SöfnÍslenskaÍslenska |
Flokkar
Allt (334)
Afmæliskvæði (25)
Ástarljóð (4)
Baráttukvæði (1)
Bæjavísur (6)
Bænir og vers (5)
Daglegt amstur (21)
Eftirmæli (2)
Ellikvæði (2)
Formannavísur (4)
Gamankvæði (24)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (5)
Heimsádeilur (2)
Helgikvæði (1)
Hyllingarkvæði (29)
Jólaljóð (20)
Lífsspeki (14)
Ljóðabréf (10)
Náttúruljóð (49)
Sagnakvæði (1)
Sálmar (1)
Skáldsþankar (55)
Særingar (1)
Tíðavísur (17)
Tregaljóð (8)
Vögguljóð (1)
Þululjóð (6)
Ættjarðarkvæði (9)
Ævikvæði (1)
Formannavísur 1845Fyrsta ljóðlína:Hann Gísli á Hamri
Höfundur:Jón Hallgrímsson, Karlsá, Eyf.
Heimild:Svarfdælingar. Viðm.ártal:≈ 1850
Tímasetning:1845
Flokkur:Formannavísur
Skýringar
Formannavísur ortar 1845 er greina frá svarfdælskum skipstjórnarmönnum á þeim tíma.
Hann Gísli á Hamri
hefi ég að því gáð, þó glýjan glamri svo gæti afla náð, rastar hesti rennir reyðar heiði á næsta fast því nennir að neyða skeið um sjá. Yst við tengur afla fær, upp þá gengur ránar mær, listadrengur landi nær Lágarbúðum hjá. Þar næst Þorlák nefni þæga meður lund fiskiformannsefni fram á dvelur Grund. Sækir sjó um tíma sem honum þykir hent, kvistur kólgu bríma kænn við aflamennt. Þó eldahlýri efli hnauk á upsamýri, svo hún rauk sínum stýrir súðahauk svo vel fái lent. Hallgrímur heitir, halur um eyjaband, flóðsvagni fleytir, fæst við aflastand. Heppnismaður hægur, heilnæm þiggur ráð, í sjóferðir frægur, fylgi með og dáð. Sig þó yggli hefring há, hann upp siglu vindur rá. Stýrir hrygglu föllum frá, fær svo landi náð. Út frá Ingvörum ufsa vítt um frón, rennir oft rörum ranga fílum Jón. Hann það hvörgi hræðir þó hríni ránar mær, mastra hestinn mæðir og mikinn afla fær. Þó Skrímnir herði skafla mátt og skammti ferð ei hafla smátt ekki verður aflafátt, ef til hendi nær. Guðmundur á græði gnapi hleypir ör, síst er hann á svæði seinastur úr vör. Lætur ránar rakka reyðar skeiða göng. Hafs ei hræðist bakka og hremmir aflaföng. Þó efli Kári eyjaband og orgi báran hátt við land, drösull ára inn á Sand öngva reynir þröng. Enn er einn hans hlýri að nafni Halldór mjaldurs út um mýri mastra fleytir jór. Dyggur, gætinn, drjúgur dável afla fær, þó orgi öldusúgur undan lítið slær. Eins þó mási bróðir báls, bogni ás, en svigni háls, lætur rása elginn áls, undir land svo nær. Hrappsstaða-Hallur hefur að gjöra nóg, snarpur og snjallur sneiðir breiðan sjó, oft á undan öðrum á ýsu þeysir grund, að flóðadrekafjörðum á fleyi sveigir mund. Happ þá fengið hefur sá, herðir strengi landi að ná, lyngbaks engja lungi frá litla dvelur stund. Jón, Einars arfa enn ég telja má, keips ýtir karfa keiluvöllinn á, reynir hestinn ranga og rær í einum fleng, fús til aflafanga fær því röskvan dreng. Þó sig yggli þrumureim og þokumyglan feli geim, hlaðinn siglir hann oft heim og hrósar drjúgum feng. Hér næst Halldór nefni heppinn aflamann, býr við bestu efni á Böggvisstöðum hann. Lætur fleyið fljóta fiskimiðin á þó hann sjái þjóta þursaskeggin grá. Öngvu kvíðir sá til sanns, segl upp hýfir utan stans, bylgjur sníðir bússan hans bæði til og frá. Björn á Upsum beinir bárulung um flóð, röskva burði reynir og rær í jötunmóð. Við nesið nemur Sauða og nokkuð stundum fjær. Áls úr kílnum auða ýsu og þorski nær. Hátt þó belji boðaföll og blandið selju hylji fjöll, löndin skelja skjálfi öll, skelkan öngva fær. Halldór Einars arfi afla sækir tíð, ára skeiðar skarfi skeljungs út um hlíð. Röskmannlega rær hann af ráði brýnir hug, fisk því mikinn fær hann fyrir kapp og dug. Þó aldan hrindi bátnum blá og blási vindur hátt sem má, seglið bindur ríkt við rá og rekknum beinir flug. Nú á nesi Sauða nefna verður Jón, hann með hug óblauða hýðir áraljón. Út á ýsutanga afla sækir bráð, rakkann fyllir ranga þó rjúki síldarláð. Þó vind í kveini voðin frí virðar reyni stoð af því stjórn hann beinir boðum í bestu meður dáð. Friðleifur um flóa ferðast þegar má, bendir borða kjóa Brekkunaustum frá, lætur refinn ranga rölta hafs um slóð. Fiskinn líka fangar þó flissi drafnar jóð. Áls á srindi byrjar blað, borða hrindir upp á Glað, lætur synda landi að, þá linar vinda hnjóð. Jón á Hóli hraður á hnísuvöllinn fer mesti aflamaður má hann teljast hér. Kólgujór með keppni um kembings engi rær. Sjaldan hjá fer heppni og hleðslu marga fær. Þó aldan freyði um borðin breið og brúsi reiður hvási um leið, stýrir skeið um höfrungs heið Hóls ei búðum fjær. Jón yngri ekki eftir situr rór, það til hans eg þekki þenur öldujór. Hafs um bólið breiða best af lyst hann rær, venur sig til veiða og vænstu heppni fær. Þó aldan springi allt um kring og eyja syngi hátt í hring, beitir slyngur Borðrenning og bestu lending nær. Held ég minnast megi manns er heitir Páll, hann um höfrungsvegi hugaður, forsjáll. Skipið lætur skeiða skjótt um hafið blá, þó að rymji í reiða rosaköstin há. Hleður fley um rostungsreit, þó ránar mey sé brjóstafeit, skafta beygir vel sá veit að venda henni frá. |