SöfnÍslenskaÍslenska |
Flokkar
Allt (334)
Afmæliskvæði (25)
Ástarljóð (4)
Baráttukvæði (1)
Bæjavísur (6)
Bænir og vers (5)
Daglegt amstur (21)
Eftirmæli (2)
Ellikvæði (2)
Formannavísur (4)
Gamankvæði (24)
Hátíðaljóð (6)
Heilræði (5)
Heimsádeilur (2)
Helgikvæði (1)
Hyllingarkvæði (29)
Jólaljóð (20)
Lífsspeki (14)
Ljóðabréf (10)
Náttúruljóð (49)
Sagnakvæði (1)
Sálmar (1)
Skáldsþankar (55)
Særingar (1)
Tíðavísur (17)
Tregaljóð (8)
Vögguljóð (1)
Þululjóð (6)
Ættjarðarkvæði (9)
Ævikvæði (1)
Bændaríma í SvarfaðardalshreppiFyrsta ljóðlína:Til að setja saman ljóð
Höfundur:Haraldur Zophoníasson frá Jaðri
Heimild:Bændaríma í Svarfaðardalshreppi. Viðm.ártal:≈ 1925
Tímasetning:1932
Flokkur:Bæjavísur
Skýringar
Kveðin í marsmánuði 1932. Vísurnar voru gefnar út í bókarformi árið 1936. Þar er höfundarnafnið Haraldur á Jaðri. Þær eru samtals 93.
(Stafhenda aldýr) Til að setja saman ljóðsvo að geti orðið góð, hjálpar bið ég bljúgur þig Braga-Iðun, styrk þú mig. Blendið kýs ég bragarval: bændavísur kveða skal. Stefnir fyrst mín stefjaskrá strandar ysta bæinn á. Sinnisglaður, Jónsson Jón jafnlundaður græðir frón; böli þrotinn halur hress heldur kotið Sauðaness. Á Sauðanesi heldur hjú hirðir fés og stundar bú, burðarstóri bóndinn Jón, blíður, rór og frí við tjón. Sitt á Karlsá bætir bú beitir fals í sannri trú, Þorsteinskundur Þórarinn þarna stundar búskapinn. Útgerð stundar ótrauður óðalsbóndinn Þorleifur. Viður bóla bætir lönd byggir Hól á Upsaströnd. Býr á Felli fáskiptinn, frí við hrelling, Jóhann minn; lyndiskátur, lipur vel, löngum státinn rær í sel. Í Há-Gerði byggir best brjótur sverða, skap með hrest; víða á storðu velþekktur í verki og orði Sigurður. Situr Koti-Efsta á, - akkersgota stýrir sá - Antonssonur Þorsteinn þar því að vonum kennir mar. Annar býr þar örfaþór, orðaskýr, í geði rór; Friðbjörn heitir seggur sá, sinnisteitur bús við stjá. Í Miðkoti ekkja býr, á því sloti ræður skýr. Hringananna á hlíra fróns heitir Anna dóttir Jóns. Stefán klækjum stýrir hjá; stjórnar Lækjarbakka sá. Veit ég fróður veigagrér vænn og góður drengur er. Arnór gætir Upsaranns; er það mætur runnur brands. Brátt er greppsins baga gjörð, býr á hreppsins eignajörð. Stefán fróður drýgir dáð og dyggðagróður, vítt um láð. Bör - sá - kesju ber gott orð, Brims- á -nesi ræður storð. Boðnarmjöð skal blanda’ á ný, Böggvistöðum að ég sný: Loftur ræður löndum þar, lipur græðir krónurnar. Í Árgerði unir best, oft á ferðalagi sést, Lærður, fróður, laus við tjón, læknir góður Sigurjón. Hrapps- á -stöðum heldur bú hug með glöðum, vaskur, nú Páll og auði safnar sér síst á brauði skortur er. Í Hrappstaðakoti, klók kempan glaða búið jók; Magnús heitir hirðir brands, heimareiti græðir lands. Ytra- byggir -holtið hár halur, dyggur verkaknár, hugarglaður hirðir fés, heiðursmaður Jóhannes. Sóknin endar- Upsa hér, eins og kenndu fræðin mér. Tjarnarsveitin tekur við, til skal breyta um háttasnið. (Skothenda) Ólaf kalla manninn má, margt til þarfa hyggir; handarmjallar hirðir sá Holtið-Syðra byggir. Sigurðskundur Sigurður sæmdar vafinn pelli, með blíðri lundu, bóngóður, býr á Helgafelli. Rík af gæðum göfugum, góðu fús að þjóna, yfir ræður Ingvörum ekkjan Sigurjóna. Tryggur, heldur, tíðum hýr Tjörn í góðum blóma, Þórarinn Eldjárn, þrekinn býr þar með heiðri og sóma. Drjúgur starfar, dverghagur, dyggða þráð ei rýrir, Guðmundsarfi Guðmundur Gullbringunni stýrir. Lýður hrósið Birni ber. Blíðu sáir korni tundursósa- tryggur -ver Tjarnargarðs- í horni. Bitru, teitur baugatýr bregður gómasverði, Jóhann heitir Jónsson, býr Jarðbrúar- í Gerði. Miðlar arði sæmdar sá, sómamanna jafni: Bóndinn Jarðbrú ungur á, ötull, Jón að nafni. Sveit í miðri segginn tel sínu ráða sloti. Bús við iðju unir vel Árni í Brekku-Koti. Kunnur rekkur víða vel, vinur dýra og manna; Halldór Brekku blítt með þel byggir Þórs á svanna. Hjörvaspennir hress í lund, Hólaskóla genginn, Björn á henni gömlu Grund gleði slær á strenginn. Í Blakksgerði yrkir frón, ötull býr að sínu, hristir sverða heitir Jón, heppinn fjörs á línu. Harald þá með hraustri mund höldinn nefni vitra, gumi sá með góðri lund Garðshorn- byggir -Ytra. Daníel fróður, skemtinn, skýr, skilnings sáir korni. Siðagóður seggur býr Syðragarðs- á horni. Júlíus glaður róms um rann, runnur skíða vitur, líka staðinn stóra þann stjórnfars góður situr. Álfum frakka ama best eyðir lundur mækja, og á Bakka-Gerðum Gest gott er heim að sækja. Eflir friðinn, rekkur rór, ráð til heilla beygir, Vilhjálmsniður vaskur Þór vel á Bakka þreyir. Vilhjálms skýra maktarmanns má ei leyna högum, nokkrum býr á hluta hans hrjáður elli dögum Gleðihyrinn glæðir þjáll, gremju smáir kalda, á Steindyrum efldur Páll æðstu gætir valda. Bragar annan háttinn hér hróðarandinn rekur. Tjarnarsóknin enduð er, Urða nú við tekur. (Ferskeytt) Fyrsta þá í þulu brags Þverá góða nefni. Býr í skjóli heillahags Helgi þar við efni. Hagur vel, með góðlátt geð geira- skemmtir höðum, Sveinbjörn blóma bestum með býr á Hreiðarsstöðum. Á æskuskeiði Ingimar ötull, lund með glaða, byggir kátur, keppinn, snar, kotið - Hreiðarsstaða. Næstan Ármann nefna má, nýtum gæddan burðum. Heldur bjóður seima sá sæmdarbúi á Urðum. Zophonías segja má seigan lífs með þrammi; byggir hygginn halur sá Hól í dalnum frammi. Vel er látinn lýðum hjá lundur plátu glaður; situr státinn Auðnum á Ágúst, kátsinnaður. Hallgrími nú hermi frá, hraustum álmasveigi, Í Klaufabrekkukoti sá kynnt er mér að þreyi. Lengi þolinn lífs við stjá, ljúf sem gæfan styður, Klaufabrekkum byggir á Baldvin Arngrímsniður. Birni Guðmunds greitt ég frá greini í bragarkroti: Býr sá glaði greppur á Göngustaðakoti. Göngustaði bætir blítt branda- þrekinn -runnur, Valdimar með þelið þýtt þjóð að góðu kunnur. Býr á Sandá beitir fés, blíður, laus við hrekki, jöfur randa Jóhannes ég að góður þekki. Ætíð blíður bús við stjá börinn hringa dyggvi, munarþýður þreyir á Þorsteinsstöðum Tryggvi. Árni prúður fríð við föng fremst í dalatröðum, lengst frá blíðum bylgjusöng býr á Atlastöðum. Siði stundar sómamanns, safnar glaður frama; situr Trausti hlýri hans hluta af staðnum sama. Una í Koti Magnús má, maður orkuramur. Sá er stundum höldum hjá hýr og gamansamur. Vinnuiðinn, hugarhreinn, hatar styggð og reiði, góður smiður, glaður Sveinn gætir bús á Skeiði. Þreyir laus við þraut og tjón, þæg og hagsæld styður, á Hæringsstöðum heppinn Jón. Hann er líka smiður. Störfum bundinn búskapar blíður heldur velli, járnaþundur Jóhann snar Jónsson á Búrfelli. Hallgrímur, vel sem heiðri ann, hyggju elur svörin, geymir Mela góðan rann gróttu méla börinn. Vestur sveitum fluttur frá, frækinn lífs á velli, Guðmann heitir seggur sá, situr á Tungufelli. Rögnvaldur með ráðin snör rétt að mörgu hyggir. Smár að vexti vopnabör vel í Dæli byggir. Pétur karlinn skarpur, skýr, skyldu gegnir hvöðum; ötull býr sá álmatýr Ytri-Márs- á stöðum. Unir Vigfús amafrí - orð fer gott af halnum - frjáls á Þverá frammi í fagra Skíðadalnum. Ei skal grenna óðarþátt, orð renna hröð af munni, breyti ég enn um bragarhátt byrja senn á nýhendunni. Óskar snjall með afbrigðum eys af djúpum gleðiskálum. Býr sá karl á Kóngsstöðum, kænn í öllum vegamálum. Ræktar státinn reiti fróns, röskur á Kverhól búi stjórnar, Friðrik kátur, kundur Jóns, kröftum sínum þar til fórnar. Fjallaskjóli fögru hjá, frómur, dyggur, hýr og iðinn, býr Krosshóli Eiður á, elskar væran dalafriðinn. Býr með sinni baugasól, besti skýrleiks sæmdarmaður, kraftastinnur Klængs- á -hól Kristján hýr og dáðaglaður. Árni ósjúkur, sinnisrór, svalt þó fjúki lífsins veður. Býr á Hnjúki baugaþór blíðri dúka eyju meður. Jóhann, fús að stilla stríð, starfssamur og verkahraður, gætir bús og barna í Hlíð brandatýrinn góðsinnaður. Frá Ingólfi fagur nú fólki berst að eyrum hróður. Hann í Sælu heldur bú hugarrór og dagfarsgóður. Með sinni glöðu Sigurðsbur - svignar ei við lífsins trega - á Hjaltastöðum Steingrímur stýrir búi röggsamlega. Vænn og prúður, vaxtar hár, - vel að gengur hverju starfi- situr Áskell orkuknár ógiftur á Syðra-Hvarfi. Friðinn þróar, hygginn, hýr, hrannarljósa þegninn djarfi; Tryggvi Jóhannsburinn býr búi góðu á Ytra-Hvarfi. Í Hofsárkoti hringagrér, heiðursdrengur, sannur, valinn, stilltur vel og sterkur er Stefán fyrir búi talinn. Ama og sút í yndi snýr oft með sterkum rómi og glöðum, Gamalíel gætinn býr góðu búi á Skeggjastöðum. Öruggt heldur, hugprúður á Hofsá - rétt við iðu strauma - þróttarefldur Þorleifur þrekinn bús um stjórnartauma. Iðinn, lengi yrkir frón, auðugur af þjóðarlofi, góður drengur, glaður Jón Gíslasonur, býr á Hofi. Stefán gætir Grafarlands, giftuþræði spinnur fína. Þarfleg átök iðjumanns óbrotgjörnu verkin sýna. Dýrrar sæmdar klæddur kjól Kristján gleður landsins mengi. hann á bröttum Brautarhól búið hefur vel og lengi. Vel með sóma á Völlum býr, - vænna fræða ei skortir lestur - séra Stefán sinnishýr Svarfdælinga fróður prestur. Kristján mun ég nefna mann, má ég honum gleyma varla; hann Uppsala ræður rann, röskvan má til starfa kalla. Örugg stendur - ekki flýr - - ein í lífsins straumabroti - ekkja’ að nafni Anna, býr Uppsala- í hrumu -koti. Í Miðhúsum bóndabekk bragni situr - elli móður - Þorleifs heiti hlotið fékk, hyggjuríkur, meginfróður. Hánefsstaða húsbóndinn heitir Pétur - greinir baga -. Vel hann styður velgengnin. Verði svo um alla daga. Sagnafróður, sinnisþjáll, sem að rétt í öllu breytir. Hjartararfi iðinn Páll Ölduhryggnum forráð veitir. Á Sökku stundar sæmdarbú, - sínu að hlúir móðurfróni - Gunnlaugur með góðri frú. Gæfan holl þeim báðum þjóni. Guðjón býr með blíðuþel Baldvinsson - það lýðir róma - hyggjuskýr og skarpur vel á Skáldalæk með hefð og sóma. Hlíðum fjalla háum nær, heimsins fjarri tísku-glamri, bú sitt stundar stilltur fær sterkur Gunnlaugur á Hamri. Best á Hrísum bræður tveir búi góðu forráð veita. Ólafur og Árni þeir álma- snjöllu -viðir heita. Þorsteinn nefnist naddatýr, núna sá um þennan tíma með höfðingsrausn á Hálsi býr. Hérmeð endar þessi ríma. Ég í góðum glettuvind’, glæfra oft í ferðum heppinn, Suðra- hefi -suðahind siglt í kringum allan hreppinn. Sérhvern, sem að les mitt ljóð - lagað mitt í dagsins önnum- heillum krýni Gæfa góð. Guðsfriður með öllum mönnum!
|