186–188
Bragarháttur:Sjö línur (tvíliður) þrí- og ferkvætt AbAbcOc
Bragarháttur:Sjö línur (tvíliður) þrí- og ferkvætt AbAbcoc
Viðm.ártal:≈ 1500
Flokkur:Helgikvæði
1.
Heyr mig himins og láða,
heims og jarðar smiðr,
einn til öllu að ráða
uppi og líka niðr;
*so stjórnandi sjálfur þú
öllum hlutum uppi og niðri
áður og líka nú.
2.
Lofaður lausnarinn skæri,
léntu mér óðarsmíð
mína mælsku færi,
mörg eru efnin fríð,
yðvarri dýrð að inna frá,
meir en nokkur mannleg tunga
megi það orðum tjá.
3.
Fyrst réð fagur að smíða
faðir með valdi sín
hauður og himna fríða,
hvað sem á þeim skín,
líka veðurin, loft og sjá
og það fylgir öllu því
sem áður greindi eg frá.
4.
*Svo vilja bækur bjóða ,
blessaður skaparinn vór,
þær um heiminn hljóða,
hans hefur mildin stór
mönnum gefið mestan heiðr
og yfir hlutina alla sett
áður hann varð þeim reiðr.
5.
Soddann sáttmál *gerði
sonurinn Guðs við menn
að hann með æðstu verði
alla keypti í senn.
Það var drottins dreyri og líf
og sér valdi eitt til móðr
allrakærasta víf.
6.
Drottinn dyggða og lista,
dýrri en allt hvað er,
helgaði hana til vista
og hallar sjálfum sér.
Sat hann þar inni með sannri magt
níu mánuði og nokkuð betur;
nú er þar rétt til sagt.
7.
Síðan gekk hinn glæsti
guðdómur út af þér,
himnafaðirinn hæsti,
hafandi í burt með sér
alla mynd og mannlegt hold,
uppá að sjá sem annar maðr
einn skapaður af mold.
8.
Sauðahirðar sáu
sannlega þessa nátt
að þeir úti lágu
englar komu so brátt;
sýndi einn með sögnum þeim :
Sá er borinn í Betlehemborg
sem betrar allan heim.
9.
Þessir fengu fundið
fljótlega eftir það
barnið reifum bundið
beint í þessum stað
sem engillinn sagði frá
og er so skrifað að jónfrúr sveinn
í asnastalli lá.
10.
Eftir Abraháms hætti
umskorinn sveinninn var.
Guðs son laganna gætti,
gafst honum einninn þar
á áttadeginum Jesús heit
og með því færður móður sín
sem maður hvör kristinn veit.
11.
Gengu inn garpar snjallir
í göfuga herrans höll,
úr austurríki allir,
offruðu síðan öll
mínum drottni myrru og gull
og reykelsi maður hvör sér
að æran er so full.
12.
Fríðust allra fljóða
fór með barnið sitt
í musteri Guðs ens góða,
gjörði af lögunum kvitt.
Síðan Önnu og Símeons spá
heyrði bæði og hugsaði
heilög Máríá.
13.
*Manndóm þessi hinn mjúki
minn Guð bar á sér,
dró hann þér burt frá búki,
blessaða milsku ker,
mjólk og drakk með munni sín,
elst upp síðan eins og barn
í Jóseps geymslu og þín.
14.
Þá hann af þínum höndum
þjónustuna sem barn
* [ ...................................
........................................]
því hann oss kenndi og það er nú víst
að muna og gjöra sem mælti hann
en margur vill so síst.
15.
Til Egyptalandsins kærsta
undan Heródes veik
og *bar sitt barnið hæsta
beint við eina eik.
Sú var geysigömul og há,
leiddi hvorki lengi af sér
laufin stór né smá.
16.
Eikin ógnaþunga
jafnsnart hneigðist niðr
beint fyrir barnið unga;
barst og þanninn viðr
hún reis upp með hunanglegt blóm
og til heimsins enda söm
af alls kyns dyggðum fróm.
17.
Öllu Egyptalandi
eftir Móises tíð
var so harður vandi
veittur og hefndin stríð,
allar skepnur út af sér
fæddu dauðan frumburð sinn;
frá eg so bókin tér.
18.
Nátt þá faðirinn fyrsta,
frægur í heimi var,
gjörði goðin að hrista
greitt af stöllum þar,
brotnuðu í sundur bölvuð smíð
og so tók með öllu í burtu
áðurgreinda stríð.
19.
*Jósep engillinn sagði
eftir veturnar sjö
haf þú héðan að bragði
heilög mæðgin tvö
aftur heim í Júða [land ?]
.....................................
.....................................


Athugagreinar

4.1 svo] (Hér er skrifað ‘suo = svo’ í handriti og er því haldið hér. Annars staðar er alltaf skrifað ‘so’).
1.5 so] < og (JH leiðréttir svo vegna stuðlasetningar).
5.1 gerði] < gjörði (breytt begna ríms).
13.1 Manndom] < Manndomur JS 413 8vo (JH).
14.3–4 (Ekki er hér í handriti (JS 413 8vo) gert ráð fyrir neinni eyðu).
15.3 bar] < þar JS 413 8vo (Leiðrétt vegna stuðlasetningar JH).
18.1 Jósep] (Í handriti, JS 413 8vo, er nafnið ritað ‘Joseohp’).
19.
Ath. Jón Helgason getur þess í útgáfu sinni neðanmáls, bls. 188, að næstu línur hljóti að hafa svarað til frásagnar í Máríu sögu (úg. Ungers 1878), bls. 413, 4–5 línu og bls. 480–481 en þar segir frá því er engillinn vitraðist Jósep og sagði honum að hann skyldi aftur snúa með sveininn og móður hans til Jórsalalands, eftir sjö ára dvöl í Egyptalandi, þar sem þeir væru nú andaðir sem hefðu viljað hann ‘að dauðamanni hafa’.
(Íslenzk miðaldakvæði I, bls. 186–188. Kvæðið er þar gefið út eftir því eina handriti sem kunnugt er af því, JS 413 8vo, bls. 296–302)