Fráfall harðstjóra | BRAGI
Bragi, óðfræðivefur

Söfn

Íslenska
Íslenska

Persónuvernd:

Vefurinn safnar engum upplýsingum um notendur sína. Leturgerðir eru frá Google sem skráir notkun á þeim.
Vefkökur eru aðeins notaðar til þess að halda utan um innskráningar þeirra sem annast efnisstjórn.

Innskráning ritstjóra

Fráfall harðstjóra

Fyrsta ljóðlína:Um gripdeildasvæði fer grátur og vein
bls.444–446
Bragarháttur:Sex línur (þríliður+) fer- og þríkvætt:aaBccB
Viðm.ártal:≈ 1925
Tímasetning:1929

Skýringar

Undir titli stendur: %u201E(Mánaðarsorg fyrirskipuð í landinu - símfrétt)%u201C
Birtist í ljóðabókinni Kveðlingum (1929).
1.
Um gripsdeildasvæði fer grátur og vein.
Hve gengilaus fáviska lyfjar sér mein
og eitrast af uppgerðar tárum!
Og litverpan gerir hvern leiguþjón,
sem landinu gerði skömm og tjón
og fólkið flakandi í sárum.
2.
Í ösinni miklu á ósæluströnd
er uppi fótur og klógerð hönd
með umsýslu ákafa-styrkri.
Og mergðin riðlast um hallfleytt hlað,
er harðjaxli býður samastað –
í nálykt og niðamyrkri.
3.
Sá veraldar klaufi var hýenu hjörð
inn hollasti í breytni, er flekkaði jörð
og ólífis-athöfnum sinnti:
í öndvegi síngirnd og hlutdrægni hóf,
er hossaði morðingja, löggilti þjóf,
og harðúð á blóðvöðlum brynnti.
4.
Og stórveldi akranna stýrði hann svá,
að stóð fyrir karldyrum hungur-vá,
en klæðleysa að kvendyrum barði.
Með byssu var heilsað, en blóðrefli kvatt,
og benregni dreift yfir lýðveldi flatt,
sem enginn með árangri varði.
5.
Þar herjuðu á borgirnar leti og lygð,
en landauðnin komst yfir sérhverja byggð,
sem átt hafði iðni og gróður.
En kærleikur þverhöfða kulnaði og brann,
hans kjörsynir margslitu naflastreng þann,
er blóðtengdi barnið við móður.
6.
Í kynbálksins margýfðu svöðusár
hann sáði pipar, og ösku um brár
og salti í sjáaldur neri.
Og hlakkandi leit á helsoltinn múg,
er harðstjórar sviku um gjafa-rúg
í allslausu óbóta veri.
7.
Hver vísbending harðstjóra, upplit og orð
var útlegðarskipun og férán og morð;
um alríkið eldinn þann kveikti.
Með kollhúfuglotti hann tefldi þau töfl
og trað undir fótum in brjóstrænu öfl
og út um af ánægju sleikti.
8.
Þó grætur í ríkinu gelgja hver,
og glannar með landeyðum barma sér,
sem ljóshvel af loftinu hrapi.
Um glapstigu riðlast mannamergð,
er mótuð af trega, á rangsælis-ferð,
sem endar í ginnungagapi.
9.
Við aldanna heilaga Urðarbrunn
var ættkvíslum svalað, og þar varð kunn
sú austræna alföður-viska.
En nú urðu í þeirri átt nástranda flög
er náðu gildi þau ranghverfu lög,
er borðsettu brauðlausa diska.
10.
Sú ráðmennska öll saman rangsælis gekk.
Er rökkva tekur um Sökkvabekk
og Hliðskjálf hrunin til grunna:
þá stendur á höfði minning manns
er morðeldi fór um byggðir lands
og eitraði uppeldisbrunna.
11.
Að endemum verður sú óstjórn kunn,
sem auðæfum rakar í glötunar brunn
og metfé í hafsauga hendir
og grasrót fær snúið í gróðurlaust flag
og gerir úr dagrenning sólarlag
og skynsemd í vitleysu vendir.
12.
Og aldirnar fá ekki umbætt til fulls
það umturn, þó komi með lestir gulls,
svo upp gangi allsherjar sjóðir.
Og seint verður endurbyggð höfðingja höll
né heimt upp í dagsbirtu listaverk öll,
sem grýtt var í fátinu á glóðir.
13.
Er dreyri var soginn vir dáðrekki manns
og drepinn guðsneisti í brjósti hans
með ásælnum úlfúðar hroka –
þá skriðnuðu fætur þeim skýja-hrók,
en skömmin, sú eilífa, við honum tók o
g lagði hann í bólið hjá Loka.